Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Tyndareos Herakles'in yardımıyla Sparta
tahtını gene ele geçirir ve Leda ile birlikte
oraya yerleşirler.
Leda'nın çocukları Helene ve Klytaimestra,
Kastor'la Polydeukes'tir (Tab. 12). Efsaneye
göre Zeus tanrı Leda'ya âşık olmuş ve bir kuğu
kuşu biçiminde ona yanaşmış, Leda da bir
yumurta yumurtlamış, yumurtadan iki ikiz çocuk
çıkmış: Zeus'un dölleri olan Helene ile
Kastor ve Tyndareos'un çocukları olan Klytaimestra
ile Polydeukes.
Başka bir efsaneye göre, tanrısal yumurtayı
yumurtlayan Leda değil, öç tanrıçası Nemesis'tir.
Zeus Nemesis'e tutkunmuş, ama tanrıça
onu istemezmiş, tanrıdan kurtulmak için
bir kaz biçimine girmiş, ossaat tanrı bir kuğu
kuşu olup ona yanaşmış. Nemesis'in yumurtladığı
yumurtayı da Leda alıp saklamış. Bu
yumurtadan yalnız Helene doğmuş. Çok güzel
bir kız olduğu için Leda onu öbür çocuklarıyla
birlikte kendi kızıymış gibi büyütmüş
(Helene, Klytaimestra, Dioskurlar).
Lesbos. Lapithes'in oğlu, Midilli adasına
adını veren kahraman. Bir tanrı buyruğuna
uyarak Yunanistan'dan ayrılıp Midilli'ye göçer,
oradaki kralın kızı Methymna ile evlenir.
Kendisi kral olup adaya adını verdiği gibi karısının
adı da adanın büyük şehirlerinden birine
verilmiştir (Lapithai).
Lethe. Unutmak anlamına gelen bir fiilden
türemiş olan Lethe sözcümü allegorik bir tanrıçanın
adıdır. Hesiodos'a göre Lethe kavga
tanrıçası Eris'in kızı ve Gece'nin torunudur.
Lethe Hades ülkesinde bir pınar olmuştur,
suyunu içen ruhlar geçmiş hayatlarını ve çektikleri
acıları unutup öyle girerler ölüler dünyasına.
"Devlet" adlı eserinin sonunda ruh
göçümünü anlatan Platon Lethe'yi şöyle tanımlar
(Dev. X, 621a): "Ruhlar boğucu, korkunç
bir sıcağın altında Lethe ovasına gitmişler;
ne ağaç, ne ot varmış bu ovada. Akşam
olunca Ameles (kaygısızlık anlamına gelir)
ırmağın kıyısında konaklamışlar. Bu ırmağın
suyu hiçbir kap içinde durmazmış;
oysa herkes de bu sudan biraz içmek zorundaymış.
Bazı ruhlar ölçüyü kaçırıp fazla
içermiş, içer içmez de, her şeyi unuturmuş".
Platon ve neo-platonculugun etkisiyle
Lethe unutmayı simgeleyen bir ırmak ve sonra
da soyut bir kavram haline gelmiştir.
Leto. Titanlardan Koios'la Phoibe'nin kızı
Leto, baştanrı Zeus'la birleşerek Apollon'la
Artemis'in anası olur (Tab. 5).
Bir Anadolu tanrıçası olduğu adından, efsanesinden
ve tapınağının yerleşme yerlerinden
belli olan Leto konusunda Apollon, Ari
temis ve Kybele maddelerine bakılması.
Leukippos. Lykialı bir delikanlı. Serüveni
ilkçağın aşk romanlarından birine konu ol-j
muştur. Leukippos, Bellerophontes'in torun- j
lanndan olan Ksanthios'un oğludur. Lykia'da 1
üstün bir savaşçı olarak tanınır, ama tanrıça
Aphrodite'nin öfkesine uğrayarak kendi kız
kardeşine gönül verir. Tutkusu gün geçtikçe
artar, onu yenemeyeceğini anlayınca, anası- :
na derdini açar ve ondan yardım ister, yoksa
kılıcıyla kendini öldüreceğini söyler. Anası iki
kardeşin gizlice sevişmesini sağlar, ama günün
birinde Ksanthios'a birisi kızının bir yabancıyla
yattığını ihbar eder. Ksanthios gece
kızının odasına girer, kız saklanır, baba da
onu kızının âşığı sanarak kılıcıyla vurur, kız
acı bir çığlık atarak düşer, bu sırada Leukippos
da saldıranın babası olduğunu anlamayarak
onu öldürür. Bu korkunç hikâye sonucunda
Leukippos Lykia'dan ayrılmak zorunda
kalır, Girit'e geçip orada bir koloni kurar,
ama oradan da kovulup Anadolu'ya döner,
Miletos bölgesinde bir şehir kurar. Maiandros
(Menderes) kıyısındaki Magnesia (Manias)
şehri kralının kızı bu Leukippos'a gönül vererek
yurdunu onun emrindeki düşmana teslim
etmiş.
Leukothea. Bkz. İno.
Libcr. Orta İtalya'nın eski bir tanrısı Liber,
dişisi Libera İle birlikte bag, bahçe ve tarlaların
bereketini sağladıklarından Yunan tannlarından
Bacchus ve Ceres'le bir tutulmuşlardır.
Libya. Kuzey Afrika'ya adını veren nympha'.
Epaphos'un kızı olan Libya, İo'nun torunu
olur (Tab. 10). Büyükannesi lo nasıl Zeus
tanrıyla birleşmişse, kendisi de Poseidon'la
birleşir ve Agenor'la Belos diye Fenike ile Mısır'ın
efsanelik kurucularını doğurur. Libya,