Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
mışlar, Idomeneus ödülü Thetis'e vermiş,<br />
Medeia buna çok kızarak bütün Girit'lilerin<br />
yalancı olduğu söylentisini yaymış. Ayrıca<br />
İdomeneus'la dölüne lanet okuyarak bir daha<br />
sözlerine güvenilmemesini sağlamış. Bu masal<br />
"Girit'lilerin hepsi yalancıdır" atasözünün<br />
kaynağında olsa gerek.<br />
İdyia. Okenos kızlarından biri olan Idyia,<br />
Kolkhis kralı Aietes'le evlenip Medeia'yı doğurmuş.<br />
Bazı efsanelerde Aietes'in ikinci karısı,<br />
bazılarında birinci karısı olarak gösterilir<br />
(Aietes).<br />
İkadios. Tanrı Apollon'la Lykia adlı<br />
Nympha'nın oğlu. Anadolu'nun Akdeniz kıyılarında<br />
doğmuş ve doğduğu bölgeye anasının<br />
adını vererek Lykia demiş, ayrıca orada Patara<br />
şehrini kurmuş. Apollon'a adanmış bu şehirde<br />
yaptırdığı tapmağı bir bilicilik merkezi<br />
haline getiren de İkadios'muş. Efsanesi Apollon<br />
kültünün Anadolu'lu kaynağını belirtmek<br />
bakımından ilginçtir: İkadios Lykia'da kalmayıp<br />
İtalya'ya gidecek olmuş, ama yolda bir fırtınaya<br />
tutulan gemisi batmış, kendisini bir yunus<br />
balığı kurtarmış da, Parnassos dağının<br />
eteklerine kadar götürmüş, İkadios orada yunus<br />
balığını anarak şehre Delphoi (delphis<br />
yunus demek) adını koymuş (Apollon).<br />
tkarios. (1) Kral Pandion zamanında Yunanistan'a<br />
üzüm bağını tanıtmış olmakla ün salan<br />
Atina'lı kişi, Erigone'nin babası (Erigone).<br />
(2) Tyndareos'un kardeşi ve özellikle Penelope'nin<br />
babası olarak tanınan efsanelik kişi.<br />
İkarios, kızı Penelopeia'yı tertiplediği araba<br />
yarışında birinci gelene vereceğini söylemiş,<br />
zaferi Odysseus kazanınca ona vermiş. Başka<br />
bir anlatıma göre, Odysseus Tyndareos'a Helene'nin<br />
talipleri arasında seçmek için bir yol<br />
gösterince, Tyndareos ona ödül olarak Penelopeia'yı<br />
verdirmiş İkarios'a. Kızı Odysseus'la<br />
evlenince, İkarios çiftin kendisiyle kalmasını<br />
istemiş, Odysseus da hayır dememek için<br />
seçme hakkını Penelopeia'ya vermiş. Kız da<br />
başını örtüp kızarmış, İkarios böylece Odysseus'la<br />
birlikte İthake'ye gitmek istediğini<br />
anlamış. Odysseia'da taliplerle Telemakhos<br />
arasındaki tartışmalarda, talipler Penelopeia'<br />
nın babası Ikarios'un yanına geri gönderilmesini<br />
ve Ikarios'un kendine yeni bir damat seç<br />
mesini ileri sürerler. İkarios'un adı ancak Penelopeia'nın<br />
babası olarak geçer (Penelopeia).<br />
İkaros. Girit'li mimar Daidalos'un oğlu ikaros<br />
dünyada ilk uçan adam olarak ün bırakmıştır.<br />
Baba-ogul kral Minos'un emriyle<br />
Labyrinthos'a kapatılınca, Daidalos oradan<br />
çıkmak ve kaçıp kurtulmak çarelerini aramış.<br />
Uzun uzun çalıştıktan sonra kendisi ve oğlu<br />
için birer çift kanat yapmış ve onları balmumuyla<br />
omuzlarına yapıştırmış. Uçmadan önce<br />
de İkaros'a ne çok alçaktan uçmasını, ne<br />
de fazla yükselip güneşin ışınlarına yakın gelmesini<br />
salık vermiş. Ne var ki havalandıktan<br />
sonra İkaros babasının bu sözünü unutmuş,<br />
başarısından dolayı gurura kapılmış, ya da<br />
hava sarhoşluğuna tutularak yükseldikçe yükselmiş,<br />
güneşin ışınlarına aldırmamış, giderek<br />
doğayı yenmek, özgürlüğe kavuşmak sevinciyle<br />
Helios'u hor görme suçunu da işlemiş.<br />
Güneş tanrı onun kanatlarını tutan balmumunu<br />
eritmiş, İkaros da tepetaklak denize düşmüş<br />
ve boğulmuş. Ege'de Sisam adasının<br />
çevresindeki denize İkaros denizi denmiştir<br />
bundan böyle.<br />
İkaros'un eşsiz serüveni her çağda sanatçıları<br />
esinlemiş, bunların arasında en etkili, ilginç<br />
eseri yaratan ortaçağ ressamı Brueghel<br />
olmuştur (Daidalos).<br />
İksion. İksion cehennemde sonsuzca cezaya<br />
çarpılan büyük suçlulardan biridir. Tesalya'da<br />
Lapith'lerin kralı iken, Deioneus'un kızı<br />
Dia'ya talip olmuş ve babasına birçok armağanlar<br />
vermeye ant içmiş, ama evlendikten<br />
sonra sözünü tutmadığı gibi kaynatasını kor<br />
haline gelmiş kömürlerle dolu bir kuyuya atıp<br />
öldürmüş. Böylece yemin bozma suçuna bir<br />
de ailesinden bir kişiyi öldürme suçu katılınca,<br />
kimse İksion'u bu günahlarından arındırmak<br />
için gereken töreleri yapmaya yanaşmamış.<br />
Bir gün Zeus ona acımış, tutulduğu çılgınlıktan<br />
İksion'u kurtarmış, ne var ki İksion<br />
tanrıya karşı da olağanüstü bir nankörlük<br />
göstermiş: Hera'ya vurulup tanrıçayı kirletmeye<br />
uğraşmış, derken Zeus (ya da Hera'nın<br />
kendisi) tanrıçaya benzeyen bir görüntü yapmış,<br />
İksion da onu Hera sanarak onunla bir<br />
leşmiş. Bu birleşmeden at adam Kentauroi<br />
doğmuş . Bir anlatıma göre bir at adam değil
Change language