Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
kâhlı karısı Klytaimestra'dan üstün tutar onu.<br />
Ne var ki günün birinde Khryses zengin kurtulmalıklarla<br />
kızını geri almaya gelir, yalvarır,<br />
yakarır, Akha önderleri kızı geri vermek isterler,<br />
yalnız Agamemnon karşı koyar bu isteğe<br />
ve Khryses'i sert sözlerle kovar. Bunun üzerine<br />
rahip Apollon tanrıya yakarır ve tanrı<br />
Khryses'in öcünü alır (İl. I, 43 vd.) (Apollon).<br />
Kikon'lar. Odysseus'un dönüş yolculuğunda,ilk<br />
uğrağı Kikon'lar adlı bir boyun oturduğu<br />
İsmaros kentidir, Bu Trakya şehri bugünkü<br />
Dedeagaç olsa gerek. Orayı Akhalar bir<br />
iyice talan ederler. Neden? Kikon'lar Troyalıların<br />
savaş ortağı olduklarından mı, yoksa giderayak<br />
bolca mal edinmek için mi? Bu serüvenini<br />
anlatan Odysseus nedenini söylemez,<br />
ama oradan yedi külçe altın, bir gümüş tas,<br />
on iki sağrak dolusu da ismaros şarabı alır.<br />
Bir tasına yirmi tas su katılıp içilen bu bal gibi<br />
şarapla ileride Kyklops Polyphemos'u sarhoş<br />
edecektir Odysseus. Bu işleri yaptıktan sonra<br />
arkadaşlarının çabuk gemilere dönmelerini<br />
buyurur, ama onlar şarap içip, yemek yemekle<br />
oyalandıklarından dağlardan inen atlı<br />
Kikon'ların saldırısına uğrarlar. Savaş, dövüş,<br />
gene de ucuz kurtulurlar: Altı ölü verip kaçarlar<br />
(Od. IX, 38-61).<br />
Kiliks. Agenor'un oğlu, Europe, Kadmos,<br />
Thasos ve Poiniks'in kardeşi (Tab. 10). Kardeşleriyle<br />
birlikte kaçırılan Europe'yi aramaya<br />
gider, bulamayınca Kilikya bölgesine yerleşir<br />
ve buraya adını verir. Bir efsaneye göre<br />
Kiliks, Europe'nin Zeus'tan olan oğlu Sarpedon'la<br />
birlikte komşu Lykia'ya saldırır, zafer<br />
kazanır ve Sarpedon'a bu bölgenin krallığını<br />
verir (Sarpedon).<br />
Kimmerioi (Kimmer'ler). Kimmer'ler<br />
Odysseia'da adı geçen efsanelik bir ulustur.<br />
Odysseus ölüler ülkesine Kimmer'lerin oradan<br />
iner ve burayı şöyle tanımlar (Od. XI, 14<br />
vd.):<br />
Güneş batarken ve kararırken tekmil yollar<br />
vardık sınırlarına deri nakışlı Okeanos'un,<br />
oradadır Kimmer'lerin ülkesi ve kenti,<br />
oldum olası bol sisle ve bulutlarla örtülü,<br />
parlak güneş onları ışınlarıyla göremez<br />
hiçbir vakit,<br />
ne yükseldiği vakit yıldızlı göğe,<br />
176<br />
ne de gökten toprağa döndüğü vakit.<br />
Öylece seri/i durur bir uğursuz gece<br />
bu zavallı ölümlülerin üstünde.<br />
Kimmer'lerin nerede oturduğu, güneş görmeyen<br />
bu ülkeyi batıya mı, kuzeye mi yerleştirmek<br />
gerektiği mythos yazarları arasında<br />
tartışma konusu olmuştur. Kimmer'ler diye<br />
bir ulusun varlığı ilkin Homeros'un Odysseia'sında<br />
geçtiğine göre, onları bizim dünya<br />
haritamıza yerleştirmek için Homeros'un<br />
dünya haritasını göz önüne getirmeli. Odysseia'nın<br />
önsözünde belirtildiği gibi (s. 22 vd.)<br />
Odysseia'ya göre dünya - ki o zaman tanınan<br />
dünya yalnız Akdeniz dünyasıydı - yuvarlak<br />
bir disk biçimindedir, bu diski Okeanos ırmağı<br />
çepeçevre sarar. Güneş bu ırmakta batar<br />
- buraya batı denir -, gene ırmağın karşı<br />
tarafında doğar - oraya doğu denir -. Kimmer'ler<br />
de Okeanos'un ötesinde kuzeybatıya<br />
rastlayan bir bölgede düşünülmelidir. Güneş<br />
görmediği için karanlık sayılan bu ülkenin karanlığın<br />
ta kendisi olan ölüler ülkesiyle ilgili<br />
görülmesi doğaldır.<br />
Homeros'tan sonraki efsane ve görüşlerde<br />
Kimmer'lerin, Kelt ya da İskit boylarının ataları<br />
oldukları ileri sürülür. Roma dünyasında<br />
ise ölüler ülkesine girişin güney İtalya şehri<br />
Cumae'den olduğu sanılırdı. Bu görüşü Vergilius'un<br />
"Aeneis" destanında buluruz. Başka<br />
efsanelerde Kimmer'lerin yeraltında galerilerde<br />
oturdukları anlatılır; burada belki batı Avrupa'da<br />
maden işleten ve Akdeniz'den gelme<br />
kervanlara bakırla tunç satan uluslar söz konusudur.<br />
Tarihsel çağlarda (İ. Ö. VII. yüzyıl)<br />
Kimmer'lerin Anadolu'ya saldırıp Phrygia<br />
başkenti Gordion'ü yıktıkları bilinir.<br />
Kinyras. Kıbrıs kralı Kinyras'ın adı İlyada'da<br />
geçer: Troya savaşına katılması için Agamemnon<br />
ona Odysseus'la birlikte Talthybios'u<br />
göndermiş, Kinyras da elli gemi yollamaya<br />
söz vermiş, ama Akhaları aldatmış: Bir<br />
gerçek gemi donatmış, kırk dokuz tane de<br />
topraktan tekne yaptırıp, hepsini denize indirmiş,<br />
kırk dokuzu batmış, yalnız bir gemi<br />
varabilmiş Aulis'e. Ama böylece Kinyras sözünü<br />
tuttu sayılmış.<br />
Kinyras Kıbrıs adasının yerlisi değildir: Suriye'nin<br />
Byblos kentinden gelmedir. Kendi ve