Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Prokris'le evliliği de hadiseli geçer. Kephalos'la
Prokrls çok sevişmektedirler, ama günün
birinde Kephalos karısını denemek hevesine
kapılır, evden gidiyormuş gibi yapıp başka
kılıkta karısının yanına sokulur ve onu parlak
armağanlarla elde etmeye çalışır. Prokris
uzun zaman dayandıktan sonra, kanacak gibi
olur, o sırada Kephalos kendini tanıtır. Prokris
öfkesinden dağa kaçar, Kephalos ardına
düşer, sonunda barışırlar. Ama iş bununla
bitmez: Bir gün Prokris kocasından şüphe
edecek olur: Avlanırken bir Nympha'yı çağırdığı
haberini kocasının uşağından alınca, gizlice
onu izlemeye koyulur. Kephalos çalılıklar
arasında çatırtılar duyunca, hedefini şaşmaz
bir okla Prokris'i vurur. Prokris can çekişmektedir,
ölmeden hatasını kabul eder. Kephalos
Areopagos mahkemesinde yargılanır,
suçlu görülüp sürülür. Kephalos arkadaşı
Amphitryon'un yanına sığınır ve onun seferlerine,
savaşlarına katılır (Amphtryon).
Kepheus. (1) Arkadya kralı, Argonaut'lar
seferine katılır ve Herakles efsanesinde rol
oynar. Kepheus yönetimi kızı Sterope'ye bırakarak
Herakles'le birlikte Lakedaimon'a
karşı savaşa girişir. O sırada Sterope Gorgo'nun
kafasından kesilmiş bir kılla düşmanı
püskürtmek gücünü elde eder. Ama Kepheus
ve oğulları savaşta ölürler.
(2) Aithiopia kralı Belos'un oğlu, Kassiepeia'nın
kocası, Andromeda'nın babası. Öldükten
sonra yıldızlar arasına katılır (Andromeda).
Ker-Keres. Hesiodos'un Theogonia'sında
Ker bir ölüm tanrıçasıdır, şöyle tanımlanır
(Theog. 211 vd.):
Gece üç ölüm tanrısı yarattı:
Korkunç Moros, kara Ker ve Thanatos'u
Uyku'yu ve sürü sürü Düş'leri.
Kimseyle yatmadan kendi başına
yarattı onları karanlık Gece.
Ne var ki, birkaç dize ötede, Keres, yani
ölüm tanrıçalarından çoğul olarak dem vurulur
ve bunlar kader tanrıçaları Moira'larla bir
tutulur.
Homeros destanlarında, özellikle İlyada'da
Ker, Keres kavramı sık sık karşımıza çıkmak­
KfcK
ta, bu kavramın üç anlamda kullanıldığı göze
çarpmaktadır.
Ker, ölüm anlamına gelen bir cins ismidir,
kara, uğursuz ve belalı gibi sıfatlarla nitelenir
ve "getirdi aklına ölümü", "kara ölümden tiksinir"
gibi deyimlerde kullanılır. Kimi yerde
has isim olup, ölümü simgeleyen tanrıça - ya
da tanrıçalar - için kullanılır (İl. XVIII, 535
vd.):
Aralarında Kavga, Boğuşma ve uğursuz
Ölüm de vardı,
Ölüm kimini yakalıyordu yeni yaralanmış,
diri,
kimini yarasız, beresiz yakalıyordu,
bir sürü ölüyü de çekiyordu kargaşalıkta
ayaklarından,
sırtında bir elbise vardı, erlerin kanıyla
kızıla boyalı.
Burada Ker, Thanatos tanrının dişisidir.
Başka yerde Ker bir değil, birçoktur (İl. XI,
338):
... Gittiler kara Ölüm tanrıçalarının peşi
sıra...
Tıpkı Hesiodos gibi Homeros da ölümü
simgeleyen tanrıçaları insanın kader ipliğini
büküp günün birinde kesen Moira'lar (Moira,
Lat. Parça) gibi görür ve Ker'i, ister tekil, ister
çoğul olarak bir insanın, ya da bütün bir
ulusun alın yazısı diye canlandırır: Akhilleus
iki ayrı kaderle karşı karşıyadır, birinden birini
seçmek zorundadır. Kısa ömürlü olup büyük
bir ün kazanmayı seçer.
Ölüriı yazgısı, ecel anlamına gelen bu Ker
iki düşmanı simgeleyen birer tanrıça gibi de
çıkar karşımıza. Akhalarla Troyalılar arasındaki
savaşın en kızgın bir anındayız (İl. VIII,
70 vd.):
Gökyüzünün tam ortasına gelince gün
bir altın terazi kurdu baba tanrı,
bir kefeye Troya'lılarm kara ölümünü kodu,
bir kefeye Akha'larm kara ölümünü.
Ker, yani ecelin tartılması olayı asıl Hektor'la
Akhilleus söz konusu olunca, dramatik
bir nitelik kazanır (fi. XXII, 209 vd.):
... Bir altın terazi kurdu baba tanrı
acıklı ölümün iki tanrıçasını kodu kefelere,
biri Akhilleus'unkiydi, biri at sürücüsü
Hektor'unki,
ortasından tuttu, kaldırdı teraziyi,