amargi_feminizm_tartismalari_kitap_2012

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Dindar Kadınlar ve Feminizm
da zaten ama hâlâ bunu tartışıyor olmak beni kızdırıyordu. Ama
bir taraftan da Müslüman, dindar bir kadın, inancı gereği içki içilen
bir yerde oturmak istemiyorsa bu içki içen kadınlara bir baskı
mıdır, değil midir? Mesele buydu aslında. İllâ içkili bir yerde
oturalım ya da oturmayalım, diye somut bir tartışma hiç olmadı.
Hiçbir zaman birisi “Şurası güzel bir toplantı yeri,” dedi de buna
karşılık dindar kadınlar da “Ama orası içkili bir yer olduğu için ben
gelmek istemiyorum,” demedi. Bu meseleyi her zaman, sembolik
değerleri üzerinden olabilir mi, olur mu, olmaz mı diye tartıştık.
Birbirimize Sahip Çıkıyoruz’u bitiren, gerçekten yaşanan meseleler
üzerine tartışmalar değil bu tür sembolik tartışmalar oldu.
Birbirimize Sahip Çıkıyoruz’da ben hep Feministler Uyumuyor
metninin düzleminden konuşmaya çalıştım. Sürekli
“Semboller üzerinden konuşmayalım, mümkünse başörtüsünü
bir süre hiç konuşmayalım, başka şeyleri, sokakta yürümeyi, evden
çıkma/çıkmama meselelerini konuşalım,” dedim. Bunları konuşurken
bazılarımızın içki içilen mekânda oturmak istememeleri,
diğer kadına saygısızlığından ötürü değil, gerçekten gitmeyi
günah görmesindendir. Sokağa çıkmak, iktidar, erkekler, çalışma
hayatı gibi bütün bu dertlerimizi konuşurken içkisiz bir mekânda
oturabiliriz, bu bizi eksiltmez diye düşünüyorum.
Bu sürecin bu şekilde olmasında elbette hepimizin payı var,
hepimiz bazı şeyleri yıktık. Sadece Kemalizm ya da ulus devlet
sembolleri bir iktidar yöntemi olarak kullanmıyor, esasen her politik
oluşum kendine sembolleri buluyor ve o semboller üzerinden
üretilen antagonizmalar, sen ne kadar iktidarı reddedersen
et, senin peşini asla bırakmıyor. Gölge gibi seni takip ediyor ve bir
yerde karşına çıkıyor. İktidara karşı mücadele etmenin, dalgalara
karşı kürek çekmek gibi ne kadar zor bir iş olduğunu gösteriyor.
Bu yüzden Feministler Uyumuyor ve Birbirimize Sahip
Çıkıyoruz oluşumlarında yapmaya çalıştığımız kolay bir iş değildi.
Bir taraftan da her zaman olabilecek kolay bir iş ve böyle alanlara
ben hâlâ ihtiyaç duyuyorum, bugünkü konuşmayı da bunun için
çok önemsedim. Bu gruplarda yürüttüğümüz bir sürü tartışma
içinde beraber olduğumuz kadınlarla bugün tekrar bunları konuşabiliyorum,
demek ki hâlâ motivasyonum var. Bir kadın, bir
Müslüman, bir feminist olarak hâlâ o dertle dertleniyorum.
Nil: Feyza’nın açtığı yerden ben de kendi deneyimimden bahsetmek
istiyorum. Çoğulcu bir alanda feminizm yapmayı isteyen bir
insan olarak nasıl buluştuğumuzun tarihini kısaca olayın bir de
öteki tarafından anlatmak istiyorum çünkü bu seninle aynı dertte
olduğumuzu göstermek adına çok önemli...
Bu işe ilk başladığımda modern kurumlarda yetişmiş bir aka-
demisyen olarak hiçbir yerel bilgim/dilim yoktu, bir tek kelime
olarak “muhabbet” diye bir şey biliyordum. Muhabbet edersek bu
iş çözülecek diye düşünmüştüm o yüzden de yerel metot olarak
küçük grup muhabbet atölyesi yaptık. Aramızda Kemalist, dindar,
liberal, eşcinsel kadınlar vardı. Şu an burada da o grupta olan
Yasemin, Nilgün var...
Muhabbette hangimizin neyi söylediğinin hiçbir önemi yoktur
ama ortaya bir söz çıkar. Biz de muhabbet ederek sorunlarımızın
ne olduğunu anlamaya çalışıyorduk. Fakat bu muhabbet
çok uzun süremedi. Bu süreçte feministlerin bir kısmından da
“Dindarlarla oluyorlar,” diye tepkiler aldık. Bir kere adada toplandık
diye “ada grubu” olduk. Bu yaklaşımlar tam da norm çizen ve
birilerini dışlayan modernist bakış açısının göstergesi.
Muhabbet atölyelerinin bir tanesi de AK-DER’de olmuştu ve
bu buluşmada benim bir grup erkek ve kadın eşcinsel arkadaşımın
ağlayarak “Ben on dört yıldır eşcinselim ve bir Müslüman’la böyle
konuşabileceğimi düşünemiyordum,” dediği sahneler olmuştu.
Bu çok umut vermişti. Sonra o dönem medyaya Akif Emre’nin
Yeni Şafak’taki bir yazısı düştü. 4 Hilal’in ona gönderdiği mektubu
izinsiz olarak yayınlayıp, onun şu sözlerini yazısında kullanıyordu:
“Biz feministlere ve eşcinsellere tebliğ ediyoruz, feminizm
yatak odası siyasetidir ve bunun günah olduğunu biliyoruz. Bu
noktada da ciddi ayrılıklar ve kopuşlar gerçekleşti.”
Muhabbet atölyelerine “Herkes eteğindeki taşları döksün ve
acaba bir arada yeni bir şey üretebilir miyiz?” diyerek başladık.
Aynılaşmayalım, aynılaşmak sıkıcı bir şey zaten. Ancak farklılıkların
da ayrışmayı getirmesinin önüne geçemedik.
Katılımcı (a): Bu BSÇ’den önce mi?
Nil: Önceydi. Amargi’den de “Biz Müslümanlarla olmayız,” diye
direnç olmuştu. Bir kısım Amargili arkadaşımız katıldı, bir kısmı
katılmadı. Amargi’de de bu tartışma devam ediyordu o sırada ama
Amargi özgür bir yer olduğu için birimiz bir şey yapıyorsa herkes
takip eder, sonra isteyen girer, isteyen çıkar. Tepemizde “Bu yapılır,
bu yapılmaz,” diyen bir sarkaç olmadığı için (tabii militarist,
homofobik vs. olmadığı sürece) öyle bir alanımız vardı.
Ayşe: Ben muhabbet atölyelerine katılmadım, BSÇ metni imzaya
açıldığında da grupta değildim, birkaç ay sonra mail listesi üzerinden
katıldım. Bu gruptaki hissiyatım her zaman şöyle oldu: Feyza
gibi ben de BSÇ içerisinde her zaman Ayşe olarak konuştuğumu
düşünüyorum. Grupta sürekli olarak birilerinin birtakım hassas
4 Emre, Akif, “Başörtüsü Nasıl Savunulmaz”, Yeni Şafak
http://yenisafak.com.tr/yazarlar/?i=9565&y=AkifEmre)
96 97