Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

zarları ve özellikle plastik sanatlar, görülmemiş
boyda ve güçte olup, bedenleri birer yılan
kuyruguyla biten bu azmanlan konu edinmişlerdir.
Titan'lan yendikten sonra Olympos
tanrıları bu yaratıklara karşı koymak zorunda
kalmışlar. Çünkü Gigant'lar dağları üst
üste yığarak Olympos'a saldırmışlar. Bu kez
de devleri yalnız bir ölümlü insanın yenebileceğini
bildiren bir kehanet var olduğundan,
tanrılar Herakles'e başvurmuşlar. Herakles
de başta Zeus ve Aigis kalkanıyla Athena olmak
üzere, tanrıların yardımıyla Gigant'ları
öldürmüş. Alkyoneus'u Herakles kendi öldürmüş
(Alkyoneus), Ephialtes'i Apollon'un bir
oku, Eurytos'u Dionysos'un thyrsos'u, Enkelados'a
gelince, o kaçabilmiş, ama Athena
üstüne Sicilya adasını atmış. Tanrıça da Pallas'm
derisini yüzüp savaşta zırh olarak kullanmış.
Gigantomakhia, yani devler savaşı
bir söylentiye göre Trakya'da, bir başka söylentiye
göre Arkadya'da olmuş.
Bu konu Bergama'nın Zeus Sunağında en
parlak bir biçimde işlenmişti. Bergama'dan
alınıp Berlin Müzesine taşınan ve orada yeni
baştan kurulan Zeus Sunağının frizi dev boyda
118 kabartmadan meydana gelir; bu kabartmaların
her birinde Olympos tanrılarıyla
Gigant'lar arasındaki savaş canlandırılır. Devler
aslan ya da boğa kafalı ve yılan kuyruklu
azmanlardır. Olympos tanrılarında Zeus, Athena,
Leto, Apollon, Artemis, Dione, Aphrodite
ve Nyks ile Moira'Iar savaşa katılır.
Devlerden Otos, Alkyoneus, Porphyrion ve
daha adları belirtilmeyen başkaları görülür.
Kabartmalarda devlerin tanrıların gücü altında
ezildikleri, gövdeleri paramparça edilip
korkunç acılar içinde kıvrandıkları an canlandırılmıştır.
Bergama'ya özgü patetik üslupta
işlenmiş olan bu kabartmalar hellenistik denilen
sanatın en görkemli örneği ve akıllara
durgunluk veren bir anıttır.
Glaukos. (1) Glaukos II (Tab. 25). Bellerophontes'in
torunu, Hippolokhos'un oğlu Glaukos,
İlyada'da parlak bir rol oynar. Homeros,
dünya görüşü üstüne en güzel sözlerinden
birkaçını onun ağzına vermiş, Bellerophontes
efsanesiyle Lykia'lıların Troya savaşındaki
serüvenini onun kişlllflinde < aııl.ıııdıı
iniştir. Işık ülkesinden delen ve adı çıoflün
GLAUKOS
maviliğini, parlaklığını yansıtan bu yigit ne
kadar da sevimli! Anadolu insanı sanki o günden
kendini bulmuş, yansıtmıştır onun kişiliğinde.
Anadolu'nun dört bir yanından Troya'yı savunmaya
gelenlerin listesi şöyle biter (İl. II,
876 vd.):
Lykia'ltlara Sarpedon'la kusursuz Glaukos
komuta eder,
gelmişler uzak Lykia ülkelerinden,
anaforlu Ksanthos'tan gelmişler.
Altıncı bölüme kadar Glaukos'un adı geçmez,
sonra birdenbire Akha yiğidi Diomedes
ile karşı karşıya görürüz onu. Diomedes saldırır,
ama birden durur, içine bir kuşku girer bu
parlak yiğit bir tanrı olmasın diye, korkar tanrılarla
boy ölçüşmekten. Kimsin? diye sorar.
Glaukos'un verdiği karşılık şu (İl. VI, 145
Vd.): \
Ulu canlı Tydeus oğlu, soyumu ne sorarsın?
Yapraklar gibidir insan soyu.
Bir yandan rüzgâr bakarsın onları döker
yere,
bir yandan bakarsın bahar gelir,
yenilerini yetiştirir, yeşerir orman,
böylece soyların biri göçer, biri doğar,
iyicene bilmek istersen soyumuzu
- bilir onu birçok kişiler-
Ve başlar Bellerophontes'in eşsiz serüvenini,
Lykia'ya göçüşünü anlatmaya (Bellerophontes).
Diomedes'te şafak atar, anlar düşmanının
eski bir dost olduğunu (İl. VI, 214
vd.). Birbirleriyle dövüşmemeye karar verirler
ve silahlarını değişirler (İl. VI, 229 vd.):
Değişelim gel silahlarımızı,
bellesin Akkha'larla Troya'lılar
atalarımızın konuk kardeşi olmasıyla
övündüğümüzü.
Böyle konuşup atladılar arabalarından,
el sıkışıp ant içtiler,
Ama Kronos oğlu Zeus, tam o sıra,
Glaukos'un aklını başından aldı,
Tydeus oğlu Diomedes'le değişti silahlarını:
Altını tunçla değişti,
yüz öküzlük silahı dokuz öküzlük silahla.
Cömertlik Anadolu'da kalır. Diomedes çekilir,
gider, Glaukos da Lykialı önder Sarpedon'la
birlikte savaşa döner. "Kapkara fi »t ı
na" gibi saldırırlar ve "zorlu savaşta bek"
olurlar Akha'lara. Glaukos yaralanır. O sır