11.04.2013 Views

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

kâhlı karısı Klytaimestra'dan üstün tutar onu.<br />

Ne var ki günün birinde Khryses zengin kurtulmalıklarla<br />

kızını geri almaya gelir, yalvarır,<br />

yakarır, Akha önderleri kızı geri vermek isterler,<br />

yalnız Agamemnon karşı koyar bu isteğe<br />

ve Khryses'i sert sözlerle kovar. Bunun üzerine<br />

rahip Apollon tanrıya yakarır ve tanrı<br />

Khryses'in öcünü alır (İl. I, 43 vd.) (Apollon).<br />

Kikon'lar. Odysseus'un dönüş yolculuğunda,ilk<br />

uğrağı Kikon'lar adlı bir boyun oturduğu<br />

İsmaros kentidir, Bu Trakya şehri bugünkü<br />

Dedeagaç olsa gerek. Orayı Akhalar bir<br />

iyice talan ederler. Neden? Kikon'lar Troyalıların<br />

savaş ortağı olduklarından mı, yoksa giderayak<br />

bolca mal edinmek için mi? Bu serüvenini<br />

anlatan Odysseus nedenini söylemez,<br />

ama oradan yedi külçe altın, bir gümüş tas,<br />

on iki sağrak dolusu da ismaros şarabı alır.<br />

Bir tasına yirmi tas su katılıp içilen bu bal gibi<br />

şarapla ileride Kyklops Polyphemos'u sarhoş<br />

edecektir Odysseus. Bu işleri yaptıktan sonra<br />

arkadaşlarının çabuk gemilere dönmelerini<br />

buyurur, ama onlar şarap içip, yemek yemekle<br />

oyalandıklarından dağlardan inen atlı<br />

Kikon'ların saldırısına uğrarlar. Savaş, dövüş,<br />

gene de ucuz kurtulurlar: Altı ölü verip kaçarlar<br />

(Od. IX, 38-61).<br />

Kiliks. Agenor'un oğlu, Europe, Kadmos,<br />

Thasos ve Poiniks'in kardeşi (Tab. 10). Kardeşleriyle<br />

birlikte kaçırılan Europe'yi aramaya<br />

gider, bulamayınca Kilikya bölgesine yerleşir<br />

ve buraya adını verir. Bir efsaneye göre<br />

Kiliks, Europe'nin Zeus'tan olan oğlu Sarpedon'la<br />

birlikte komşu Lykia'ya saldırır, zafer<br />

kazanır ve Sarpedon'a bu bölgenin krallığını<br />

verir (Sarpedon).<br />

Kimmerioi (Kimmer'ler). Kimmer'ler<br />

Odysseia'da adı geçen efsanelik bir ulustur.<br />

Odysseus ölüler ülkesine Kimmer'lerin oradan<br />

iner ve burayı şöyle tanımlar (Od. XI, 14<br />

vd.):<br />

Güneş batarken ve kararırken tekmil yollar<br />

vardık sınırlarına deri nakışlı Okeanos'un,<br />

oradadır Kimmer'lerin ülkesi ve kenti,<br />

oldum olası bol sisle ve bulutlarla örtülü,<br />

parlak güneş onları ışınlarıyla göremez<br />

hiçbir vakit,<br />

ne yükseldiği vakit yıldızlı göğe,<br />

176<br />

ne de gökten toprağa döndüğü vakit.<br />

Öylece seri/i durur bir uğursuz gece<br />

bu zavallı ölümlülerin üstünde.<br />

Kimmer'lerin nerede oturduğu, güneş görmeyen<br />

bu ülkeyi batıya mı, kuzeye mi yerleştirmek<br />

gerektiği mythos yazarları arasında<br />

tartışma konusu olmuştur. Kimmer'ler diye<br />

bir ulusun varlığı ilkin Homeros'un Odysseia'sında<br />

geçtiğine göre, onları bizim dünya<br />

haritamıza yerleştirmek için Homeros'un<br />

dünya haritasını göz önüne getirmeli. Odysseia'nın<br />

önsözünde belirtildiği gibi (s. 22 vd.)<br />

Odysseia'ya göre dünya - ki o zaman tanınan<br />

dünya yalnız Akdeniz dünyasıydı - yuvarlak<br />

bir disk biçimindedir, bu diski Okeanos ırmağı<br />

çepeçevre sarar. Güneş bu ırmakta batar<br />

- buraya batı denir -, gene ırmağın karşı<br />

tarafında doğar - oraya doğu denir -. Kimmer'ler<br />

de Okeanos'un ötesinde kuzeybatıya<br />

rastlayan bir bölgede düşünülmelidir. Güneş<br />

görmediği için karanlık sayılan bu ülkenin karanlığın<br />

ta kendisi olan ölüler ülkesiyle ilgili<br />

görülmesi doğaldır.<br />

Homeros'tan sonraki efsane ve görüşlerde<br />

Kimmer'lerin, Kelt ya da İskit boylarının ataları<br />

oldukları ileri sürülür. Roma dünyasında<br />

ise ölüler ülkesine girişin güney İtalya şehri<br />

Cumae'den olduğu sanılırdı. Bu görüşü Vergilius'un<br />

"Aeneis" destanında buluruz. Başka<br />

efsanelerde Kimmer'lerin yeraltında galerilerde<br />

oturdukları anlatılır; burada belki batı Avrupa'da<br />

maden işleten ve Akdeniz'den gelme<br />

kervanlara bakırla tunç satan uluslar söz konusudur.<br />

Tarihsel çağlarda (İ. Ö. VII. yüzyıl)<br />

Kimmer'lerin Anadolu'ya saldırıp Phrygia<br />

başkenti Gordion'ü yıktıkları bilinir.<br />

Kinyras. Kıbrıs kralı Kinyras'ın adı İlyada'da<br />

geçer: Troya savaşına katılması için Agamemnon<br />

ona Odysseus'la birlikte Talthybios'u<br />

göndermiş, Kinyras da elli gemi yollamaya<br />

söz vermiş, ama Akhaları aldatmış: Bir<br />

gerçek gemi donatmış, kırk dokuz tane de<br />

topraktan tekne yaptırıp, hepsini denize indirmiş,<br />

kırk dokuzu batmış, yalnız bir gemi<br />

varabilmiş Aulis'e. Ama böylece Kinyras sözünü<br />

tuttu sayılmış.<br />

Kinyras Kıbrıs adasının yerlisi değildir: Suriye'nin<br />

Byblos kentinden gelmedir. Kendi ve

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!