İmar Hukukunda İfraz ve Tevhid Yöntemi ve ... - Yerel Siyaset
İmar Hukukunda İfraz ve Tevhid Yöntemi ve ... - Yerel Siyaset
İmar Hukukunda İfraz ve Tevhid Yöntemi ve ... - Yerel Siyaset
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kentli Haklarý / Kent Hukuku<br />
namelerine damga pulu yapýþtýrmaya gerek yoktur.<br />
Damga pulu uygulamasý bu iþlemler için Tapu<br />
Kadastro Genel Müdürlüðü’nün bir genelgesiyle<br />
(TKGM. Gn.1392) kaldýrýlmýþtýr. Döner Sermaye<br />
Ýþletmesince belirlenen tarifeye göre ücret<br />
tahsil edilir.<br />
c) Cebri Ýfraz (Hamur Kuralý, Arsa <strong>ve</strong> Arazi<br />
Düzenlemesi)<br />
Cebri ifraz (hamur kuralý, AAD), 3194 sayýlý Ýmar<br />
Kanunu’nun 18. <strong>ve</strong> Ýmar Kanunu’nun 18.<br />
maddesi Uyarýnca Yapýlacak Arazi <strong>ve</strong> Arsa Düzenlemesi<br />
Ýle Ýlgili Esaslar Hakkýnda Yönetmelik’te<br />
düzenlenmiþ olmasýna raðmen, herhangi<br />
bir taným <strong>ve</strong>rilmemiþ, sadece arazi <strong>ve</strong> arsa düzenlemesinin<br />
uygulanmasýna iliþkin esaslar açýklanmýþtýr.<br />
Bu esaslar çerçe<strong>ve</strong>sinde cebri ifrazý<br />
þöyle tanýmlayabiliriz: Cebri ifraz, belediye <strong>ve</strong><br />
mücavir alan sýnýrlarý içinde belediyece, bu sýnýrlar<br />
dýþýnda ise il özel idarelerince (valiliklerce), imar<br />
hududu (plâný) içinde bulunan binalý <strong>ve</strong>ya<br />
binasýz arsa <strong>ve</strong> arazilerin malikleri <strong>ve</strong>ya diðer hak<br />
sahiplerinin muvafakati aranmaksýzýn birbirleri ile,<br />
yol fazlalarý ile, kamu kurumlarýna <strong>ve</strong>ya belediyelere<br />
ait bulunan yerlerle birleþtirilmesi, bunlarý<br />
nyeniden imar plânýna uygun ada <strong>ve</strong> parsellere<br />
ayrýlmasý, müstakil, hisseli <strong>ve</strong>ya kat mülkiyeti<br />
esaslarýna göre hak sahiplerine daðýtýlmasý <strong>ve</strong><br />
re’sen tescil iþlemlerinin yapýlmasýdýr. Cebri ifraz<br />
(AAD) hakkýnda daha geniþ açýklamalar, bundan<br />
sonraki bölümde yer alacaðýndan burada ayrýntýsýna<br />
girmek istemiyoruz.<br />
Ýmar planýna göre imar<br />
parsellerinin oluþturulmasý<br />
amacýyla <strong>ve</strong> parseller<br />
içinden yol, meydan,<br />
yeþil alan, park,<br />
otopark vb. umumi<br />
(kamu) hizmetlere<br />
ayrýlan yerlerden herhangi<br />
birini kapsayacak<br />
þekilde yapýlan ifraz,<br />
parselasyon<br />
niteliðindedir.<br />
48<br />
2. Yeni Adalar OluþupOluþmamasýna<br />
Göre<br />
Ýmar planýnýn uygulanmasý<br />
amacýyla<br />
yapýlan ifrazlarda her<br />
zaman kadastro parseli<br />
ile imar parseli<br />
çakýþmaz. Bir kadastro<br />
parseli bazen bir imar<br />
parseline tekabül<br />
eder bazen de birden<br />
fazla imar parseline<br />
ayrýlýr. Hatta kadastro<br />
parselinin içinden, imar<br />
planýna göre yol<br />
geçebilir, yeþil alana<br />
<strong>ve</strong>ya otoparka, parka,<br />
ibadet yerine vs. rastlayabilir.<br />
Bu nedenle<br />
kadastro parselinin i-<br />
mar planýndaki durumuna göre niteliði de deði-<br />
þecektir. Bu nedenle, imar planýndaki durumuna<br />
göre ayýrma iþlemini yeni adalar oluþup oluþmamasýna<br />
göre “basit ifraz” <strong>ve</strong> “parselasyon niteliðinde<br />
ifraz” þeklinde ikiye ayýrmak olasýdýr.<br />
a) Basit Ýfraz<br />
