amargi_feminizm_tartismalari_kitap_2012

Recommendations

Info

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Dindar Kadınlar ve Feminizm Dini inanç ve feminizm ilişkisi Daha önce de söylediğim gibi dinin, feminizmin mücadele alanlarından biri olduğunu kabul etmek lazım. Müslüman olmayan feminist kadınlar dini hem inanç, hem norm, hem de pratik olarak kadının ezilmesinin kaynaklarından biri gibi görürler ve bu ezilmeyle savaşırlar. “Kadını ezen aslında yorum ve pratiklerdir, yeni bir yorum getirilmesi gerekiyor,” gibi bir yaklaşımları yoktur. Bununla ilgili, Birbirimize Sahip Çıkıyoruz grubunun ilk dönemlerinde geçmiş olan “Bedenim benimdir,” konusu üzerine dönen yazışmalar örnek gösterilebilir ki bence çok önemli ve ilginç bir tartışmaydı. Bir grup “Bedenim benimdir,” derken diğer bir grup kadın çıkıp “Her şeyim Allah’ın olduğu gibi bedenim de Allah’ındır, dolayısıyla ben bu slogan üzerinden tacize, tecavüze karşıyım diye çıkamam,” dedi. Bu slogan sadece dini referansla değil bedenle benlik arasındaki ilişkiyi düşününce de problemli olabilir. Diğer taraftan “Bedenim Allah’ındır,” demek de bana çok ilginç geliyor çünkü günlük hayatta her şeye “benim” diyoruz: Evim benim, arabam benim, çocuğum benim, ailem benim; ama bedenim benim değil. Bunu söyleyemiyoruz. Dini inanç gerçekten feminizmin mücadele alanlarından biri, dolayısıyla dindar kadınlar bunu da kabul etmek durumunda kalacaklarmış gibi… Hâlbuki bana göre feminizmin bir tane projesi yok dolayısıyla dini içeren feminist bir hayat tahayyülü de olabilir. Aynı şekilde daha radikal bir düşünce ama bence dinin de tek bir yaşam projesi yok. Din ve feminizmin yan yana gelmesinden doğan çelişkilerden o kadar korkmuyorum ben, çünkü tartışma yolunu buralardan bulacağız. Tabii bütün bunlara rağmen dindar kadınlar ve feministler arasında yakınlaşmalar, uzaklaşmalar ve iç içe geçmeler var. Dediğim gibi kendimi Müslüman feminist olarak nitelendirmediğim için, tartışma başlığını da bu yüzden “Dindar Kadınlar ve Feminizm, Yakınlıklar ve Uzaklıklar” diye koyduk. Ama buradaki uzaklık ve mesafe kavramlarını kendim için kullanmıyorum. Ben feministim, dolayısıyla feminizmle bir uzaklığım olamaz, mesafe alma durumlarını kendini feminist olarak tanımlamayan dindar kadınların feminizm ile kurdukları ilişkiyi nitelendirmek için kullandım ve bu alanlar çok önemli. Mesela Amargi de benim için bu açıdan önemli çünkü Amargi Dergi’nin ilk sayısı başörtüsü üzerineydi. Bu benim için unutulacak bir şey değil. Yüzde yüz başörtüsünü sahiplenme gibi değildi, o sayıda her görüş vardı ama konuşma alanını açması açısından benim için önemliydi. Diğer taraftan da beş yıldır, şu anda belki biraz yavaşlasa da, bazen başarısız olduğumuzu düşündüğümüz noktalara gelsek de devam eden yakınlaşmalar ve zaman zaman uzaklaşmalar şeklinde süren ilişkilenmeler var. Pratikte neler yaşadığımızı konuşmanın ikinci kısmı olarak düşündüm. “Son beş yılda neler oldu?” kısmını beraber, bir hatırlama çabası olarak yaşamak istiyorum aslında. O yüzden bundan sonra sunumdan ziyade diyalog şeklinde gidersek daha memnun olacağım. 2008’de Birbirimize Sahip Çıkıyoruz (BSÇ) ve Feministler Uyumuyor oluşumları başladı. O dönem, başörtüsünü üniversitelerde serbest bırakan Anayasa değişikliği girişimiyle başlayan tartışmalar aslında fitili ateşledi. 