amargi_feminizm_tartismalari_kitap_2012

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Antimilitarizm ve Feminizm
süreçten de kast ettiği hükümetin bize sivilleşme olarak sunduğu
aslında militarizmin belirli bir biçiminden, literatürde pretoryen
militarizm olarak tanımlanan, yani ordunun sadece güvenlik
alanına değil, bütün toplumsal, kültürel ve siyasal alana yayılan
özerk gücünün ifadesi olarak vuku bulan militarizmden çıkış projesiydi
ve bunu Mehmet Altan rahatlıkla antimilitarist bir proje
olarak sunabiliyordu.
Bu örnek “Bizim kavramlarımız muktedirler tarafından bize
karşı nasıl kullanılabiliyor?”u göstermesi açısından da bence çok
önemli. Bir tek Mehmet Altan değil, pek çok başka erkek tarafından
da militarizm bu şekilde sunuldu. Bu bize şunu gösteriyor:
Pek çok tartışmada da görüyoruz ki antimilitarizmi herkes farklı
bir şekilde tanımlayabiliyor. Bu “Herkesin antimilitarizmi kendine!”
demek değil ama pek çok farklı tanımı olduğunu görebilmek
lazım. Zaten kavramların güzel tarafı da bu. Verili ve durağan
değiller, içlerini pratikle, tarihsellikle, deneyimle biz dolduruyoruz;
tarihseller, deneyim yüklüler ve dönüşüyorlar. Fakat çoğu
zaman muktedirler kavramları çok rahat bir şekilde elimizden
alıp kendi ideolojileri doğrultusunda kullanabiliyorlar. Kavramlar
bizim eleştirel düşünce ve eyleme araçlarımız, bu yüzden içlerinin
nasıl doldurulduğu çok önemli. Bu yalnızca antimilitarizm
kavramı için değil, pek çok başka kavram için de söz konusu. Belki
görmüşsünüzdür, Beyoğlu Belediyesi’nin “Vatandaş Başbakan”
diye bir sloganı var, “Size bir telefon kadar yakınız ve doğrudan
demokrasi budur,” diyorlar mesela, bu da çok önemli bir örnek.
Bizim yüzyıllardır inşa ettiğimiz, içlerini pratikle doldurduğumuz
kavramlar bir anda elimizden alınıyor ve bu örnekte olduğu gibi
doğrudan demokrasi bize belediyeyi telefonla aramak olarak sunulabiliyor.
Fakat biz elbette ki kavramları muktedirlere bu kadar
çabuk bırakmamalıyız. O yüzden sürekli içini kendimiz nasıl dolduracağımız
konusunda tartışmaya devam etmeliyiz ki Ucube’nin
yapmaya çalıştığı da buydu.
Ucube olarak derdimiz böyle bir süreçte “Antimilitarizmi
tekrar nasıl konuşacağız?”ı düşünmekti. Buna vesile olan olay da
2010 yılının Mayıs ayında bir erkek tarafından “Kadınlara Vicdani
Ret Çağırısı” diye bir mail yollanarak kadınların vicdani retlerini
açıklamaya davet edilmesiydi. Bu çağrı gerçekten “haydi kızlar
okula” kampanyası gibi “haydi kızlar vicdani redde” şeklinde bir
çağrıydı ve bu çağrıyı neden kadınlara yaptıklarının üç önemli
sebebi olduğu söyleniyordu. Bunlar: 1) Kadınlar rahat rahat vicdani
reddinizi açıklayabilirsiniz çünkü sizin bunu açıklamanız karşılığında
hiçbir cezai yükümlülüğünüz yok. Avukatımız var, bu
avukatımız da sizin vicdani ret metinlerinizi gözden geçirecektir,
bu anlamda 318’den 8 yargılanma ihtimaliniz ortadan kalkacaktır.
Yani “Bunu gönül rahatlığıyla yapabilirsiniz,” diyor. 2) Ordu, bir
erkek vicdani reddini açıkladığında davalarla, cezaevi süreçleriyle
karşı karşıya bırakıyor, bunun yanı sıra sahte çürük raporu verip,
çok rahat erkekleri görünmez kılabiliyor ama kadınlar için bu söz
konusu değil. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) şu anda size karşı
bir stratejisi yok. “O yüzden bu boşluğu kullanmanız lazım,” diyor.
Son olarak, şerh düşerek “Biraz seksist gelebilir ama kadınlar
böyle bir açıklamayı yapınca bu açıklamalar daha barışçıl bir nitelik
kazanıyor”(!) deniliyor. Bu da yetmezmiş gibi bir de sevgililer,
karılar, anneler olarak kadınlar vicdani retlerini açıkladıkları zaman
bu hem bir empati duygusu yaratacaktır hem de medyanın
ilgisini çekecektir, o yüzden kırk elli tane kadın vicdani reddini
açıklarsa iyi olur…
Katılımcı (b): Bir de farklı farklı kadınlar diyordu…
Begüm: Evet, farklılık vurgusu da çok önemli. “Bir tane Kürt, bir
tane başörtülü, bir tane anarşist, bir tane de feminist olarak vicdani
reddinizi açıklasanız ne güzel olur,” gibi bir çağrıydı bu. Ayrıca
metinde “Şahsi sebeplerinizle vicdani reddinizi yapın,” diye
de vurgulanıyordu. Bütün bu içeriğine rağmen bu çağrının pek
çok feminist mail grubuna yönlendirildiğini gördük. Yani kadınlar
bunu dolaşıma sokuyorlardı ve kimse bir söz söylemiyordu.
“Amargi mail grubunda bu neden yaygınlaştırılıyor? Ya da neden
kimse buna laf etmiyor?” diye sorduğumuzda aslında kadınların
bunu okumadığını ve “Kadınlara vicdani ret çağrısı gelmiş,” diye
birbirlerine yolladıklarını farkettik…
Katılımcı (c): Çok uzun bir metindi ama… (Kahkahalar)
İsmigül: Metni bu kadar uzun yazmış olmak da iyi bir taktik
aslına bakarsan.
Begüm: Bu süreç bana feminist hareketin antimilitarizm ile
ilişkisine dair şunları gösterdi: 1) Antimilitarist söylemin ve pratiğin
oluşmasında feminist hareketin katkısı yadırganamaz,
hatta sol ve sosyalist hareketlerden daha önemli bir alan açtığını
düşünüyorum ama bir yandan da demek ki bu o kadar dar
bir alanda kalmış ki bir erkek çok büyük bir rahatlıkla, pervasız
bir şekilde bu çağrıyı yapabiliyor. Özellikle ilk dönem vicdani
retçi kadınların metinlerine baktığımızda “Ben anne ya da
8 318. Madde, Türk Ceza Kanunu’nun Millî Savunmaya Karşı Suçlar başlıklı Altıncı
Bölümü’nün altında düzenlenen, Halkı Askerlikten Soğutma maddesidir:
Madde 318 - (1) Halkı, askerlik hizmetinden soğutacak etkinlikte teşvik veya tel-
kinde bulunanlara veya propaganda yapanlara altı aydan iki yıla kadar hapis cezası
verilir. (2) Fiil, basın ve yayın yolu ile işlenirse ceza yarısı oranında artırılır.
160 161