amargi_feminizm_tartismalari_kitap_2012

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Radikal Feminizm
tilmesi için sistem olmak zorunda değil ki!
Ayşe: “Benim feminizmim patriarkaya, militarizme, milliyetçiliğe
karşıdır,” diye söze başlanıyor. Bir feminist için milliyetçilik de,
militarizm de patriarka ile eş değer olamaz. Eskiden göğüs göğse
çarpışılıyordu fakat şimdi orduların gücü kullandıkları teknolojilere
bağlı ve bu teknolojide kadınlar da askere alınamaz mı?
Savaşlar artık askeri güçlerle sivil halk arasında geçiyor, yalnız
askeri güçler arasında cereyan etmiyor. O yüzden kadınları daha
çok mağdur ediyor doğru ama bu savaşları kadınlar yürütemez
diye bir şey yok. Ordunun erkeklerden oluşması da militarizmin
vazgeçilmez bir özelliği değil. Daha önemlisi, patriarka, tıpkı kapitalizm
gibi bir sistem, milliyetçilik ve militarizm kapitalizmin
sonuçları.
İsmigül: Ama bu da şart değil ki. Ordu isterse kadınlar ve erkeklerden
oluşsun yine de ürettiği şeyin esas olarak kime zarar verdiğini
biliyoruz. Kadınlık ve kadınlara.
Handan: Peki, iyilerden oluşan bir orduysa ne olacak?
İsmigül: Ama o zaman da ben buna militarizm demem de başka
bir şey derim ve başka türlü tartışırım.
Handan: Askeri bir organizasyon militer bir şeydir. Biz ideolojik
bir anlam yüklüyoruz ama yüklemeyenler, pasifist insanlar
için antimilitarizm barışçı, her türlü şiddete karşı olmak demek
bildiğim kadarıyla, onlar her türlü silahlı güç kötüdür diyorlar.
Militarizmin de antimilitarizmin de tanımlanmaya ihtiyacı var,
bu iki kavramdan herkes aynı şeyi anlamayabilir.
Militarizm ordu, savaş, uluslararası politika ile ilgili bir şey
değil mi? Ben şöyle düşünüyorum: Antimilitarizmin feminizmin
içine girmesi gerekmez. Savaş sadece kadınları değil herkesi ilgilendiren
bir sorun ama kadınlar için dolaylı sonuçları vardır, alt
tahliller yapılabilir.
Antimilitaristim diyoruz da peki, kim militarist? Birincil derece
önemli olan kadınlarla doğrudan ilgili olan olaylar; bu yüzden
Türkiye’deki tartışmalardan da dünyadakilerden de kendimizi
feministler olarak ayırmamız lazım.
Ayşe: Ben bir ordu kadınlara tecavüz etmiş, biz buna karşı çıkmayalım
demiyorum, tabii ki karşı çıkacağız. Şunu söylemeye çalışıyorum:
“Nasıl bir feministsiniz?” sorusuna patriarka, milliyetçilik
ve militarizm karşıtı bir feministim denilmesinde bir sorun var.
Patriarkayla, milliyetçilik ve militarizm eş değer değil, zaten bu
ikisi sistem değil. Dergileri okuyorum, feminist kadınlar “Ben bir
kere feminist olarak militarizme karşıyım,” diyor. En sık söylenen
şey bu. Bence kapitalizm daha önemli çünkü kapitalizm bir sistem.
Militarizm ekonomik temelleri olan ama üretim ilişkilerine
dayanmayan bir olgu, bir sistem değil.
İsmigül: O zaman belki feminizm demek yerine, belki de
İstanbul’dakilerin ve bu salondakilerin, savaştan doğrudan etkilenmeyenlerin,
ölmeyenlerin ya da gelir kaynakları çat diye ortadan
kalkmayanların feminizminden bahsedebiliriz, bizim feminizmimizden.
Ayşe: Hayır.
İsmigül: Çünkü Batman’daki Kürt kadınların feminizmi söz konusu
olduğunda...
Ayşe: İnan ki Batman’da da kadınlar patriarkadan daha çok zarar
görüyor. Ben bunu kendi gözlemlerimden söylemiyorum.
Patriarkanın nasıl zarar verdiğinin bilgisi Kürt Kadın Hareketi’nin
metinlerinde var.
İsmigül: Bunu zaten kimse reddetmiyor. Patriarkanın da, militarizmin
de zarar verdiğini biliyoruz. Cinsiyet meselesi militarizme
içkin demek, biri olmadan diğerinden söz etmek mümkün değil
demek...
Ayşe: Eğer savaş meselesi canını daha çok yakıyorsa o zaman barış
hareketinde çalışabilirsin. Buna bir şey demiyorum ama feminizm
bu olmak zorunda değil.
İsmigül: Ben savaş meselesini sadece “İnsanlar ölüyor,” diye değil
savaş sürdüğü müddetçe erkeklik yeniden üretiliyor ve o erkeklik
beni de vuruyor diye dert ediniyorum. Tam da cinsiyet meselesinden
dolayı, kadın olduğum için feminist olarak savaş meselesine
karşı söz söylemek zorunda olduğumu düşünüyorum.
Ayşe: Tabii savaşta da, her şeyde de erkeklik üretiliyor ama…
İsmigül: Savaş demiyim, militarist zihniyet diyeyim o zaman.
Ayşe: Militarist zihniyet diye bir şey yok, zaten bizim zihniyetle
bir derdimiz yok. Önce sistem değişmeli, maddi koşullar değişince
zihniyet de değişir. Türkiye’de şimdi böyle bir ortam var ama
başka bir durumda militarizm, mesela İsrail’de “Kadın, erkek herkes
savunmaya,” diyor.
Türkiye toplumu ikiyüzlü bir toplum, herkes vatan millet
için ölmeye hazır sözde ama herkes yüksek lisansa yazılıyor.
Ücretli askerlik açıldı, inanılmaz düşük katılım var. Sonra hepsi
twitterda profillerine Türk bayraklarını koyuyorlar, yalan! Bu
pratikler erkekliği üretiyor tabii… “Erkeklik bu değil, mesele insanlık,”
da diyebilirsin ama her ne olursa olsun feminizmin işi bununla
uğraşmak değil. Hatta bence antimilitarizmin işi bile bu
zihniyetle uğraşmak değil, savaş fabrikasıyla, onu yaratan iç politikayla,
onu yaratan dış politikayla uğraşmaktır. Militarizm bütün
bunların bir sonucu, icap edince yükseliyor. Birden bire bedelli
askerlik çıkıyor, niye? Bu militarizmin çıkarına hizmet eden bir
44 45