amargi_feminizm_tartismalari_kitap_2012

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Farklılıklarımızla Yanyana (mıyız?)
ket olarak görüyorum. Bu yüzden queer birini gördüğüm zaman
“Aa, bu ne kadar modaya uygun,” biri değil de, aşağılanmayı göze
almış, “Kadın mı, erkek mi? Evsiz mi?” denmeyi de üstüne alabilecek
biri olduğunu düşünüyorum. Üst sınıf olduğunu yine bir
şekilde hissettirecek insandan çok bütün topluma farklı bir dünyanın
imkanını politik mesaj olarak vermeyi amaçlayan biri...
Son olarak şunu da ekleyeyim: Amargi’de neyin gündemleştiğine
dair bir soru da sormuştum. Cevap olarak farklı çalışma
grupları olduğu ve her grubun kendi gündemini getirdiği söylendi.
Mesela bir grup “Kürt hareketinde şunu tartışalım,” dediğinde bu
tartışma yapıldı, ya da ilk yıllarda heteroseksizmi gündemleştirmeyi
isteyen lezbiyen kadınlar heteroseksizm atölyesini yaptılar.
Buna karşılık mesela Alevi olup, Hemşinli olup, bunu gündeme
getirmeyen insanlar o tartışma ve dönüştürme ortamını çok fazla
yaratamadılar. Yine benzer şekilde sınıf, kapitalizm, anarşizm,
sosyalizm, liberalizm gibi politik görüşlerin pek konuşulmayan
konular olduğunu gördüm.
Nükhet: Farklılıklarla birarada durma meselesini ciddiye almanın
nasıl bir şey olabileceğini düşünmek güzel ama şöyle de bir
şey var: Bir yandan kimlik siyaseti yapılıyor, etnik kimliğin, cinsiyet
kimliğinin siyaseti yapılıyor. Feminizm de bence kimi zaman
kimlik siyasetine kayabiliyor. Öte yandan bunun dışında bir de
hak siyaseti var, “kürtaj haktır” hikâyesiyle iyiden iyiye ayyuka çıkan.
Peki, hep beraber bir araya gelip, hak siyaseti mi yapalım? Bir
araya gelip, kimlik siyaseti mi yapalım? Veya hep beraber bir araya
gelip, ne yapalım? Ben de bugün buraya böyle bir dertle geldim
aslında. Butler şu tür imkanlar açıyor diyebiliriz; ben akademik
olarak söyleyebilirim ki Butler bana imkan açtığı zaman o imkan
şuralarda bir yerde dursun ama diyelim ki ben kürtaj eylemini nasıl
örgütlemem gerektiğini konuştuğum bir toplantıda bu imkanı
bu konuşmaların neresinde bulacağım?
Gülkan: Bazen Butler bu imkana daha yakın hissettiriyor.
(Gülüşmeler) Gerçekten.
Nükhet: Genel teorik laflar, genel yaklaşımlar var, bir de somut
olarak karşı karşıya olduğumuz bir problem var. Bu kürtaj yasası
çıkacak mı, çıkmayacak mı? Biz erteletebilecek miyiz, erteletemeyecek
miyiz? Erteletmemiz için neler yapmamız lazım? Ben o
ara boşluğun stratejiyle dolacağını düşünüyorum ve stratejinin de
zamana ve deneyime göre değişebileceğini düşünüyorum. Tam da
Gülkan’ın alet ve edevat dediğine son derece hak veriyorum ama
alet edevatı zamana ve zemine göre nasıl analiz edip, nasıl kurgulayacağımız
değil mi asıl derdimiz? Birarada olmanın tanımı
zaten bu alet, edevatları nasıl kurgulayacağımız değil mi?
İnci: Bence hak temelli siyasette ortaklaşmak daha mümkün
ama orada da bütün bu siyaset yapma biçimi çok varoluşsal bir
hal alıyor. Peki, ortaklaştığımız bu hak temelli siyaset dönüştürücü
bir siyaset oluyor mu? Kürtaj Platformu’nda, herkes zaten
toplantıya gelmeden önce düşündüğünü ve bildiğini söylüyorsa,
hiçbir şekilde başka bir şey düşünmeden oradan çıkıyorsa, biraradalığımızı
anlayamıyorum. Hak temelli siyaseti önemsiyorum,
bunu küçümsemek istemiyorum ama bir de umutsuz değil ama
gerçekçi olursak şöyle bir şey var: Biz zaten büyük iktidarları değiştirecek
politika yapmanın çok uzağındayız. Biz ancak feminist
siyaset yaparken, kendimizi dönüştürmeyi hedeflemeliyiz. Öbür
türlü zaten bütün söz uçup, gidecek.
Bir de ne kadar farklıyız, bunu sorgulayalım. Farklılıkları
konuşurken, neoliberal süreçleri de sürekli akılda tutmak lazım.
Sürekli ortaklıklarımızı parçalayıcı bir algı da oluştu.
Zannettiğimiz kadar farklı değiliz belki de. Bırakın politik hareket
içindeki kadınları, hayatın içinde, bir sürü başka şekillerde
ortaklaşmıyor muyuz? Bence gündelik hayat bizi çok daha ortaklaştırıyor.
İktidar zaten korkunç derecede ayrıştırıyor ve biz bu
ayrışmayı veri alıyoruz. Ama bu tabii ki meselemiz, bu ortaklıklar
politik bir dile nasıl çevrilecek?
Aslı: Evet, güzel bir nokta ama zaten ikisi birbirini dışlayan şeyler
değilmiş gibime geliyor. Kapitalizmin günümüzde aldığı form
olan neoliberalizm, bedenlerle kurduğu ilişkide kendini farklılıklar
üzerinden kurabiliyor. Benle kurduğu ilişkide bunun kadın
bedeni, bir trans kadınla kurduğu ilişkide trans kadın bedeni
olduğunu bilerek bunun üzerinden başka bir form geliştiriyor.
Ama hepimiz canımızdan, göbeğimizden bağlıyız buna, hepimiz
ayrı şekillerde buna maruz kalıyoruz. Yani, bütün bu farklılıkların
neoliberalizme entegre olma biçimleri yine bir farklılık üzerinden
işliyor. Orada gerçekten nasıl bir siyaset doğar? Bu nasıl
beraber yapılır? Benim de kafam çok karışık. Belki eylemlilik ya
da eylemlilik içerisinde üretilen sözler buna cevap olabilir. Böyle
de büyük bir soru içerisinde kendimizi de kaybetmememiz gerekiyor.
Mesela kızkardeşlik üzerinden, orta sınıf Türk kadının
yaşadığı koşullar (çünkü çoğunluk o, genelde çoğunluğun belirlediği
söz ve siyaset kendini çok egemen kılıyor), diğer tüm kadınların
koşulları haline geliyor, büyük bir özne kategorisi içinde
diğer kadınlık durumları eritiliyor. Bence ikisini sürekli birarada
tutabilmek, yani hem farklılığımızı hem ortaklığımızı bir arada
kurabilmek için çok uyanık olmak gerekiyor.
Esen: Bence de Aslı’nın altını çizdiği nokta önemli. Amargi ya da
İFK deneyimi üzerinden düşündüğümüzde de “Ortaklıklarımız
396 397