Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

memnon'u çileden çıkarır: Artemis tanrıça
krallar kralı Agamemnon'a karşı kin ve öfke
beslemektedir, avlanırken kendisine adanmış
kutsal bir geyiği öldürdü diye, bu yüzden de
yellerin esmesini önlemektedir. Tanrıça ancak
Agamemnon kızı İphigeneia'yı kendisine
kurban verirse, öfkesinden vazgeçecek ve filonun
yola çıkmasını sağlayacaktır. Bu haber
Agamemnon'un tepesine balyoz gibi iner.
Önce böyle bir işe hiç yanaşmaz, ama önderlerin
ve özellikle Menelaos'la Odysseus'un ısrarları
üzerine umumun çıkarını kendi çıkarından
üstün tutmaya yana yakıla karar verir.
Kralın ailesi Mykene'de kalmıştır, Agamemnon
karısı Klytaimestra'ya haber gönderir,
İphigeneia'yı alıp gelmesini buyurur, güya kızı
Akhilleus'a nişanlayacaktır. Klytaimestra
sevine sevine gelir, kızını bekleyen kaderi ve
Aulis'e aldatılarak getirildiğini anlayınca, köpürür,
Agamemnon'a karşı dinmez bir hınç
yerleşir yüreğinde. Kraliçe bunu hiç unutmayacak
ve kocasını Aigisthos'la aldatmasına
da, Troya dönüşü Agamemnon'u öldürmesine
de bu kin sebep olacaktır. İphigeneia kurban
edilmek üzere sunağa çıkar, bıçak tam
boğazına saplanacağı anda, söylentiye göre,
Artemis kıza acır ve onu havalara kaldırıp,
kurban bıçağının altına bir geyik koyar. Bunun
üzerine rüzgârlar hemen esmeye başlar,
filo Troya'ya gitmek üzere yola çıkar. İphigeneia'nm
Aulis'teki serüveni de burada biter.
Tauris, yani bugünkü Kırım yarımadasında
İphigeneia Tauris'li Artemis tapınağında rahibedir.
Yıllardan beri yerine getirdiği ödev, tapınakta
bir çeşit kurban kesmektir: Gemileri
batıp Kırım'a çıkan yabancıları hep İphigeneia
kurban eder Artemis'e. Günün birinde tapmağa
iki yabancı gelir, bunlar İphigeneia'nın
kardeşi Orestes'le arkadaşı Pylades'tir,
amaçları Tauris'teki Artemis heykelini alıp
Yunanistan'a getirmektir, bu görevi onlara
Delphoi'deki Apollon kâhini vermiştir. İphigeneia
yabancıları tanır ve onları kurban etmek
şöyle dursun,.onlarla birlik olur, heykeli
Bİarak Yunanistan'a kaçarlar. Orestes kız karılı-sini
arkadaşı Pylades'e verir. İphigeneia,
kız kardeşi Elektra'nın tam karşıtı sessiz, yumıis.ık,
saf ve sevimli bir genç kız tipidir
(Agamennon, Klytaimestra).
İphikles. iphikles Amphitryon'la Alkme
ne'nin oğlu, Herakles'in ikiz kardeşidir. Ama
Herakles tanrı Zeus'un tohumundan, İphikles
de Amphitryon'un tohumundan meydana
gelmiştir (Tab. 13). İki kardeş arasındaki fark
hemen beşikte yattıkları ilk günlerinden belli
olur: Hera'nın gönderdiği yılanı görünce,
İphikles çığlığı basar, hayatta kalmayı Herakles'e
borçludur. İphikles, yiğidin bazı işlerine
katılır. Onunla Orkhomenos'a karşı savaşır
ve kral Kreon ödül olarak her iki kardeşe kızlarından
birini verir. Ama Herakles ansızın
çılgınlığa kapılınca İphikles'in iki oğlunu ve
kendi çocuklarını da öldürür (Herakles).
İphiklos. Teselya kralı Phylakos'un oğlu.
Başına tuhaf bir serüven geldiği anlatılır:
Genç yaşta iktidarsızlığa uğramış, babası, akrabaları
olan bilici Melampus'a nedenini sormuş,
Melampus da İphiklos'u iyi etmek için
bir meşe ağacının kabuğu altında saklanan
bir bıçağı bulmak gerektiğini bildirmiş. Öyle
olmuş, bıçağın pasından yapılan iksirle İphiklos
iyileşmiş ve Podarkes adında bir oğlu olmuş.
tphiklos'un, Odysseia'da (Od. XI, 290,
296) zengin bir sürünün sahibi ve Neleus'la
Pero efsaneleriyle ilgili olarak adı geçer (Neleus,
Pero).
İphimedeia. Bkz. Aloeusoğulları.
İphis. (1) Erkek adı olarak: Thebai'ye karşı
Yediler seferine katılan bir yiğit ve Kıbrıs'lı
Anakserete efsanesinde adı geçen bir kişi
(Anakserete).
(2) Kız adı olarak: Girit'li bir masal kahramanıdır:
İphis'in babası ille de bir erkek çocuk
istiyormuş, karısına kız doğurursa kendisine
göstermemesini, hemen dağa bırakmasını
buyurmuş. Kadın da kız doğurduğu halde,
çocuğunu erkek olarak tanıtmış kocasına,
hem erkek, hem de kız adı olan İphis adını
koymuş. İphis böylece büyüyüp güzel bir delikanlı
olmuş, günün birinde bir kız ona tutulmuş,
iki genci nişanlamışlar. İphis'in anası ne
yapacağını şaşırmış ve tanrıça İsis'e yalvarıp
yardım dilemiş. Tanrıça da İphis'e acımış,
unu bir erkek yapmış, böylece evlenmesini
sağlamış (Galateia).