Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

da Sarpedon Patroklos'un kargısıyla vurulup
can vermek üzereyken, Lykia'lıların kaderini
Glaukos'un eline verir (Sarpedon).
Ne yapsın Glaukos, yaralıdır, eli, ayağı tutmaz,
işte o zaman tanrısı gelir aklına, Lykia'lıların
büyük tanrısı, ışık tanrı Apollon, ona
yakarır (İl. XV, 515 vd.).
Apollon dinler onu, iyi eder yarasını. Glaukos
da aslan gibi dövüşmeye koyulur yeni
baştan. Hektor'u bile kınar, savaş ortaklarını
korumuyor diye. Engin bir yas kaplar Troya'lıları,
Hektor utanır uzak illerden gelen cömert
dostunu kurtaramadı diye, o güçle saldırır
Patroklos'a ve öldürür onu, Glaukos'un da
sözü edilmez bir daha İlyada'da (Hektor).
(2) Glaukos I (Tab. 25). Sisyphos'un oğlu
Glaukos, yukarda sözü geçen Glaukos'un
atasıdır. Sisyphos'un kurduğu Ephyra (sonradan
Korinthos olur) kentinde kraldır. Ölümüyle
ün salmıştır bu Glaukos: Pelias'ın ölümü
için düzenlenen yarışmalarda araba yarışına
katılır ve yenilir, arabası devrilince de atları
parçalar, yer onu. Nedeni de Glaukos'un
atlarına büyülü bir pınardan su içirmiş, ya da
Aphrodite'nin hışmına uğramış olmasıdır.
Çünkü daha hızlı olsunlar diye hayvanlarının
çiftleşmesine engel oluyormuş Glaukos. Bir
başka anlatıma göre Glaukos ölümsüzlük veren
bir pınardan su içmiş, ölümsüz olduğuna
kimseyi inandıramadığı için de kendini denize
atmış ve bir deniz tanrısı olmuş. Ama
uğursuz bir tanrıymış, onu gören denizcinin
teknesi batar, kendisi bogulurmuş.
Gordias. Efsanelik Phrygia kralı. Gordias
Gordion şehrini kurmakla ün salmıştı. Şehrin
kalesine Gordias bir araba yerleştirmiş, o arabanın
oku öyle çapraşık bir düğümle baglıymış
ki, kimse çözememiş bu düğümü. Oysa
tanrı sözcüsü bu düğümü kim çözerse, Asya
krallığını onun elde edeceğini söylemişmiş
Gordias'a. Bunu bilen Büyük İskender Gordion'a
gelince, kılıcını kınından çıkarmış ve düğümü
keşivermiş.
Bir efsaneye göre, Ana Tanrıça Kybele
Gordias'ı sevmiş, ondan gebe kalarak kral
Midas'ı doğurmuş (Midas).
Gorgo'lar. Plastik sanatların alabildiğine
faydalandıkları Gorgo'lar, Graia'lar gibi
1 IH
Phorkys'le Keton'un kızlarıdır (Tab. 6). Aralarında
Medusa'nın en çok ün saldığı bu canavar
kızları Hesiodos şöyle tanımlar (Theog.
274 vd.):
Gorgo'ları da doğuran Keto'dur
ünü büyük Okeanos'un ötesinde,
geceyle gündüzün sınırlarında otururlar
ince sesli Batı kızlarının yurdunda;
Sthenno, Euryale ve bahtsız Medusa;
Medusa ölümlüydü, oysaki kız kardeşi
ne ölüm bileceklerdi, ne ihtiyarlık.
Buna karşılık yalnız Medusa girdi
masmavi yeleli tanrının koynuna
Bahar çiçekleriyle dolu taze çimenlerde.
Aiskhylos da şöyle tanımlar onları (Prom.
800):
Ejderha kanatlı Gorgo'lar,
o, insanları korkudan korkuya salan,
görenlerin soluğunu kesen Gorgo'lar.
Saçları yılanlarla örülü, alınlarında yaban
domuzu dişleri fışkıran, tunç elleri ve uçmak
için altın kanatları bulunan bu yaratıkların
başlıca niteliği korku salmaktı. Adları bile
korku veren bir ses benzetmesi olsa gerek.
Üç oldukları halde, efsaneye adı karışan yalnız
Medusa'dır. Onun Perseus'la serüvenini
bu yiğidin adı altında okuyalım (Perseus).
Sicilya'lı Diodoros Gorgo'lar üstüne başka
bir yorum verir: Gorgo'lar Amazon'lar gibi
savaşçı bir soymuş, Atlant'lara (Atlantis) yakın
bir uzak ülkede otururlarmış. Amazon'lar,
kraliçeleri Myrina'nın (Myrina) yönetimi altında
Atlant'lan yendikten sonra, bunlar
Amazon'ları Gorgo'lara saldırmaya itmiş.
Gorgo'lar yenildikleri halde, kısa zamanda
davranabilmişler, ama sonra Perseus ve Herakles
eliyle alt edilmişler (Herakles).
Graia'lar. Pontos'la Gaia'nın oğlu Phorkys
ve kızları Keto birbirleriyle evlenirler ve olağanüstü
yaratıklar meydana getirirler (Tab.
6): Graia'lar, yani Kocakarı'ları ve Gorgo'lar.
Hesiodos Graia'ları şöyle tanımlar (Theog.
270 vd.):
Phorkys'le birleşen Keto Graia'ları
doğurdu,
güzel yüzlü, doğuştan ak saçlıdır onlar,
ölümsüz tanrılar da Kocakarı der onlara,
yeryüzünde dolaşan insanlar da.
Pemphredo'nun güzel, Enyo'nun san
tülleri vardı.