amargi_feminizm_tartismalari_kitap_2012

Recommendations

Info

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Anarko-Feminizm’in Politik Potansiyelleri sinin sebepleri vardı. Şimdi bu kadar keskin çatışmalara gerek yok çünkü sorun alanları üzerinden konuşup, anarşistler ile sosyalistlerin ortak bir şeyler yapması mümkün diye düşünüyorum. Mesela Anarko-sendikalizm, işçi sınıfı üretim araçlarına sahip olduktan sonra devrim olacak demez, üretim biçimini ve üretimi mümkün kılan bütün sosyal ilişkilerin yıkılması gerektiğini, başka türlü bir devrim tahayyül edilemeyeceğini söyler; bugün aynı tezi otonom Marksistlerden de duyuyoruz. Güneş: Demin söylediğinizi pek anlamadım. Üretim tümüyle mi yok olacak? Göksun: Ortodoks Marksist düşünceye göre fabrika merkezli üretim ilişkilerinde sorun, egemen sınıfın üretim araçlarına sahip olmasıdır ve emeğini satarak mülksüzleştirilmiş işçi sınıfı üretim araçlarını ele geçirdiğinde devrim olacaktır. İşçiler hem üretim araçlarına sahip olacaklar hem de çalışacaklardır. Oysa Anarkosendikalizm şöyle söylüyor: İşçiler üretim araçlarına sahip olsalar da çalışmaya devam ettikleri sürece eskiden olduğu gibi özgür olmayan yaşamlarına devam edeceklerdir. Dolayısıyla fabrika üretimini merkeze alan bir devrim değil, bu tarz üretimi mümkün kılan sosyal ilişkilerinin tamamının yok edildiği bir devrim tahayyülleri vardır. 19. yüzyılda anarşizm ile sosyalizm arasındaki temel tartışma da devrim tahayyüllerinin farklılığı üzerinedir. Sosyalist devrim anlayışına da, üretim araçlarına işçilerin değil, devletin sahip olduğu, sömürünün daha az olduğu ara bir dönem vardır. Ara dönemdeki bu devlet kendini yok etmek üzere kurulmuş bir devlettir ve daha sonra komünizme geçilir. Anarşizm hiçbir devletin kendini yıkamayacağını söyleyerek sosyalist ara dönemin olmaması gerektiğini ve komünizme ancak doğrudan geçilebileceğini söyler. Dolayısıyla anarşizm devletin sönümlenmesinden ziyade onu doğrudan yıkmak gerektiğini ve zorunlu bir çalışma hayatının olmaması gerektiğini söyler. Yani “Üretim araçlarına ben sahibim ama yine de on beş saat çalışmak zorundaysam, ben ne anladım bu devrimden?” diyorlar. Yaşamı yeniden üretebilmek için gerekenler üretilecek elbette ama bu kapitalist bir üretim olmayacak, anarşizmin devrim ufku kapitalist üretim ilişkilerini kısmi olarak değiştirmek değil, toptan değiştirmek. Emma Goldman, anarşizmi şöyle tanımlıyor: “Anarşizm insan aklının dinin tahakkümünden, insan bedeninin mülkiyetin tahakkümünden, hükümetin prangalarından ve sınırlılığından özgürleşmesini amaçlar. Anarşizm gerçek toplumsal zenginliği üretmek amacıyla özgür bireylerin bir araya gelmesine dayanan bir toplumsal düzene, bireysel arzu, zevk ve eğilimlere göre her in- sanın yeryüzüne özgür erişimini ve yaşamın tüm gerekliliklerinden zevk almasını garanti eden bir düzeni amaçlar.” Tahakküm düzenini yaratan bu temel zıtlıkların temeline bomba koyan bir anarşizm, bu anlamda sadece bir red anlayışına dayanmıyor; bizzat kurucu bir politikayı da kendi içinde barındırıyor. Evliliğin yerine eşit iki insanın birbirini seçerek özgürce bir araya geldiği aşk düşüncesi anarşist komünlerin temelinde yer alan bir düşüncedir. Özgür insanların, özgürce bir araya gelip (bu komünizmin de ideali olarak görülür) kendi tekilliklerini gerçekleştirebildikleri yerdir komün. Anarşizm bu tekilliklerin de ancak komün içerisinde, yani liberal birey gibi diğerlerinden kendini izole ederek değil, bizzat o ortak alanda mümkün olabileceğini söyler. Ben mesela Anarko-komünizm diyorum ama aslında Anarko-komünizm de, tıpkı Anarko-feminizm’de olduğu gibi iki tane aynı kavramın tekrarlanmasından başka bir şey değil. Bu anlamda anarşist toplum