Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Kybele'nln kültüne bağlanmıştır. Bu rahipler
Kybele ayinlerini baş döndürücü rakslarla,
bağrışmalarla, flüt, davul ve tef sesleriyle kutlarlar,
gümbürtülü bir vecit içinde kendilerinden
geçerek "enthousiasmos" denilen duruma
girerek tanrıya karışmayı sağlarlardı
(l)aktyller, Dionysos).
Kottos. Uranos'la Gaia'nın yüzer kollu ve
ellişer başlı dev oğullarından birinin adı.
(îyes'le Briareus'un kardeşi (Yüzkollular).
Kıanaos. Attika'nın ilk krallarından biri.
Kranaos da Kekrops gibi topraktan doğma
İmiş (Kekrops). Kekrops'tan sonra tahta çıkan
o olmuş ve Attikalılara "Kranaos'lular",
Alina'ya da Kranae denmiş. Kranaos'un Atllıis
adlı bir kızı olmuş. Attika bölgesi bu kıza
göre adlandırılmış.
Kratos. Pallas'la Styks'in oğlu (Tab. 6), güç
ve kuvvet simgesi (Bia).
Kreon. (1) Korinthos kralı, İason'la Medeia
efsanesinde rol oynar: İolkhos'tan kovulunca
İason'la Medeia Korinthos'a, Kreon'un yanına
sığınırlar ve birkaç yıl barış içinde yaşarlar.
Ama günün birinde Kreon kızı Kreusa (ya
da Glauke)'yi İason'a vermeye kalkışır, lason
Medeia'yı boşayıp Kreusa'yı almaya razı
olur. Medeia'nın korkunç dramı bu olayla
başlar: Büyücü kadın bu evlenmeye ses çıkarmayacak
gibi olur, kumasına armağan olarak
bir gelinlik gönderir. Kreusa gelinliği alır, giyer,
sırtına geçirir geçirmez de cayır cayır
yanmaya başlar. Yanına varıp onu kurtarmak
İsteyen Kreon da aynı ateşle tutuşup yanar
(Medeia).
(2) Menoikeus'un oğlu Kreon, İokaste'nin
kardeşi ve Thebai kralı Laios'un kaynatasıdır
(Tab. 19). Adı Oidipus efsanesinde geçer:
Oidipus Thebai'den sürülünce şehre kral
olur. Oidipus'un ölümünden sonra oğullan
Eteokles'le Polyneikes savaşa tutuşunca, Kreon
Eteokles'in tarafını tutar, Polyneikes'i şehirden
sürer. Antigone dramında büyük bir
rol oynar ve doğanın kanunlarını hesaba katmadan
devlet kanunlarını yürürlüğe koymaya
çalışan yöneticinin iflasını simgeler (Antine,
Oidipus, Halmon).
Kreş. Giritlilere adını veren kurucu kahraman.
Bir efsaneye göre tanrı Zeus'la Ida da
ğının bir nympha'sından doğmuştur, başka
birine göre de Girit toprağından doğmuş ve
Girit'in ilk konuklan Eteokretes, yani gerçek
Giritlilerin atasıdır. Zeus bebekken babası
Kronos'un elinden kurtarılmak için Girit'e bırakılınca
Kreş adada hüküm sürmekteydi ve
Zeus'u koruyan o olmuştur. Minos'tan çok
önce Girit'e yasalar vermiş ve uygarlık getirmiştir.
Efsanenin biri Kres'i, Girit'i her türlü
çıkarmaya karşı koruyan Talos adlı robotun
babası sayar (Talos).
Kretheus. Aiolos'la Enarete'nin oğlu. Tyro
ile evlenir ve Aison'u doğurur (Tab. 22).
Kretheus, Tyro'nun tanrı Poseidon'dan olan
Neleus ve Pelias adlı oğullarını evlatlığa alır.
Kretheus, lason ve Pelias'ın şehri olan lolkos'un
kurucusudur (Tyro, Pelias).
Kreusa. (1) Atina kralı Erekhteus'un kızı,
İon'un anası (lort).
(2) Troya kralı Priamos'la karısı Hekabe'nin
kızı, Aineias'ın karısı (Tab. 17). En eski
destanlarda Aineias'ın karısının adı Kreusa
değil, Eurydike'dir. Vergilius Aeneis destanında
Kreusa'nın Troya'nın yıkıldığı ve Aineias'ın
babası Ankhises'le oğlu Askanios'u alarak
şehirden kaçtığı gece bir tanrıça (Aphrodite
ya da Kybele) tarafından kaçırıldığını anlatır.
Aineias karısını aramak için şehre geri
döndüğünde, Kreusa'nın görüntüsü karşısına
çıkıp yeni bir yurt kurmaya gitmesi gerektiğini
bildirir (Aineias).
Krinis. Mysia şehri Khryse'de bulunan
Apollon Smintheus tapınağının kurucusu. Ilyada'da
Agamemnon'un tutsak tuttuğu kızı
Khryseis'i almaya gelen Khryses bu tapınağın
rahibidir. Tapınağın kurulması efsaneye
göre şöyle olmuş: Krinis günün birinde Apollon
tanrının öfkesine uğramış, bu yüzden de
evi barkı, tarlası, toprağı, nesi varsa sıçanların
saldırısına uğramış. Sıçandan geçilmiyor,
sıçanlar her şeyi kemirip yok ediyormuş.
Ama tanrı bir gün yeryüzüne inecek olmuş,
Krinis'ln sürülerine bakan çobana konuk olmuş
ve ondan çok memnun kaldığı için böl
geyl sıçanlardan temizlemeye karar verini',
oklarıyla hepsini öldürmüş, bir yatıdan da