amargi_feminizm_tartismalari_kitap_2012

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Feminizme Farklı Yaklaşımlar ve Üçüncü Dalga
öğrenme biçimi bize şunu sağlıyor (ben bundan azade olduğum
ya da bundan kurtulabildiğim için söylemiyorum ama bu bizim
en azından derdimiz olmalı diye düşünüyorum): Bir şeyi bilebildiğimizi
ya da bildiğimiz bilgiden emin olma rahatlığını sağladığını
düşünüyorum. “Bu olmuştur, sonra da bu olmuştur,
Birinci Dünya Savaşı’nın sebebi şudur,” gibi bir tarih yazımı yapılıyor.
Amargi’deki Feminizm Tartışmaları’nın dokuzuncusu olan
Feminist Örgütlenme tartışmasında Nilgün (Yurdalan) bence
çok önemli bir şey söyledi. Bırakın dalga olarak dönemselleştirmesini,
Türkiye’de 80’ler, 90’lar ve 2000’ler dönemselleştirmesinin
nasıl o dönemde var olan bazı feminist örgütlenmeleri dışarıda
bıraktığını söyledi. Çünkü bu dönemselleştirmede bildiğiniz
gibi 80’ler feminist iken 90’lar kurumsallaşmıştır. Oysa Nilgün’ün
de içinde olduğu 90’larda ortaya çıkan Bağımsız Kadın İnisiyatifi
bu dönemselleştirmeye sığmıyor. Ve Nilgün feminist tarih bize
nasıl projeci diyebilir ki diye sordu.
Simten: Dönemselleştirmeye yine de ihtiyaç duyuyoruz bence.
Tarih yazmak aslında tarih yapmak da demek… Esen’in dediği
gibi hep bir şeyler dışarıda kalıyor; egemen tarih anlayışında da
bu böyle, alternatif tarih anlayışında da… Bence dönemselleştirme
yapmak o dönem ağırlıklı olan ne ise ona bakmak demek
aslında. Bunu yapmak da “Bugün neredeyiz?” sorusuna yanıt verebilmek
için önemli diye düşünüyorum. Mesela evet, 90’larda
proje feminizmine kapılmayan örgütlenmeler var; ancak “Ağırlıklı
olan, görünen, hegemonik olan ne? Feminist olduğu iddiasıyla en
fazla kamusallaşan ne ya da marjinlere itilmeyen ne?” diye sorduğumuzda
cevabın “Proje aktivizmi içerisindeki örgütlenmeler,”
olduğunu görebiliriz. Tarihi okurken o dönem için egemen olanın
ne olduğuna dikkat etmeliyiz yoksa ben de her dönemselleştirmenin
bir şeyleri dışarıda bıraktığı fikrine katılıyorum.
***
Begüm: Ben farklı farklı noktalarda duyduğum kelimelere yönelik
bir iki şey söylemek istiyorum. Özellikle queer hareketin içinde
çok tartıştığımız için beni akademi mevzusu huzursuz ediyor.
Mütemadiyen kendim de queer hareketin içerisinde olup, devamlı
çatışma içerisinde olduğum bir durum. En yakın arkadaşlarımdan
devamlı “Siz akademidekiler fil dişi kulelerden bakarak
konuşuyorsunuz,” diye eleştiriler geliyor. Akademinin tabii ki de
dünya ile ilişkilenmesini eleştirelim ama bir yandan da İnci dedi
ya “Feminist akademisyenler çalışmalarında kocasına, çocuklarına
teşekkür ediyor,” diye, biz nereden biliyoruz o koca nasıl koca,
o çocuk nasıl çocuk, bunları bilmeden doğrudan nasıl eleştirebiliyoruz?
Belirli dogma, kadın-erkek ayrımları ve hiyerarşilerini de
varsayarak düşünmemiz gerekiyor .Bence bu hiyerarşiler içerisindeki
düşünceleri biraz daha kırmamız gerekiyor.
Akademi ve aktivizm ayrımı üzerinden düşündüğümde her
iki alanın da dışlayıcı pratikleri olduğunu düşünüyorum. Çünkü
mesela ben okulda çalışma koşullarım düşünüldüğünde, o kadar
yoğun çalışıyorum ki aktivizmle ilişkilenmem mümkün olmuyor.
Ayrıca bunun yanı sıra aktivizm alanına da öyle her isteyeni içine
alıyor, herkes istediği zaman katılabiliyormuş gibi bir hava yaratılıyor
ama böyle değil. Lambda’ya ilk gidişimde, doktora yapıyorum,
çözmüşüm her şeyi (!) ama içeriye titreyerek girdim, nerdeyse
otuz yaşında kadındım o zaman. Bu örgütler herkesin rahat
girebildiği alanlar değil. Amargi Kafe ve Kitabevi olduğu dönemde
giriş katında olması bile insan sirkülasyonu sağlayabiliyordu
ama örgüt ile yeni ilişkilenmek isteyen biri olarak şimdiki yerine
üç kat ya da SFK’ya iki kat çık çıkabilirsen. Dolayısıyla aktivizme
dahil olmak kolay da akademiye girmek çok zormuş gibi konuşmamak
lazım. Bunun yanı sıra aslında akademide ürettiklerimizle
de aktivizmin alanını yaratabiliriz ve o nedenle de yazdığımız,
çizdiğimiz şeylerin okunabilirliği bence çok önemli.
Akademi aktivizm arasındaki bağın nasıl kurulabileceğine
dair 2000’lerin başında Richa Nagar gibilerin çok geniş bir tartışması
vardı: “Akademi ve aktivizm alanındaki kadınlar farklıyız
ama birbirimizle konuşabiliyor muyuz?” diye soruyorlardı. Bu
soruya Richa’nın cevaplarından bir tanesi “Ben Hindistan’daki
kadınlarla da birlikte yazıyorum, onlarla birlikte yaptıklarımı
İngilizceye çeviriyorum, İngilizceye çevirdiklerimi de lokal dillere
çeviriyorum,” diyordu ama böyle bir şey mümkün mü? Bütün
bunların hepsini yapabilmek için insanüstü bir varlık olmak lazım.
Hangi bilgiyi ne kadar paylaştığımız yine sınırlı oluyor.
Bir de Gülnur’un söylediği feminist hareketin gündemine
cinselliğin bir türlü gelmiyor olma meselesi var. Tezimi yazarken
fark ettiğim ve yazdıklarım Amargi’deki deneyimlerimdi, 2004-
2005 senesinde Amargi şu anki Amargi’den oldukça farklıydı gerçi
ama o dönem ensest davasına koşuyorsun, kadınların cinselliğini
savunuyorsun ama bir Allah’ın kulunun erkek arkadaşı, kız
arkadaşı olup, olmadığından hiçbir zaman haberim olmuyordu
çünkü hiçbir zaman kadınlar kendi bedenlerini, kendi cinselliklerini
konuşmuyorlardı. Varsa bir iki kişi kendi içerisinde fiskos
konuşuyordu. Paradoksal bir şekilde Amargi’nin içerisinde cinsellik
atölyeleri yapıyorduk aslında ama “Heteroseksizm nedir?” diye
sorgulayıp, geçiyorduk.
356 357