vizyonu kadın/erkek, doğa/toplum gibi birinin diğeri üzerinde tahakküm kurarak var olduğu ikili zıtlıklar yerine, herkesin kendi tekilliğini gerçekleştirmesinin ancak ortak bir –şimdilerde kullanılan kavramı da kullanayım- çokluk içinde var olabileceğini söyleyen kurucu bir politika anlayışını taşır. Emma Goldman da buna “Yaşamın tüm gerekliliklerinden tam olarak zevk almasını garanti eden bir düzen…” diyor. Onun burada bahsettiği tüketim toplumu, içinde bir türlü tatmin olmayan kişisel bir haz değil. Bu alınan zevk karşındakinin var olmasından da alınan zevktir. “İnsan için en iyi şey yine bir insandır,” diyen Spinoza’nın anlayışından beslenen, insanları birbirine bağlayan bir ilişki biçimi, bir kurucu politika ilkesinin ortaya çıkmasıdır. Anarşizmin, doğa/kültür, doğa/toplum ikiliklerine de karşı çıktığı için, “Biyoloji kaderdir,” diye tepemize inmiş olan tahakküm düşüncesini de temelinden patlatabilme yeteneğine sahip olduğunu düşünüyorum. Bu anlamda feminizm, anarşizm içerisinde nasıl bir budak olmadıysa queeri de Anarko-queer gibi bir budak değil, bunu da bizzat anarşist düşünce içindeki bir dinamik olarak görüyorum. Bu tartışmalar epeyce uzun ama Butler, “Ben kadın olarak doğdum, bir de toplumsal cinsiyetim var ve toplumsal cinsiyetle benim aramda bir sorun var,” diyerek cinsiyetin kendisini sorunsallaştırır. Yani “Ben bir kadınım ama farklı bir kadın olmak istiyorum,” şeklindeki bir düşünceyi savunmaz çünkü doğayı statik olarak kabul etmez ve onun için de “Ben kadın olarak doğdum,” diyemezsiniz. Dolayısıyla doğayı ya da kadınlığı statik olarak kabul etmediğimiz anda Butler’ın da söylediği gibi sadece toplumsal cinsiyete değil, cinsiyet terimine de karşı çıkmamız gerekiyor. Queer hareket cinsiyeti sorunsallaştırarak, sınırları 128 129
İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Anarko-Feminizm’in Politik Potansiyelleri belli, kişiye ait olan, şeyleşmiş bir beden algısını kırarak başka bir beden algısını getiriyor. Dediğim gibi doğallaştırmalara karşı olan anarşist hareket böyle bir beden algısına fazlasıyla açık. Judith Butler, Ankara’da 2011 yılında Homofobi Karşıtı Buluşma’da yaptığı konuşmada queer durumu şöyle tanımlıyordu: “Ben’im yaşamını sürdürdüğüm yalıtılmış ve sınırlı bir varlık değildir. Tersine sınırları beni istençli ve istençsiz bir şekilde diğerlerine maruz bırakan bir varlıktır. Sosyalliğin ve yaşamın koşulu olan bir karşı karşıya kalma durumudur. Beden kendisi dışında, ötekiler dünyasında, kendisinin kontrolünde olmayan bir mekân ve zamandadır ve yalnızca bu ilişkilerin vektörü içinde var olmaz, aynı zamanda kendisi de bir vektördür. Bu anlamda beden kendisine ait değildir ve asla olamaz. Gerçekte ve kendi otonomisini deneyimlediğinde bunu tam da bu mutlu ve zorunlu ilişkiselliğin sonucu olarak yapar. Biz kendini tanıyamadığı yerde, kendi sınırlarına karşı çıkmalıdır. İşte o zaman burada queer bir durum olur ya da ben öyle umuyorum.” “Bedenimiz bize ait değildir,” derken, başbakan Erdoğan “Kadın mıdır, kız mıdır belli değil,” dediğinde buna karşılık söylenen “Elini bedenimden çek!” veya “Bedenim benimdir, bana karışma!” sözlerine tezat bir şey söylemiyorum. Bence feminist hareket “Bedenim benimdir, sen kendini ne sanıyorsun?” diyerek tahakkümü bedenden atan, tam da kurucu bir politikanın kapısını da açıyor. Dolayısıyla “Bedenim benimdir!” sloganıyla queeri tezat içinde okumuyorum. Bütün bu tartışmalardan sonra ayrı bir Anarko-queer tanımı yapmak yerine, bedenin farklı şekilde kavramsallaştırılmasına anarşist düşüncenin çok açık olduğunu söylemek isterim. Anarşizmin ve Anarko-feminizm’in (ikisine bakıldığında bazen aynı şey gibi de görünebilir) bir queer düşünceyle devam