İmar Hukukunda İfraz ve Tevhid Yöntemi ve ... - Yerel Siyaset
İmar Hukukunda İfraz ve Tevhid Yöntemi ve ... - Yerel Siyaset
İmar Hukukunda İfraz ve Tevhid Yöntemi ve ... - Yerel Siyaset
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tapu Kadastro Genel Müdürlüðü’nün 1994/5<br />
no.lu Genelgesinde, ifraz “ilgilisinin talebi üzerine,<br />
bir parselin Ýmar Yasasý’nýn 15 <strong>ve</strong> 16. maddeleri<br />
uyarýnca iki ya da daha fazla parçalara bölünmesidir<br />
” þeklinde tanýmlanmaktadýr. Tapu Sicil<br />
Tüzüðü’nün 65. maddesine göre ayýrma (ifraz)<br />
tapu kütüðünde tek parsel olarak kayýtlý bulunan<br />
bir taþýnmaz malýn düzenlenen haritalara<br />
göre birden çok parçaya ayrýlarak tapu kütüðüne<br />
tescil edilmesi iþlemidir. Bu bilgilerden hareketle,<br />
Çelik’in ifadesiyle ifrazý (ayýrmayý), “tapu kütüðünün<br />
müstakil bir sayfasýnda kayýtlý taþýnmazýn,<br />
ilgilisinin talebi üzerine, Ýmar Yasasý’nýn 15 <strong>ve</strong><br />
16. maddeleri gereðince, iki ya da daha fazla<br />
parçalara ayrýlýp, yerine göre belediye ya da il idare<br />
kurulu kararýna baðlandýktan sonra her birinin<br />
ayrý bir parsel numarasý altýnda ayrý bir kütük<br />
sayfasýna kaydedilme iþlemidir.” 8<br />
B. Ýfrazýn Çeþitleri<br />
1. Ýfraz Ýstemine Göre<br />
a) Rýzai (Ýsteðe Baðlý) Ýfraz<br />
Ýsteðe baðlý parselleme (rýzaî ifraz), arazi <strong>ve</strong><br />
arsa sahibinin arazi <strong>ve</strong>ya arsasýný kendi isteðiyle<br />
parçalara ayýrmasýdýr. Parselleme (ifraz <strong>ve</strong> tevhit)<br />
iþleminin rýzaya dayanmasý durumunda, ilgili taþýnmazýn<br />
paydaþlarýnýn tümünün muvafakatinin<br />
alýnmasý <strong>ve</strong> söz konusu iþlemin gerçekleþtirilmesi<br />
için gerekli bilgi <strong>ve</strong> belgelerin ifraz <strong>ve</strong> tevhit isteminde<br />
bulunanlarca hazýrlanmasý <strong>ve</strong> ilgili idareye<br />
sunulmasý gerekir. 9 Arazi <strong>ve</strong>ya arsa sahibinin,<br />
kendi isteðiyle ayýrma istemesinin pek çok<br />
sebepleri bulunabilir. Bunlardan biri de arsa spekülasyonu<br />
yapýlmak istenmesidir. 10<br />
Ýsteðe baðlý olan parselleme iþlemleri, ilgililerin<br />
baþvurusu üzerine belediyelerce yapýlan parsellemedir.<br />
Parselleme iþleminden geçirilecek<br />
topraklarýn imar planýna göre yerleþme alaný içinde<br />
olup olmadýðýna göre, ikili bir ayrýma tabi<br />
tutularak incelenebilir. 6785 sayýlý eski Ýmar Kanunu’nun<br />
38’inci maddesine göre isteðe baðlý ifraz<br />
sadece imar sýnýrlarý içinde yapýlabilmekte idi.<br />
11 Yürürlükteki 3194 sayýlý Ýmar Kanunu’nun<br />
15’inci maddesinin son fýkrasýnda, imar planý dýþýnda<br />
kalan alanlarda, yönetmeliklerinde tayin edilecek<br />
miktarlardan küçük ifrazlara yer <strong>ve</strong>rilmeyeceði<br />
hükme baðlanmaktadýr. O halde, bu hükmün<br />
aksi ile kanýtýndan, yürürlükteki Kanuna göre,<br />
imar planý dýþýnda kalan alanlarda da parselleme<br />
yapýlmasý mümkün olduðu sonucu çýkar.<br />
Ancak, yerel imar yönetmeliklerinde tayin edilen<br />
miktarlardan daha küçük parselleme yapýlamaz.<br />
b) Mahkeme Kararý Ýle Ýfraz<br />
Taþýnmaz birden çok kimseye ait ise (þüyulu<br />
ise), paydaþlardan her biri ifraz isteyebilir. Mahkeme<br />
