İmar Hukukunda İfraz ve Tevhid Yöntemi ve ... - Yerel Siyaset
İmar Hukukunda İfraz ve Tevhid Yöntemi ve ... - Yerel Siyaset
İmar Hukukunda İfraz ve Tevhid Yöntemi ve ... - Yerel Siyaset
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kentli Haklarý / Kent Hukuku<br />
50<br />
gulamanýn 3194 sayýlý Kanunu’n 19. maddesi<br />
gereðince tescilini istedikleri görülmektedir. 21<br />
Böyle bir uygulama ÝK m. 18 hükmüne aykýrýdýr.<br />
Çünkü Ýmar Kanunu’nun 18. Maddesi Uyarýnca<br />
Yapýlacak Arazi <strong>ve</strong> Arsa Düzenlemesi Ýle Ýlgili Esaslar<br />
Hakkýnda Yönetmelik’in 5. maddesinin 3.<br />
<strong>ve</strong> 4. fýkralarýnda, “Belirlenen düzenleme sahasý<br />
bir müstakil imar adasýndan daha küçük olamaz.<br />
Ancak, imar adasýnýn büyük bir kýsmýnýn imar<br />
mevzuatýna uygun bir þekilde teþekkül etmiþ olmasý<br />
nedeniyle, yeniden düzenlemesine ihtiyaç<br />
bulunmamasý <strong>ve</strong> diðer kýsmýnda birkaç taþýnmaz<br />
malýn tevhit <strong>ve</strong> ifraz yoluyla imar plâný <strong>ve</strong> imar<br />
mevzuatýna uygun imar parsellerinin elde edilmesinin<br />
mümkün olduðu hallerde, adanýn geri<br />
kalan kadastro parselleri müstakil bir imar düzenlenmesine<br />
konu teþkil edebilir” denilmektedir.<br />
Bu nedenle, AAD (18 Madde Uygulamasý)<br />
yapýlacak düzenleme alanýnýn en az baðýmsýz bir<br />
imar adasý olmalý ya da imar adasýnýn büyük bir<br />
bölümü daha önceki uygulamalarla teþekkül etmiþ<br />
olmakla birlikte birkaç parselde 18. madde<br />
uygulamasý adý altýnda yapýlacak tevhit <strong>ve</strong> ifrazlarla<br />
imar adasýnýn tamamý oluþacaksa o bir <strong>ve</strong>ya<br />
iki parselde imar düzenlemesi yapýlabilir.<br />
b) Ýfraz Maliklerin Talebi Üzerine Yapýlabilir<br />
Parselasyon planý bulunduðu halde henüz uygulama<br />
yapýlmadýðý durumlarda, Ýmar Kanunu’nun<br />
15 <strong>ve</strong> 16. maddeleri gereðince uygulama<br />
yapýlmasý gerekiyorsa, ilgililerin (taþýnmaz maliklerinin)<br />
talebi gerekmektedir. 22 Ancak ifraz istemeye<br />
yetkili kiþiler de mülkiyetin çeþidine göre<br />
deðiþmektedir.<br />
- Taþýnmazýn mülkiyeti tek kiþiye aitse ifraz bu<br />
kiþinin isteði ile,<br />
- Taþýnmaz müþterek mülkiyete tabi ise ifraz<br />
tüm ortaklarýn isteði ile <strong>ve</strong>ya ortaklardan her birinin<br />
mahkemeye baþvurarak bu yönde alacaðý<br />
bir kararla mümkün olabilecektir.<br />
Uygulamada taþýnmazýn malik <strong>ve</strong>ya maliklerinin<br />
muvafakati <strong>ve</strong>ya rýzasý alýnmadan ifraz <strong>ve</strong>ya<br />
tevhit iþlemlerinin yapýldýðýna tanýk olunmaktadýr.<br />
Bunun en önemli göstergesi Danýþtay kararlarýdýr<br />
.23<br />
Malik <strong>ve</strong>ya maliklerinin muvafakati <strong>ve</strong>ya rýzasý<br />
olmaksýzýn ifraz yapýlamayacaðý genel kuralýnýn<br />
bir tek istisnasý, 2981 sayýlý Kanunun Uygulanmasýna<br />
Dair Yönetmelik’in 24 26. maddesinin 2.<br />
fýkrasýnda bulunmaktadýr. Bu hükme göre, “Islah<br />
imar planýna konu olmayan hisseli araziler üzerinde<br />
yapýlmýþ binalarýn, tapu haritalarýnda <strong>ve</strong>ya<br />
kadastro planlarýnda mevcut olan <strong>ve</strong> tapuda tescili<br />
olmayan, kamu kullanýmýna açýk olan bir yola<br />
cephesi var ise, <strong>ve</strong> bina maliklerinin fiili kullanma<br />