edeceğini düşünüyorum. “Şiddet”li bir mücadelenin araçları Güneş: Hem teorik hem de tarihsel sürece ilişkin iki sorum olacak. Bombalı eylemler zannedersem 19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başında oluyor. Edebiyattan söz ettiğiniz için de bunu soruyorum, Germinal 5 ’de de anarşistler bombalama yaparken sosyalistlerin örgütlendiğine dair bir anekdot hatırlıyorum. Anarşistlerin bomba koydukları iktidarı tekil bir iktidar olarak görmemek, çoğul bir iktidar olarak görmek ve zannedersem çoğul iktidarın araçlarını sembolik bir düzeyde patlattıklarını düşünmek gerek. Bu bombalama eylemleri tam olarak ne zaman kesiliyor? Cenova’da G8’i protesto eden eylemde anarşistler medyada “gürültü yapan”, siyah giyinmiş, ortalığı yıkan, polisle çatışan (hatta bir çocuk öldürülmüştü) kişiler olarak lanse edildiler. Hâlâ böyle bir gelenek kısmen devam ediyor. Anarşistlerin genel olarak şiddetle ilgili sosyalistlerden farklı bir anlayışları var. Şiddetin anarşist eylem biçimi olarak süreklileşmesini ve farklılaşmasını biraz açabilir misin? Göksun: 19. yüzyılda Amerika’da Emma Goldman da mücadelenin içindeydi ve o dönem, sevgilisi bir fabrika patronuna suikast düzenleyip, öldürüyor. Bunlar “performatif eylemler” evet, sembolikler ama bir taraftan da çok gerçekler. Bu eylemlerdeki amaç mülke zarar vermek iken, asıl amaç devletin ve egemenliğinin ancak bir korkuyla devam edebildiğine işaret etmekti. Sen gözlerini vermezsen nereden görecek, sen ellerini vermezsen seni nasıl kontrol edecek? Toplumsal sözleşme düşüncesini kabul ettiklerinden değil ama anarşistler şunu söylüyor: Evet, devlete, egemenlere gücü biz veriyoruz ve bizi itaat ettirerek, korkutarak ellerinde tutuyorlar ama bundan korkmamak mümkün. Bize “Yapma, uslu çocuk ol!” denilen yerde o sınırları aşmak ve onları yenmek mümkün. Egemenlerin şiddetinin bedenimizdeki kuvveti alan, bize korku veren, gönüllü köleliği dayatan bir şey olduğunu ve bunu tanımadıklarını gösteren bir anlayış var. Bu anlamda şiddeti dışarıda bırakmadılar, bombalı eylemler ise ancak karşı-şiddet olarak tanımlanabilir. Bunu bir savunma olarak söylemiyorum ama dediğim gibi eğer terörizm ortalığı korkuya boğmak ve insanlara itaat ettirmek olarak tanımlanıyorsa, egemenlerden başka terörist yok bu dünyada… 20. yüzyıla gelindiğinde sosyalist geleneğin içinde de anarşistlerinkine benzer eylem biçimlerini seçen gruplar oldu fakat bunlar her zaman marjinal sol ya da radikal sol olarak tanımlandılar. Örneğin Kızıl Ordu Fraksiyonu (Rote Armee Fraktion-RAF) bu ögütler arasındadır. 20. yüzyılda çok fazla direniş oldu, sonrasında egemenler sola ve işçilere belli ödünler verdiler. Aslında onlar belli mücadeleler sonucunda elde edilenlerin kırpılarak, 5 Zola, Emile, (2012), Germinal, İş Bankası Yayınları, (çev. Bertan Onaran), İstanbul 130 131
Page 2 and 3:
İstanbul - Amargi Feminizm Tartı
Page 4 and 5:
İstanbul Amargi - Feminizm Tartı
Page 6 and 7:
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17: İstanbul Amargi - Feminizm Tartı
Page 26 and 27: Kürt Kadın Hareketi ve Feminizm
Page 44 and 45: Dindar Kadınlar ve Feminizm “Her
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Feminist Örgütlenme “Ben eksiğ
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Farklılıklarımızla Yanyana (mı
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Anayasa Tartışmaları “Bir kad
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Pornografi ve Feminizm “Pornograf
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Diziler nasıl yapılıyor/yazılı
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
show all

amargi_feminizm_tartismalari_kitap_2012

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?