Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
L<br />
Labdakos. Kadmos'la Harmonia'nın torunu,<br />
Laios'un babası ve Oidipus'un dedesi<br />
(Tab. 19). Thebai kralı olan Labdakos adını<br />
bütün soyuna vermiştir, Oidipus da Labdakos<br />
oğlu diye anılır.<br />
Labrandos. Labrandos Kuretaların biridir.<br />
Arkadaşları Panamoros ve Palaksos'la birlikte<br />
Karia bölgesine gelir ve oradaki Labranda<br />
şehrine adını verir. Labranda bugün Selimiye'nin<br />
biraz kuzeyinde Türbe adlı bir kasabanın<br />
yerinde bulunuyordu.<br />
Labyrinthos. Labyrinthos, sonsuz ve girift<br />
dehlizlerden meydana gelen bir yapıya verilen<br />
addır. Mısır'da bu çeşit yapılar yeraltında<br />
mağaralar kazılarak yapılırdı ve çokluk kral<br />
mezarı olarak kullanılırdı. Yunan mythos'unda<br />
bu kelime Girit kralı Minos'un ünlü mimar<br />
Daidalos'a yaptırdığı ve içinde Minotauros'u<br />
sakladığı yapı için kullanılır. Labyrinthos kuruluşundan<br />
da anlaşıldığı gibi Yunanca bir kelime<br />
değil, Anadolu dillerinden üremedir. Girit'e<br />
de oradan gelmiş olsa gerek. Girit Labyrinthos'u<br />
yeraltında değil, yer üstünde yapılmış<br />
bin bir oda ve koridordan kurulu çapraşık<br />
bir yapıdır. Efsaneye göre Minotauros'u öldürmeye<br />
giden Theseus'a Ariadne bir yumak<br />
iplik vererek onun Labyrinthos'a girdikten<br />
sonra yolunu şaşırmadan çıkmasını da sağlamıştır<br />
(Daidalos, Ariadne).<br />
Labyrinthos adı iki ağızlı balta anlamına gelen<br />
ve Girit din ve sanatında olduğu gibi Anadolu'da<br />
da izleri görülen "labrys" kelimesinden<br />
türemiş olabilir.<br />
Lacrtes. Odysseus'un babası. Oğlu Troya<br />
savaşına gidip dönmeyince derin bir yas kaplar<br />
Laertes'in yüreğini, İthake sarayından ayrılır,<br />
gider bağlarında herkesten uzak, çobanları<br />
ve bahçıvanlanyla birlikte yoksulluk içinde<br />
yaşar. Odysseus'un ölüler ülkesinde rastladığı<br />
anası Antikleia oğluna babası Laertes'in<br />
ne büyük acılar içinde kıvrandığını anlatır<br />
(Antikleia). îthake'de Laertes'in sözü geçmez<br />
bile, saraydaki rezalete karışmaz, malının,<br />
mülkünün Penelopeia'nın taliplerince tüketilip<br />
yok edilmesine karşı koyacak güçte<br />
190<br />
değildir. Hele karısı Antikleia da canına kıyınca<br />
Laertes canlı bir cenaze oluverir. Penelopeia<br />
ona sözde kefen dokur, her gün dokuduğu<br />
ve gece söktüğü bezin Laertes'e kefen<br />
olduğunu söyleyerek talipleri oyalar. Odysseus<br />
dilenci kılığında İthake'ye ayak basınca babasının<br />
yürekler acısı halini çoban başı Eumaios'un<br />
ağzından haber alır. Ama ona ancak<br />
talipleri öldükten sonra, Odysseia'nın yirmi<br />
dördüncü ve son bölümünde görünür. Homeros<br />
bu buluşmayı şöyle anlatır (Od. XXIV,<br />
226 vd.):<br />
Odysseus yalnız babasını buldu bakımlı<br />
bahçenin içinde,<br />
çapalıyordu ihtiyar adam bir ağacın dibini,<br />
entarisi eski ve yamalı vepimpisti,<br />
yamalı sığır derileri bağlamıştı bacaklarına,<br />
sıyrıklardan korunmak içindi, dizlik yerine,<br />
ellerinde eldiven vardı dikenler batmasın<br />
diye,<br />
başında da soğuğa karşı keçi derisi bir<br />
takke,<br />
Odysseus onu ihtiyarlıktan çökmüş, gönlü<br />
büyük bir yas içinde görünce dayanamaz, ağlar.<br />
Kendini tanıtınca ihtiyar Laertes birdenbire<br />
dirilir, gidip yıkanır, temiz bir entari giyer<br />
ve tanrıça Athene'nin yaptığı büyü ile birden<br />
güçleşir, gençleşir. Öyle ki ithake halkı<br />
taliplerin ölümünden dolayı öç almaya gelince,<br />
Laertes de oğlu ve torunuyla birlikte silaha<br />
sarılır ve Eupeithes'i öldürür.<br />
Laios. Labdakos'un oğlu, Oidipus'un babası,<br />
Thebai kralı (Tab. 19). Sophokles'in "Kral<br />
Oidipus" tragedyasına kaynak olarak aldığı<br />
efsaneye göre, Laios İokaste ile evlenir ve bir<br />
oğlu olur. Ama çocuk dogmadan tanrı sözcüsü<br />
Laios'a doğacak olan çocuğun kendisini<br />
öldüreceğini bildirir. Bunun içindir ki kral çocuğu<br />
doğar donmaz bir uşağına verip dağa<br />
bıraktırır. Ama tanrı sözü gene de gerçekleşir:<br />
Günün birinde Laios Delphoi'ye giderken<br />
yolda bir yabancıyla kavgaya tutuşur, bu yabancı<br />
kendi oğlu Oidipus'tur. Oidipus Laios'u<br />
Öldürür ve Thebai'ye vardıktan sonra anası<br />
İokaste ile evlenir. Oidipus'un, babasını öldürmek<br />
ve anasıyla evlenmekle işlediği korkunç<br />
günahı nasıl haber aldığı ve nasıl cezaya<br />
çarpıldığı Oidipus efsanesi ve tragedyasında<br />
anlatılmıştır (Oidipus).
Change language