Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Orada oturur kara Gece' nin çocukları,
Uyku'yla Ölüm, o korkunç tanrılar.
Güneş onlara hiç çevirmez ışınlarını
ne göklere çıkarken, ne inerken,
biri dolaşır sırtında toprağın ve denizin
tatlı bir huzur götürerek insanlara,
ötekinin demirdendir yüreği, tunçtandır
canı.
Yakaladığı insan kurtulmaz hiç elinden
kin besler ölümsüz tanrılara bile.
Homeros Hypnos'un çok daha sevimli bir
portresini çizer; Hera İda dağının doruğunda
Zeus'la sevişmeye karar verince, gelir Lemnos
adasında Uyku'yu bulur, Zeus'u uyutsun
diye diller döker, armağanlar söz verir. Tatlı
Uyku ise bir gün Herakles'i kaçırırken Zeus'tan
yediği cezayı unutamaz, ama Hera
ona Kharit'lerin birini vermeye ant içince dayanamaz,
Hera ile birlikte yola çıkar (İl. XIV,
283 vd.j:
Vardılar canavarlar anası çok pınarlı Ida'ya,
Lektos burnunda fırladılar denizden,
ayak bastılar bereketli toprağa.
Ayakları altında ormanlı doruklar titredi.
Uyku durakladı orada,
görünmeden Zeus'un gözüne
çok yüksek bir çamın üstüne kondu,
lda'da büyüyen en ulu çamdı bu,
havada yüksele yüksele göğe varıyordu.
Uyku orada, çam dalları arasında,
bir kuş oluvermişti, dağlarda yaşayan, ince
sesli,
tanrıların Khalkis, insanların Kymindis
dedikleri.
Bir efsaneye göre, Hypnos Latmos dağlarının
çobanı Endymion'a tutulmuş ve onun
gözleri açık uyumasını sağlamış ki sevgilisini
gece de doyasıya görebilsin diye.
Hypsikrcon. Hypsikreon'un serüveni Miletos
öyküleri adıyla geç ilkçağda yaratılan romanların
birine konu olmuştur. Öykü şudur:
Hypsikreon adlı bir Miletos'lu Promedon adlı
bir Naksos'luyu evine konuk edermiş.
Hypsikreon'un karısı Neaira da adalı konuklarına
tutkunmuş, ama kocası evde olduğu
sürece aşkını açığa vurmamış, günün birinde
Hypsikreon evde yokken konuk gelen Promedon'a
açılmış ve onu zorla baştan çıkarmış.
Sonra da onunla birlikte Naksos adasına
kaçıp oradaki bir tapınağa sığınmış. Hypsikreon
karısını geri almak için Naksos'a gidince,
adalılar kadını kandırabilirse geri alacağını,
yoksa zor kullanmasını yasak ettiklerini
söylemiştir. Hypsikreon da kadını kandıramadıgı
için Haksos'a Miletos'un savaş açmasını
sağlamış.
Hypsipyle. Lemnos kralı Thoas'la Amazon
Myrina'nın kızı Hypsipyle tanrı Dionysos'un
torunuymuş. Lemnos adasının kadınları Aphrodite'ye
gereğince tapınmadıkları için tanrıça
onları cezalandırmış: Bedenleri öyle pis
kokuyormuş ki, kocaları onlardan kaçıyor,
başka kadınlarla sevişmeyi yeg görüyormuşlar.
Lemnos kadınları da bir gece adada ne
kadar erkek varsa hepsini öldürmüşler. Yalnız
Hypsipyle babası Thoas'ı öldürememiş,
onu bir sandığa kapatıp denize bırakmış
(Thoas). Kral kızı olduğundan kadınlar onu
Lemnos'a kraliçe seçmişler. Argonaut'lar
adaya çıktıklarında Hypsipyle kraliçeymiş,
önce Argonaut'lara saldırdıkları halde, erkeklerin
kendileriyle yatmaya razı olduklarını görünce
yumuşamışlar ve Hypsipyle de İason'la
birleşerek ona birisi Euneos olmak üzere iki
oğul doğurmuş (Euenos). Argonaut'lar adadan
ayrıldıktan sonra Lemnos kadınları kralları
Thoas'ın kurtulmuş olduğunu görmüşler
ve kraliçelerini öldürmek istemişler. Hypsipyle
bir gece kaçmış ve korsanların eline düşerek
Nemea kralı Lykurgos'a köle olarak satılmış.
Lykurgos'la karısı Eurydike, Hypsipyle'yi
oğulları Opheltes'e dadı olarak vermişler,
ama bir gün Hypsipyle oradan geçen Yedilere
yol göstermek için çocuğu yalnız bıraktığında
bir yılan gelmiş, Opheltes'i boğmuş.
Lykurgos'la kansı Hypsipyle'ye ölüm cezası
vermek istemişler, ama Yedilerden Amphiaraos
araya girmiş ve Hypsipyle'nin Lemnos'a
dönmesini sağlamış.