kararý ile hükmen ayýrma <strong>ve</strong> birleþtirme yapýlmasý<br />
da mümkündür. 12 Mahkeme kararýnýn bir<br />
encümen kararýna dayanmasý esastýr. Ancak bir<br />
encümen kararýna dayanmasa dahi mahkeme<br />
kararýnýn infazý gerekir. Çünkü, Anayasanýn 138.<br />
Maddesi gereði, mahkeme kararlarýnýn uygulanmasý<br />
zorunludur.<br />
Taþýnmaz davalarýna iliþkin olarak mahkemelerin<br />
<strong>ve</strong>rdikleri çeþitli kararlarda, taþýnmazýn bir<br />
kýsmýnýn ana parselden ayrýlmasý hükmüne yer<br />
<strong>ve</strong>rilmektedir. Ayrýlan parsel tapu siciline tescil olabileceði<br />
gibi sicilden de terkin edilebilir. Dava<br />
konusu parselden bir kýsmýnýn ayrýlmasý gerekiyorsa,<br />
2644 sayýlý Tapu Kanunu’nun 32. maddesindeki<br />
“…plan <strong>ve</strong> resmi þekilde yapýlmýþ haritasý<br />
bulunan taþýnamazlarýn gerek yargý yolu ile <strong>ve</strong><br />
gerekse isteðe baðlý olarak parçalara ayrýlmasýnda<br />
harita yapýlmasý zorunludur” hükmü gereði,<br />
mahkemenin ifrazla ilgili kararlarý bir haritaya<br />
baðlanmasý gerekir.<br />
Tapu Sicil Müdürlüðü’nde mahkeme kararýnýn<br />
infaz edilebilmesi için bu haritanýn bir teknik bilirkiþiye<br />
yaptýrýlmasý <strong>ve</strong> teknik sýhhati haiz olmasý<br />
zorunludur. Büyük Ölçekli Haritalarýn Yapým Yönetmeliði<br />
<strong>ve</strong> Tescile Esas Harita <strong>ve</strong> Planlar Yönetmeliði’ne<br />
göre tapuda tescile esas haritalarýn<br />
teknik sorumluluðunun harita kadastro mühendislerince<br />
üstlenilmesi<br />
zorunlu olduðundan;<br />
mahkemelerce yaptý-<br />
rýlacak ifraz haritalarý<br />
için seçilecek teknik<br />
bilirkiþilerin de harita<br />
kadastro mühendisleri<br />
arasýndan seçilmesinde<br />
yarar vardýr.<br />
13<br />
Baðýmsýz bölümlerin<br />
ifrazý <strong>ve</strong>ya tevhidi<br />
halinde arazilerin<br />
ifraz <strong>ve</strong> tevhidinde olduðu<br />
gibi bir uygulama<br />
yapýlarak Harçlar<br />
Kanunu’na ekli (4)<br />
sayýlý Tarife’nin 6.a<br />
pozisyonu uyarýnca,<br />
binde 9 oranýnda<br />
harç tahsili gerekir.<br />
Ýfraz <strong>ve</strong> tevhit beyan-<br />
Ýsteðe baðlý olan parselleme<br />
iþlemleri, ilgililerin<br />
baþvurusu üzerine<br />
belediyelerce yapýlan<br />
parsellemedir. Parselleme<br />
iþleminden geçirilecek<br />
topraklarýn imar<br />
planýna göre yerleþme<br />
alaný içinde olup olmadýðýna<br />
göre, ikili bir ayrýma<br />
tabi tutularak<br />
incelenebilir.<br />
8 ÇELÝK, Planlama <strong>ve</strong> Ýmar Kanunu Uygulamasý Arazi <strong>ve</strong> Arsa Düzenlemesi, s. 129.<br />
9 Danýþtay. 6.D., 17.5.1995, E. 1995/10, K. 19951984, DD, Y. 26, S. 91, 1996, s. 575.<br />
10 ARTUKMAÇ, Sadýk; Türk Ýmar Hukuku, 5. Baský , Ankara 1979, s. 308.<br />
11 20.7.1972 tarih <strong>ve</strong> 1605 sayýlý kanunla yürürlükten kaldýrýlan 6785 sayýlý Kanunun 38. Maddesine göre, imar sýnýrlarý dýþýnda da ifraz yapýlabilmekte idi.<br />
12Bayýndýrlýk <strong>ve</strong> Ýskân Bakanlýðý, Tapu <strong>ve</strong> Kadastro Genel Müdürlüðü http://www.tkgm.gov.tr/ana.php?Sayfa=islemdetay&Id=13, (18.04.2007).<br />
13 ÇELÝK, Planlama <strong>ve</strong> Ýmar Kanunu Uygulamasý Arsa <strong>ve</strong> Arazi Düzenlemesi, s. 143.<br />
47
Change language