F. M. Dostoyevski - Karamazov Kardesler.pdf

olamaz baylar.
Nikolay Parfenoviç ihtiyatlı bir tavırla:
— O halde belki bir başka kimseden şüphe ediyorsunuz?
diye sordu.
Mitya kesin bir tavırla:
— Hayır. Ama kim, hangi insan bu işi yapmış olabilir? Yoksa bu gökten inme bir kuvvetin ya da şeytan'ın işi mi,
bilmiyorum, ama... Smerdyakov olamaz! diye kestirip attı.
— Peki bu işi, onun yapmamış olduğunu neden bu kadar kesin ve bu kadar ısrarlı bir şekilde, söylüyorsunuz?
— Bu kanıdayım da ondan! Bende bıraktığı izlenimlerden. Çünkü Smerdyakov, yaratılış bakımından alçağın biridir,
üstelik korkaktır. Hatta onun için «korkak» demek bile azdır. Dünyada ne kadar korkaklıklar varsa bir araya getirilip
o iki ayaklı varlığın içine doldurulmuştur. Tavuk yüreği vardır onda. Benimle konuşurken, her seferinde onu gebertirim
diye tiril tiril titrerdi. Oysa elimi bile kaldırmadım ona. Ayaklarıma kapanır, onu «korkutmayayım» diye düpedüz
yalvararak şu gördüğünüz çizmelerimi ağlaya ağlaya öperdi. Duydunuz ya «korkutmamayım» diye. O ne biçim
sözdü! Oysa ben ona hediyeler bile verirdim. O hastalıklı, korkak, saralı, akılsız tavuğun biridir. Sekiz yaşında bir
'çocuk bile hakkından gelir onun! Öyle karakter olur mu? Hayır Smerdyakov değildir bay-50
KARAMAZOV KARDEŞLER
lar. Hem zaten o parayı sevmez. Benden hiç hediye almazdı. Hem ihtiyarı neden öldürsün? Belki de onun meşru
olmayan oğludur, ne bileceksiniz?
— Bu efsaneyi biz de işittik. Ama siz de babanızın oğlusunuz ve öyleyken kendiniz bile onu öldürmek istediğinizi
herkese söylediniz.
— Bu taş basımı yardı! Hem de alçakça, kötü niyetle atılan bir taştı bu! Öyleyken korkmuyorum. Ah baylar, bunu
benim yüzüme karşı söylemek çok alçakça bir şey oluyor! Alçakça bir şey, çünkü bunu, ben kendim size söyledim.
Yalnız öldürmek istemedim, öldürebilirdim de. Hatta daha fazlasını da yaptım. Size kendiliğimden «onu az kalsın
öldürecektim» dedim. Ama öldürmedim işte onu. Koruyucu meleğim bana engel cldu ya... Bunu bir türlü hesaba
katmak istemiyorsunuz. Đşte onun için alçakça bir şey oluyor, alçakça bir şey! Çünkü ben öldürmedim, öldürmedim,
diyorum! Đşitiyor musunuz beni bay savcı? Öldürmedim, öldürmedim, diyorum!
Az kalsın tıkanacaktı. Tüm sorgu süresince bir kez olsun böyle bir heyecana gelmemişti.
Bir süre sustuktan sonra birden:
— Peki, Smerdyakov size ne dedi baylar? Bunu sizden sorabilir miyim? diye sordu.
Savcı soğuk ve sert bir tavırla:
— Bize her şeyi sorabilirsiniz, dedi. Olayla ilgili olan her şey konusunda bize soru sorabilirsiniz. Biz de, tekrar ediyorum,
her sorunuza karşılık vermek zorundayız. Sorduğunuz uşak Smerdyakov'u, belki arka arkaya onuncu kezdir
tekrarlanan bir sara krizine tutulmuş olarak, kendinden geçmiş bir halde yatağında bulduk. Hatta yanımızda
bulunan doktor, hastayı muayene ettikten sonra bize belki yarına kadar hayatta kalmıyacağım söyledi.
Mitya'nın dudaklarından elinde olmayarak şu sözler döküldü:
— O halde babamı şeytan öldürdü!
Sanki o ana kadar hep durmadan kendisine «Smerdyakov mu yoksa değil mi?» diye sormuştu. Nikolay Parfenoviç,
— Bu konuya yeniden döneceğiz, diye karar verdi. Şimdi isterseniz ifade vermeye devam edin.
KARAMAZOV KARDEŞLER
51
Mitya, dinlenmesine izin vermelerini rica etti. Ona nezaketle izin verdiler. Dinlendikten sonra devam etti. Ama belliydi ki,
bu ona ağır geliyordu. Bitkin bir haldeydi. Kendisini hakarete uğramış hissediyordu ve moral bakımından çok sarsılmıştı.
Bundan başka, savcı şimdi artık sanki mahsusmuş gibi her an onu «önemsiz» konulara takılarak sinirlendirmeye
başlamıştı. Mitya bahçe duvarının üzerine ata biner gibi oturduğu sırada sol bacağına yapışmış olan Grigoriy'in başına
havaneli vurduğunu, sonra da yere yığılan adamın yanına atladığını anlatır anlatmaz, savcı onu durdurdu ve duvarın
üzerine nasıl oturduğunu daha ayrıntılı bir şekilde anlatmasını istedi. Mitya şaşırdı:
— Đşte böyle oturuyordum, ata biner gibi. Bir bacağım bir yanda, öbür bacağım bir yanda...
— Havaneli ne oldu?
— Havaneli elimdeydi.
— Cebinizde değil miydi? Bunu anlattığınız gibi iyice hatırlıyor musunuz? Kolunuzu şiddetle mi savur dunuz?
— Herhalde şiddetle savurmuşumdur. Neden bunun üzerinde duruyorsunuz?
— Đskemlenin üzerine tıpkı duvarın üzerine çıktığınız zaman olduğu gibi otursanız ve bize durumu daha belirli
olarak göstermek için aynı hareketleri yapsanız, kolunuzu nereye, nasıl savurduğunuzu bir gösterseniz, olmaz mı? dedi.
Mitya, kendisine soru soran adama yüksekten bakarak:
— Yoksa siz benimle alay mı ediyorsunuz? diye sordu.
Ama berikinin yüzünden kıl bile kıpırdamadı. Mitya titreyerek döndü, iskemlenin üzerine ata biner gibi bindi ve kolunu
savurdu.
— Đşte böyle vurdum! Đşte böyle öldürdüm! Daha ne istiyorsunuz?
— Teşekkür ederim. Şimdi neden aşağıya atladığınızı, bu-nu ne amaçla yaptığınızı, niyetinizin ne olduğunu söyler
misiniz?
— Hay Allah kahretsin!... Yaralananın yanına atladım... Neden olduğunu bilmiyorum!
— Öyle bir heyecan içindeyken mi? O sırada oradan kaç-mayaa çalıştığınız halde mi?52
KARAMAZOV KARDEŞLER
KARAMAZOV KARDEŞLER
53
— Evet, heyecan içinde olduğum ve oradan kaçmaya çalıştığım halde.
— Ona yardım etmek mi istiyordunuz?