11.04.2013 Views

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

kardeşleriyle birlikte yeniden tahta çıkarmayı<br />

başarır.<br />

Aigeus iki kez evlendiği halde çocuğu olmaz.<br />

Bunun nedenini Delphoi tapınağında<br />

tanrı sözcüsüne sormaya gider. Aldığı cevabı<br />

pek anlamaz ama, dönüş yolunda Troizen'de<br />

kalır ve ora kralının kızı Aithra ile birleşir.<br />

Aithra'ya, bir oğlu olursa, babasının adını bildirmeden<br />

büyütmesini söyler. Aithra bir çocuk<br />

doğurur. Bu çocuk kahraman Theseus'tur.<br />

Delikanlılık çağına gelince, Theseus<br />

Atina'ya döner ve amcası Pallas'ın tahta göz<br />

dikmiş elli oğlunu alt edip babasına kendini<br />

tanıtır (Aithra).<br />

Ama Aigeus mutsuz bir kraldır. Bunca dertten<br />

sonra, Panathenaia bayramında yarışan<br />

Girit atleti Androgeos'u öldürttüğü için kral<br />

Minos'un korkunç isteklerine uymak zorunda<br />

kalır: Her yıl Atina gençliğinden yedi erkek<br />

ve yedi kız Minotauros'a yedirilmek üzere Girit'e<br />

gönderilmektedir. Theseus bu duruma<br />

bir son vermek üzere canavarı öldürmeye gider.<br />

Yola çıkmadan önce babasına söz verir<br />

ki zaferle dönerse, gemisine bir beyaz yelken<br />

çekecektir. Dönüşte bu sözünü unutur ve gemisi<br />

kara yelkenleriyle girer limana. Theseus'un<br />

yolunu gözleyen Aigeus kara yelkenleri<br />

görünce oğlunu öldü sanarak kendini denize<br />

atar. İçinde boğulduğu denize adı verilerek<br />

Aigaios Pontos (Ege denizi) denmiştir.<br />

Aigina. Irmak tanrı Asopos'un kızı (Tab.<br />

21). Aigina'ya tutulan Zeus onu Oinone adasına<br />

kaçırır. Aigina bu adada Aiakos'u doğurur.<br />

Sonradan Aktor'la evlenip, Patroklos'un<br />

babası olacak Menoitios'u dünyaya getirir.<br />

Aiakos bir süre sonra adaya bir Pelasg soyu<br />

yerleştirip Oinone'ye anasının adını vererek<br />

Aigina der (Aiakos).<br />

Aigis. Homeros destanlarında tanrı Zeus ve<br />

Athena'nın kalıp sıfatlarından biri de "aigis<br />

taşıyan"dır. Aigis, Zeus'un Girit mağarasında<br />

kendisini emziren keçi Amaltheia'nın derisiyle<br />

yaptığı bir kalkandır. Yılanlarla çevrili, ortasında<br />

bir Gorgo kafası bulunan aigis kalkanı<br />

korku salarak orduları bozguna ugratırmış.<br />

Zeus'un Titanlara karşı savaşında kullandığı<br />

ve kendisinden başka yalnız Athena'ya verdiği<br />

bu kalkan kudretin bir simgesi olmuştur.<br />

AİGYPTOS<br />

Aigisthos. Thyestes'ln oğlu (Tab. 14 ve<br />

15). Atreus ile Thyestes arasındaki kardeş<br />

kavgasını sürdürür. Atreus Thyestes'ln oğul<br />

larını öldürüp kendisini Mykenai'den kovun<br />

ca, Thyestes kardeşinden öç almak çarelerini<br />

arar. Bir tanrı sözcüsü ona ancak öz kızından<br />

bir oğlu olursa, Atreus'u öldürebileceğini bildirir.<br />

Thyestes de bir gece gizlice kızı Pelopeia'nın<br />

koynuna girer ve onu gebe bıraktıktan<br />

sonra kaçar. Pelopeia Aigisthos'u doğurur.<br />

Kimden olduğunu bilmediği bu çocuğu kırlara<br />

bırakır, bir süre sonra da kendisini tanımayan<br />

amcası Atreus'la evlenir. Çobanların keçi<br />

sütüyle besleyip büyüttükleri Aigisthos (adı<br />

Yun. keçi anlamındaki "aix"ten türemedir)<br />

Mykenai sarayına gelir. Atreus onu iyi karşılar,<br />

kendi ogluymuş gibi benimseyerek yetiştirir.<br />

Sonra da Thyestes'i öldürmekle görevlendirir.<br />

Ama Aigisthos Thyestes'in kendi öz<br />

babası olduğunu anlar ve onun yerine Atreus'u<br />

öldürür. Bir süre baba-ogul Mykenai'clc<br />

hüküm sürerler, sonra Atreus'un oğlu Aga<br />

memnon tarafından kovulurlar. Agamemnorı<br />

Troya seferine çıkınca Aigisthos Mykenai'ye<br />

döner, kralın karısı Klytaimestra'yı baştan çıkarır.<br />

Agamemnon Troya'dan dönünce ikisi<br />

birden kahpece vururlar onu. Aigisthos, yedi<br />

yıl hüküm sürdükten sonra Agamemnon'un<br />

oğlu Orestes tarafından öldürülür.<br />

Kuşaktan kuşağa süregiden bu kan davası<br />

tragedya şairlerine tükenmez bir esin kaynağı<br />

olmuştur. Aiskhylos'un "Agamemnon" ile<br />

başlayan "Oresteia" üçlüsü, Sophokles'in<br />

"Elektra", Euripides'in "Elektra" ve "Orestes"<br />

adlı tragedyaları bu aile dramını çeşitli<br />

ayrıntılarıyla ve başka başka açılardan ele alarak<br />

canlandırırlar. Aigisthos adının "Odysseia"<br />

da da sık sık geçmesi, Atreus oğulları efsanesinin<br />

Homeros destanları kadar eski olduğunu<br />

gösterir. (Od. I, 32-43; III, 256-275;<br />

IV, 518-537).<br />

Aigyptos. Belos'la Ankhinoe'nin oğlu (Tab.<br />

10). Aigyptos ile ikiz kardeşi Danaos'un dedeleri<br />

tann Poseidon, ataları da Zeus'la lo'<br />

dan doğma Epaphos'tur. Afrika kıtasına egemen<br />

olan Belos oğlu Danaos'a Libya'yı, Algyptos'a<br />

da Arabistan'ı verir, ama Aigyptos<br />

gider, "Melampodes" (kara ayaklar) üiktllnl,<br />

yani Mısır'ı fetheder ve oraya adını varlı

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!