Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

(dağ da Mysia Olympos'u, yani Uludağ olsa
gerek) ve üç kez Hylas diye bağırarak kutsal
alaylar düzenlerlermiş (Argonaut'lar).
Hyllos. Herakles'le Deianeira'nın oğlu.
Anası Deianeira Herakles'e sihirli gömleği
gönderip de yiğit korkunç acılar içinde yanmaya
başlayınca Hyllos yanına gelir ve son
isteklerini dinler. Herakles öldükten sonra da
İple ile evlenir ve Herakles oğullarının başına
geçip Pelopenez'de tutunmaları için savaşır.
Hymenaios. Düğün tanrısı Hymenaios.
Apollon ve bir nympha'nın, ya da Dionysos'la
Aphrodite'nin oğlu sayılır. Düğünlerde
hazır bulunan bu tanrı, lirik şiirin ayrı bir türü
olan düğün türkülerinde de anılır. Düğün türkülerinde
bağlama "O, Hymen, Hymenaios"
diye bu tanrının adıyla biter.
Bu düğün tanrısı üstüne çeşitli efsaneler anlatılırdı,
hepsi de güzelliğini yüceltmek amacını
güderdi. Hymenaios o kadar güzelmiş ki
kızlar arasına girmiş de erkek olduğu anlaşılmamış,
sonra da kızları korsanlar kaçırınca,
Hymenaios korsanların hepsini öldürmüş,
kızları kurtarmış, ama onları ana ve babalarına
geri vermek için, çok sevdiği halde kendisine
yüz vermeyen kızla evlendirilmeyi şart
koşmuş. Bir efsaneye göre, Hymenaios tanrı
Dionysos'la Ariadne'nin düğününde sesini yitirmiş,
onun için düğün türkülerinde onun
adını çağırmak töre olmuş. Başka bir efsaneye
göre Akşam Yıldızı Hesperos Hymenaios'un
güzelliğine vurulmuş, ondan ayrılmaz
olmuş. Düğünle gecenin birleşmesini simgeleyen
bu efsaneye uygun olarak düğün türkülerinde
Hesperos'un da adı sık sık anılır.
Hymenaios elinde düğün meşalesi, kaval ve
gül çelenkleriyle canlandırılır.
Hymnos. Phrygia'lı bir çobanın adı.
Hymnos Artemis'in yoldaşlarından Nikaia
adlı bir nympha'ya tutkundur, ama Nikaia
aşktan tiksinir, yanına erkek vardırmaz. Günün
birinde Hymnos dayanamaz, kıza tutkusunu
bildirir, Nikaia da öfkelenip bir okla vurur
delikanlıyı. Bütün doğa, giderek Artemis
bile ağlamış derler bu güzel çobanın ölümüne
(Nikaia).
Hyperboreoî. Efsaneye göre, Boreas, yani
kuzey rüzgârının ötesinde Hyperboreoi deni­
len bir boy oturur. Dünyanın kuzey ucundaki
bu ülkede güneş hiç batmaz, yıl boyunca ılık
ve yumuşak bir hava eser, insanlar mutluluk
içinde yaşar, ölüm ve hastalık nedir bilmezler.
Yemyeşil ormanlarda, çimenli ovalarda
ömürlerini türkü söylemek, hora tepmekle
geçirirler. Bu yüzdendir ki, tanrı Apollon bu
cennet ülkesini kendine yurt edinmiş, her fırsatta
oraya girmeye bakar. Güzün soğuklar
başlayınca beyaz kuğuların çektiği bir arabaya
binip Hyperbore'liler ülkesine uçar, kışı
orada geçirir. Tarihçi Herodotos bu ülkeyi
anlatmakla bitiremez (Her. Tar. IV, 32 vd.).
Yiğitlerden Perseus'la Herakles'in de Hyperbore'liler
ülkesine gittikleri anlatılır; kimi efsanelerde
altın elmaların bulunduğu Batı Kızlarının
bahçesi de bu ülkededir. Pythagoras'ın
mistik inançlarıyla Hyperbore'liler ülkesi daha
da süslenmiş, yılda iki kez ekin veren toprağı,
çok uzun ömürlü olan iyiliksever ve saf
insanlarıyla ilkçağın ütopyası haline gelmiştir
(Apollon).
Hypcrion. Adı "yukarıda giden, yani dünyanın
üstünde dolaşan" anlamına gelen Hyperion,
Uranos'la Gaia'nın oğludur. Kız kardeşi
Theia ile evlenerek, Helios, Selene ve Eos'u
meydana getirir (Tab. 8). Hyperion'un efsanesi
yoktur. Hyperion adı bazı metinlerde
Helios'un kendisine bir sıfat olarak takılır.
Hypermestra. Danaos kızlarının en küçüğü.
Aigyptos'un elli oğluyla evlenmek zorunda
kalan Danaos'un elli kızı babalarından
gerdeğe girerken kocalarını öldürmek emrini
alınca Hypermestra'dan başka hepsi babalarına
uyup kocalarını hançerlemişlerdir, yalnız
Hypermestra kocası Lynkeus'u esirgemiş ve
onunla birleşerek Abas'ı dünyaya getirmiştir.
Babasına baş kaldırmak suçundan yargılanan
Hypermestra'nm Argos mahkemesinde beraat
ettiği anlatılır. Danaos kızlarının dramını
"Hiketides" adlı tragedyasında işleyen Aiskhylos'un
"Hypermestra'nın yargısı" adlı kayıp
bir tragedya da yazdığı bilinir (Danaos kızları,
Lynkeus).
Hypnos. Hesiodos'a göre Nyks (Gece) kendi
başına Hypnos (Uyku) ve Thanatos (Ölüm)
tanrılarını yaratmıştır. İkisi de Tartaros'ta
otururlar (Theog. 758 vd.):