3 Pratik alanda tezahürler... Feministler Uyumuyor metninin hikâyesinden başlayacak olursam, bu metni çok sevgili arkadaşım Dicle’yle (Koğacıoğlu) (bizi bırakıp gitmeseydi burada olurdu) hazırlamıştık. Ben o zaman Dubai’de yaşıyordum, Dicle de oraya bir kongreye gelmişti. Orada karşılaştık ve iki gün neredeyse hiç susmadan bunları konuştuk. Tam o sırada BSÇ metni çıkmıştı. BSÇ metni çok önemli bir metindir ve aslında bir imza kampanyasıydı, ben metni yazan ekibin içinde yoktum ama hazırlanırken tartışıldığını biliyorum. Mesela şu cümlesi çok önemli: “Bedenimizin modernite, cumhuriyet, laiklik, din, gelenek, görenek, ahlak, namus ve de özgürlük adına denetlenmesini istemiyoruz.” BSÇ metninin bu noktaları 3 2008’de Anayasa Mahkemesi’nin başörtüsüne serbestlik getirmesi planlanan Anayasa değişikliği talebini reddettiği sürecin kronolojisi aşağıdaki gibidir: • 6 ve 9 Şubat 2008 tarihlerinde üniversitelerde başörtüsüne serbestlik getirmesi planlanan Anayasa değişikliği TBMM’de 518 milletvekilinin katıldığı oylamada 411 olumlu, 103 olumsuz oyla kabul edildi. • 27.02.2008 tarihinde kamuda başörtüsü serbestliği sağlayan anayasa değişikliği hakkında, CHP ve DSP ile birlikte 112 millet vekili, imza içeren şikâyet dilekçesiyle Anayasa Mahkemesi’nde dava açılma talebiyle resmi başvuru yaptı. • 06.03.2008 tarihinde Anayasa Mahkemesi; CHP ve DSP’nin, üniversitelerde başörtüsüne serbestlik getiren 5735 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un birinci ve ikinci maddelerinin iptali veya yok hükmünde olduklarına karar verilmesi ve dava sonuçlanıncaya kadar yürürlüklerinin durdurulması istemiyle açtığı davada herhangi bir eksiklik tespit etmedi ve davayı kabul etti. • 05.06.2008’de, Anayasa Mahkemesi 09.02.2008 günlü 5735 sayılı anayasa değişikliğini iptal ve yürürlüğünün durdurulması kararını açıkladı. Anayasa Mahkemesi, açıklamasında, kararını Anayasa’nın 2, 4. ve 148. maddelerini gözeterek verdiğini belirtti ve Anayasa’nın değiştirilemez maddelerine ve Anayasa Mahkemesi’nin görev ve yetkilerine atıfta bulundu. (http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye›de_t%C3%BCrban_sorunu) Türkiye’de başörtüsü yasağının ayrıntılı bir kronolojisi için bkz: Benli, Fatma, (2011), 1964-2011 Türkiye’de ve Dünyada Başörtüsü Yasağı Kronolojisi, Mazlumder, İstanbul 92 93
İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Dindar Kadınlar ve Feminizm vurgulaması çok önemliydi ama bir taraftan da metne Dicle’yle o zamanki eleştirimiz –ki bu metni hazırlayan arkadaşlar için de soru işaretiydi- başörtülü ve örtüsüz kadınları, iki grubu bir araya getirmiş gibi ifadelerin olmasıydı. Bizse, bunun ötesinde bir şey daha yapmamız gerektiğini düşünüp Feministler Uyumuyor tartışmasını başlattık. İnançlı, inançsız, örtünmeyen, örtünen vurgularının olmadığı bir metin hazırladık… Nil: O dönem AKP “Başörtüsü açılımı” dedi, CHP “Hayır,” dedi, sonra çarşaf açılımı yaptı biliyorsunuz. BSÇ metni tam o tartışma zamanı çıkmıştı, biraz da bu yüzden, örtünme/örtünmeme adlandırmalarını kullanmıştık. Feyza: Zaten BSÇ metni o dönemki anayasa tartışmalarına tepkiydi, başörtüsü tartışmasını çıkaran Birbirimize Sahip Çıkıyoruz değildi, var olan başörtüsü tartışması üzerinden BSÇ’ye evrilen bir süreç yaşandı. Böyle bir tepki verilmesi gerekiyordu ama bir adım sonrasında bize bunu ikilikler üzerinden söyleten söylemi de sorgulamak gerekiyordu. Feministler Uyumuyort metni böyle bir motivasyondan ortaya çıktı. Oradaki derdimiz, bizim canımızın sadece bu meselelerden yanmadığının altını çizmekti. Kadın olarak sokağa çıktığımızda iş hayatında, evde, ailelerimizle yaşadığımız problemler hepimiz için çok ortak. Bu tip tartışmalarda ben hep şu örneği veriyorum: Başörtüsü yasağına karşı, emin değilim ama sanırım Boğaziçi’nde hazırlanan bir metin vardı ve bu metinde “Başı açık arkadaşlarımız güle oynaya okula girebiliyorken, biz giremiyoruz” gibi bir ifade vardı. Ama hayır, onlar da güle oynaya okula giremiyor çünkü kadınların kampüste yaşadıkları başka zorluklar da var, sadece başörtüsü yasağı yok: Öğrenciler tutuklanıyor, belli eylemleri yapmak, belli sözleri söylemek hep imkansız; üniversiteler zaten özgür değil Türkiye’de. Devletin yaptığı bir sürü korkunç uygulama var ama senin canın buradan yanıyor. Şimdi belki başörtüsü mağduriyeti bir parça olsun ortadan kalktığı için ortak sorunlarımız daha açık görülebiliyor. Kendi derdimizi söylerken, bir