alaný, hisse miktarýný aþmýyor ise Ýl Ýdare Kurulu<br />
<strong>ve</strong>ya Belediye Encümeni Kararýna dayalý olarak<br />
ifraz iþlemleri yapýlýr.” 25<br />
c) Düzenleme Ortaklýk Payý Alýnamaz<br />
Düzenleme ortaklýk payý, 3194 sayýlý Kanunu’n<br />
18. maddesinin 1. fýkrasýnda, imar hududu<br />
içinde bulunan binalý <strong>ve</strong>ya binasýz arsa <strong>ve</strong> arazileri<br />
malikleri <strong>ve</strong>ya diðer hak sahiplerinin muvafakati<br />
aranmaksýzýn, birbirleri ile, yol fazlalarý ile,<br />
kamu kurumlarýna <strong>ve</strong>ya belediyelere ait bulunan<br />
yerlerle birleþtirmeye, bunlarý yeniden imar planýna<br />
uygun ada <strong>ve</strong>ya parsellere ayýrmaya, müstakil,<br />
hisseli <strong>ve</strong>ya kat mülkiyeti esaslarýna göre<br />
hak sahiplerine daðýtmaya <strong>ve</strong> re’sen tescil iþlemlerini<br />
yaptýrmaya, belediye <strong>ve</strong> mücavir alan sýnýrlarý<br />
içinde belediyelerin, dýþýnda ise il özel idarelerinin<br />
yetkili olduðu belirtildikten sonra 2. fýkrasýnda,<br />
belediyeler <strong>ve</strong>ya valiliklerce (il özel idarelerince)<br />
düzenlemeye tabi tutulan arazi <strong>ve</strong> arsalarýn<br />
daðýtýmý sýrasýnda bunlarýn yüzölçümlerinden<br />
yeteri kadar alanýn, düzenleme dolayýsýyla meydana<br />
gelen deðer artýþlarý karþýlýðýnda “düzenleme<br />
ortaklýk payý” olarak düþülebileceði öngörülmektedir.<br />
Ýlgili idareler, resen yapacaklarý imar<br />
uygulamasý sonucunda, düzenlemeye giren arazilerin<br />
deðerlerindeki artýþlar karþýlýðýnda düzenleme<br />
ortaklýk payý26 düþülebilecektir. Eðer, arazi<br />
sahiplerinin isteði üzerine <strong>ve</strong> arazi sahiplerinin istediði<br />
zamanlarda imar planýna uygun olarak imar<br />
uygulamasý yapýlmýþsa <strong>ve</strong> ilgili idare tarafýndan<br />
resen (zorunlu) imar uygulamasý (Arazi <strong>ve</strong><br />
Arsa Düzenlemesi) 27 yapýlmamýþsa, arazi sahiplerinin<br />
rýza göstermesi üzerine, yol <strong>ve</strong> yeþil alan ihtiyaçlarý<br />
için kesilen bedelsiz terkler DOP olarak<br />
nitelendirilemez. Bu nedenle, DOP alma yetkisi,<br />
3194 sayýlý Kanunu’n 18. maddesine göre kullanýlabilen<br />
bir yetkidir. Bunu 3194 sayýlý Kanun<br />
18/2. maddesindeki þu ifadeden anlamak mümkündür:<br />
“Ancak bu maddeye göre alýnacak düzenleme<br />
ortaklýk paylarý, düzenlemeye tabi tutulan<br />
arazi <strong>ve</strong> arsalarýn düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin<br />
yüzde kýrkýný geçemez.”<br />
DOP alýnmasýnýn, AAD’ne özgü bir uygulama<br />
olduðunu gösteren bir diðer hüküm de 18. maddesinin<br />
3. fýkrasýndaki þu hükümdür: “Düzenleme<br />
ortaklýk paylarý, düzenlemeye tabi tutulan<br />
21 KOÇAK-BEYAZ, Ýmar Uygulamalarý, s. 130.<br />
22 KOÇAK-B.EYAZ, Ýmar Uygulamalarý, s. 129.<br />
23 Danýþtay 6. D., 19.10.1998, E. 1997/5447, K. 1998/4661 Danýþtay 6. D., 14.10.1992, E. 1991/1817, K. 1992/3593.<br />
24 Bkz: 3290 sayýlý Kanun Ýle Bazý Maddeleri Deðiþtirilen <strong>ve</strong> Bazý Maddeler Eklenen 2918 sayýlý Kanunun Uygulanmasý Dair Yönetmeliðin 3366 sayýlý Kanun<br />
Uyarýnca Bazý Maddelerinin Deðiþtirilmesine <strong>ve</strong> Bazý Maddeler Eklenmesine Dair Yönetmelik.<br />
25 Deðiþiklik: RG: 18.8.1987, Sayý: 19548.<br />
26 Bundan sonra DOP olarak kýsaltýlacaktýr<br />
27 Bundan sonar AAD olarak kýsaltýlacaktýr.