Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

kaynaklarda epik şiirin denir. Kimi efsaneye
göre Kalliope Seiren'lerin, ozan Linos'un ya
da Rhesos'un anasıdır (Linos, Rhesos).
Kallîrhoe. Güzel akışlı anlamına gelen Kallirhoe
birçok efsanelik kişilerin adıdır:
(1) Okeanos'un, Tethys'in kızı Khysaor'la
birleşmesinden iki canavar, Geryoneus'la Ekhidna
doğar (Tab. 6).
(2) Irmak tanrı Akheloos'un kızı. Alkmaion'la
evlenir ve Akarnan'ı doğurur (Alkmaion,
Akarnan).
(3) Irmak tanrısı Skamandros'un kızı.
Tros'la evlenerek Ilos, Assarakos ve Ganymedes'i
doğurur (Tab. 17).
(4) Libya kralı Lykos'un kızı. Bir efsaneye
göre Troya savaşından sonra Diomedes'in
gemisi fırtınaya uğrar ve Libya kıyılarına varır.
Lykos onu Ares tanrıya kurban etmek ister,
ama Diomedes'e gönül vermiş olan kızı
yiğidi kurtarır. Kallirhoe, Diomedes'ten yüz
görmeyince kendini asar (Lyfcosj.
Kalydon. Kalydon avı (bkz. Meleagros).
Kalypso. Odysseia'nın en sevimli kişilerinden
Kalypso'yu bir gizem perdesi örter. Adı
da öyle: Yunanca saklamak, gizlemek anlamına
•gelen "kalyptein" fiilinden türeme. Saklı
tanrıça mı, saklayan tanrıça mı demeli
Odysseus'u, eşi Penelope'den sonra en çok
seven bu kadına? Tanrıçalıgı da bir tuhaf,
Homeros ona Olympos tanrıçalarının en büyüklerine
verdiği "dia theaon" (yüce tanrıça,
tanrıçaların yücesi) unvanını verir, öte yandan
da bir nympha olduğunu söyler. Başka
mythos yazarları, Atlas'la Pleione'nin kızı,
yani Pleiad'ların biri olduğunu ileri sürerler,
kimi de der ki güneş tanrı Helios'la Perseis'in
kızıymış. Hiç önemi yok, Kalypso öyle kanlı
canlı olarak karşımıza çıkar ki, kimin nesi olduğunu
araştırmak aklımızdan bile geçmez.
Nausikaa, Penelopeia, Andromakhe gibi Homeros'un
yarattığı ölümsüz, unutulmaz kadın
tiplerinden biridir.
Odysseia'nın ilk dizelerinden şöyle tanıtılır
bize (Od. I, 11 vd.):
Ölüm uçurumundan kurtulanlar
kurtulmuştu,
savaştan ve denizden dönenler dönmüştü,
bir Odysseus kavuşmamıştı yurduna ve
karısına,
oyuk mağaralarda alıkoymuştu onu
Kalypso yüce tanrıça,
yanıp tutuşuyordu, güzel peri, kocası olsun
diye.
Ama Odysseus yurduna özlem çekmektedir
(Od.V, 151 vd.):
Kıyıda oturur buldu (Kalypso) onu,
boyuna gözyaşı akıyordu gözlerinden,
tüketiyordu tatlı ömrünü, dönüşünü özleye
öz leye,
Nymphe'den hoşlanmıyordu artık o,
İsteksiz uzanıyordu geceleri mağarada onun
yanma.
Gündüzleri kayalarda, kumsallarda yer
bitirirdi kendini
gözyaşları, hıçkırıklar, iniltilerle
bakardı boyuna hasat vermez engine,
bakardı iki gözü iki çeşme.
Sonunda tanrılar acır Odysseus'a, Zeus
Hermes'i buyruklarla gönderir Kalypso'ya.
Haberci tanrı Ogygie adasında güzel perinin
oturduğu mağaraya uçup gelir, gördüğü
manzara şudur (Od. V, 55 vd.):
Varınca ta uzaklardaki adaya,
çıktı karaya menekşe rengi denizden,
yürüdü, gitti koca mağaraya doğru,
o mağarada güzel örgülü Nymphe
otururdu.
Buldu onu İçinde mağaranın.
Kocaman bir ateş vardı ocakta,
kokusu uzaklara yayılıyor, sarıyordu odayı
çatır çatır yanan dağ servisinin, mazı
ağacının.
Kalypso içerde altın mekikle tezgâhına gide
gele.
Hermes Kalypso'ya Odysseus'u yurduna
göndermesi gerektiğini söyleyince, yüce
Nympha'nın ilk tepkisi öfke olur, tanrılara
çatar kendisinin ölümlü bir erkekle sevişmesini
kıskanıyorlar diye, ama sonra da Odysseus'a
tanrıların kararını bildirir ve ona bir sal
yapmasında yardım edip şöyle uğurlar sevgilisini
(Od. V, 263 vd.):
Kalypso uğurladı Odysseus'u adadan
beşinci günü,
onu yıkamış, urbalar giydirmişti güzel
kokulu
Bir tulum siyah şarap vermişti yanımı,