başkasının rahat olduğunu söylememeliyiz. Üniversiteye girememek bir sorunsa, üniversitede bazı şeyleri söyleyememek de sorun. Yani sen benim başörtüme sahip çık, ben de senin derdine sahip çıkayım değil bu, dertlerimizin ortak olduğunu görebilmemiz lazım. Feministler Uyumuyor tam da böyle bir yerden konuşma çabasıydı ama ne yazık ki bu çaba sonucunda oluşan grubun birlikteliği çok kısa sürdü. Geriye dönüp baktığımda Feministler Uyumuyor’u biz niye kaybettik diye düşündüğüm zaman aslında Feministler Uyumuyor’u kaybetme korkusuyla kaybettiğimizi görüyorum. Belki de hiçbir şeye o kadar değer atfetmemek lazım. Sonra bu grup, Birbirimize Sahip Çıkıyoruz grubuyla birleşti. BSÇ’deki birçok kadın Feministler Uyumuyor’daki tartışmalardan haberdar değildi ama birleşince de toplamda yirmi, yirmi beş kişilik bir grup olduğumuz için birlikte tartışmaya devam ettik. 94 95 *** Feministler Uyumuyor deneyimine şimdi dönüp baktığımda, bazı konularda başarılı olduğumuzu düşündüm, çünkü o kısa sürede birçok konuyu tartışabilmişiz. Mesela annelik üzerine, sevgi üzerine tartışmalar olmuştu ve “Bunları dindar kadınlar şunu söyledi, feminist kadınlar bunu söyledi,” diye kategorize eden bir şekilde tartışmadık, hepimizin ortak tartışmalarıydı. Ama Birbirimize Sahip Çıkıyoruz grubunda maalesef kategoriler dışında tartışmayı başaramadık. Orada kendinin “ne olduğunu” ortaya koyan ve karşısındakini de sorgulayan bir dil vardı. “Şunu da kabul ediyor musun?” diyen bir dil vardı, ben buna “sizli bizli dil” diyorum: “Siz ne diyorsunuz? Biz ne diyoruz?” Mesela “Dindar kadınlar şunlara şunlara ne der?” dendiği zaman, dindar bir kadın olarak ben bir cevap veriyordum ama bu dikkate alınmıyordu. Beklenen başka bir şeydi kitlesel bir duruş mu bekleniyordu, bilemiyorum. Nilgün: Ya da iktidarlı kadınlar söylerse kaile alınır. Nil: Tabii, tabii… İktidarlı kadınlar derken bilinen, sözü olan “medyatik” kadınlar… Feyza: Evet. Birbirimize Sahip Çıkıyoruz’da bu yaklaşım hâkimdi ama başka tartışmalar da oldu. Mesela yoksulluk tartışması olmuştu. Onu tartıştığımızda bu tür bir ayrım yoktu, aslında çok da acemice tartıştığımız bir konuydu ve orada başka kırılmalar oldu ama önemli bir tartışma konusuydu. Nil: Orada herkes için yoksulluğun farklı algılanabileceği üzerinden gitmiştik diye hatırlıyorum. “Yoksulluk ne demek, illâ fakirlik mi demek?” üzerinden düşündürücü bir tartışma olmuştu. Feyza: Evet, ama en çok da “Beraber iftar yapabilir miyiz? Beraber iftar yapabilirsek beraber içkili bir yerde toplantı yapabilir miyiz?” ekseninde tartıştık. Bu tartışmaların gruba hâkim olması BSÇ deneyimini bitiren şey oldu. Ayşe: Sanki elimizde bir halat vardı da, iki taraf da sürekli asılıyordu. Hâlâ üzülürüm… Feyza: Ben orada çok konuştum ve hep şunu söylemeye çalıştım: Ben burada Feyza olarak yazıyorum, bir başkası olarak yazmıyorum, konuşmuyorum. Başka birisi “biz” adına bir şey söylediğinde de o benim sözüm olmuyor bu yüzden “siz” diye sorular sormayın. Mesela ben içkili bir yerde arkadaşlarımla otururum, oturuyorum
Page 2 and 3: İstanbul - Amargi Feminizm Tartı
Page 4 and 5: İstanbul Amargi - Feminizm Tartı
Page 26 and 27: Kürt Kadın Hareketi ve Feminizm
Page 44 and 45: Dindar Kadınlar ve Feminizm “Her
Page 98 and 99:
İstanbul Amargi - Feminizm Tartı
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Feminist Örgütlenme “Ben eksiğ
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Farklılıklarımızla Yanyana (mı
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Anayasa Tartışmaları “Bir kad
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Pornografi ve Feminizm “Pornograf
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Diziler nasıl yapılıyor/yazılı
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
show all

amargi_feminizm_tartismalari_kitap_2012

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?