Eðer, herhangi bir parselin ifrazýyla oluþan<br />
parsellerin tümü yine ayný ada içerisinde kalýyorsa,<br />
yeni adalar oluþmuyorsa, basit ifraz söz konusudur.<br />
14 Daha açýk bir ifadeyle, eðer ifraz edilen<br />
taþýnmaz, planda yol, meydan, park, otopark,<br />
çocuk bahçesi, yeþil alan, çocuk bahçesi,<br />
ibadet yeri <strong>ve</strong> ilköðretim okulu gibi umumi hizmet<br />
alanlarýna ayrýlan yerleri kapsamýyorsa, basit<br />
ifraz söz konusudur. 15<br />
b) Parselasyon Niteliðinde Ýfraz<br />
Ýmar planýna göre imar parsellerinin oluþturulmasý<br />
amacýyla <strong>ve</strong> parseller içinden yol, meydan,<br />
yeþil alan, park, otopark vb. umumi (kamu)<br />
hizmetlere ayrýlan yerlerden herhangi birini kapsayacak<br />
þekilde yapýlan ifraz, parselasyon niteliðindedir.<br />
16 Basit ifrazda yeni adalar oluþmamakta<br />
iken, parselasyon niteliðinde ifrazda, kadastro<br />
parsellerinden birden fazla ada oluþmaktadýr.<br />
C. Ýfraz Ýþleminin Hukuki Niteliði<br />
Ýfraz iþlemi, idare hukuku açýsýndan bir idari<br />
iþlem niteliðindedir. Bu nedenle ifraz iþlemi de<br />
ancak kamu yararýnýn gerçekleþtirilmesi amacýyla<br />
tesis edilebilir. Bir idari iþlem olmasý nedeniyle,<br />
ifraz iþleminin, ayný zamanda 2577 sayýlý Ýdari<br />
Yargýlama Kanunu’nun 2. maddesinde belirtilen<br />
idari iþlemin unsurlarý yönünden hukuka uygun<br />
olmasý gerekir. Bu unsurlar; yetki, þekil, sebep,<br />
konu <strong>ve</strong> amaçtýr. Dolayýsýyla ifraz iþlemlerinin<br />
belediye <strong>ve</strong> mücavir alanlarda belediyeler, dýþýnda<br />
ise il özel idarelerince yapýlmasý gerekir.<br />
Örneðin, belediye <strong>ve</strong> mücavir alan sýnýrlarý dýþýnda<br />
belediyeler ifraz iþlemleri yaparlarsa, ifraz iþleminde<br />
yetki yönünden sakatlýk ortaya çýkar.<br />
Ayný þekilde, ifraz iþlemlerinin þekil yönünden<br />
hukuka uygun olmasý için, iþlemin ifrazla ilgili<br />
hukuk kurallarýnýn öngördüðü usullere uygun olarak<br />
alýnmasý gerekir. Örneðin, ifraz istemi için<br />
öncelikle krokili beyannamenin kadastro müdürlüðüne<br />
<strong>ve</strong>rilerek istemde bulunulmasý gerekir.<br />
Bu iþlemler yapýlmadan ifraz iþlemlerinin yapýlmasý,<br />
ifrazý þekil yönünden sakatlar <strong>ve</strong> iptali<br />
mahkemelerce mümkündür.<br />
Ýfraz iþlemlerinin sebep yönünden de hukuka<br />
uygun olmasý, iþlemde ifrazla ilgili hukuk kurallarýnýn<br />
öngördüðü þartlarýn bulunmasýný gerektirir.<br />
Örneðin, Ýmar Kanunu’nun 15. maddesinin 1.<br />
fýkrasýna göre, imar planlarýna göre yol, meydan,<br />
14 ÇELÝK, Planlama <strong>ve</strong> Ýmar Kanunu Uygulamasý Arazi <strong>ve</strong> Arsa Düzenlemesi, s. 129.<br />
15 ÖZDEN, Ebubekir; Ýmar <strong>Hukukunda</strong> Ýfraz <strong>ve</strong> Tevhit Ýþleri, Marmara Üni<strong>ve</strong>rsitesi SBE Hukuk Anabilim Dalý, Kamu Hukuku Bilim Dalý, Ýstanbul 2004, (Yayýmlanmamýþ<br />
Yüksek Lisans Tezi), s. 34.<br />
16 Bkz: Tapu Kadastro Genel Müdürlüðü, Fen Dairesi Baþkanlýðýnýn 06.04.1994 gün <strong>ve</strong> 1994/5 sayýlý Genelge Eki “Tescile Konu Olan Harita <strong>ve</strong> Planlarýn<br />
Kontrol Yönergesi”, Ayrýca bkz: ÇELÝK, Planlama <strong>ve</strong> Ýmar Kanunu Uygulamasý Arazi <strong>ve</strong> Arsa Düzenlemesi, s. 132.
Change language