amargi_feminizm_tartismalari_kitap_2012

İstanbul Amargi - Feminizm Tartışmaları Feminist Örgütlenme
kadınların özgür olmasını isterken bu arada kadınların şartlarını
da iyileştirmek istiyoruz: kadınların güçlenmesinin, özgüven kazanmalarının
yanı sıra yasal kazanımlar da istiyoruz.
Feminist hareketin bana öğrettiklerini diğer kadınlarla paylaşmak
benim için bir tür görev diye düşünüyorum. Biliyorsunuz,
özellikle İkinci Dalga feminist hareketin gücü ve etkisi özel alanın
politikasını yapmakla ortaya çıktı. Yani biz, özel denilen, burun
kıvrılan, hayatımıza dokunmayan, bir politika istemiyoruz. Başka
kadınları kurtarmak adına hareket etmek yerine önce kendi hayatlarımızdan,
kendimizden başlayarak koşullarımızı değiştirmek
istiyoruz. Gerçekten bir dönüşümden söz ediyorsak feminizm,
bize son derece önemli imkanlar sağlıyor. Yeter ki bunun
için uygun araçları yaratalım, birbirimize değelim, birbirimizin
sözünün kıymetli olduğunu düşünelim ve birbirimize inanalım.
Feminist örgütlenmenin ezeli soruları
Bazen tabii şöyle savrulmalar yaşamadık değil: Hiyerarşi kurulmasın,
aramızda şiddet olmasın, organlaşmaya gitmeyelim… Eğer
politika yapmaya niyetliyseniz, fikirlerinizin etkili olabilmesi için
sözünüzü iletebileceğiniz biçimler yaratmanız gerekiyor. Faaliyet
yaparken, işbölümü yapıyorsunuz, hiyerarşi olmasa da deneyim
farklılığı ortaya çıkıyor. Örneğin artık belli bir yaşa gelmiş, senelerdir
mücadele içinde olan kadınlar olarak konuşmayıp, bir kenarda
kaldığımızda sıkılıyoruz. Çok şey bildiğimizi düşünüyor
ve çok konuşmak istiyoruz, çok da tekrar ediyoruz aynı şeyleri.
(Gülüşmeler) Dolayısıyla bizim gibi kadınları frenleyecek şeyler
lazım.
Sadece o değil, sınıfsal, etnik, evli/bekar olma gibi farklılıklarımız
da var. Örneğin SFK’da çocuklu kadınlar üzerilerinde çok
ciddi bir yük olduğu için feminist politikanın içine giremediklerini,
kendilerini uzak hissettiklerini ve gruptan belli beklentileri
olduğunu dile getirdiler. Daha da önemlisi kendi hayatlarımızda
o kadar darbe almış, ayrımcılığa uğramış, hayal kırıklıkları yaşamışız
ki, bütün ihtiyaçlarımızı ait olduğumuz grupta doyurmak
istiyoruz. “Niçin empati kurulmuyor, niçin beni anlamıyorlar
(Gülüyor), ben söyledim, bana yanıt gelmedi,” deniliyor. Ben de
yapıyorum. “Üç gündür mail yazmıyorum, kimse hatırımı sormuyor,”
diyorum, “İnsan bir sorar öldüm mü kaldım mı?” diyorum.
(Gülüşmeler)
Kaktüs Dergisi’ni çıkardığımız dönem, 1989 yılının 8 Mart’ında
Kadıköy’de bir miting yapılmasına karar verildi. Mitingde “Feministler
adına konuşmayı sen yap,” dediler bana. Bu miting sol ve
Kürt hareketinden kadınların da katıldığı çok büyük bir mitingdi.
Ben de sosyalist ve Kürt kadınlara seslendim, yeterince feminizmden
söz etmediğim için dergide yer alan kadınlar tarafından eleştirildim.
Bence bugünden baktığımda arkadaşlarım haklıydılar.
Tabii o zaman kırıldım ve kuşkusuz sadece bu nedenle değil ama
kırgınlığımın feminist hareketten uzak durmamda etkisi oldu.
“Ben öyle de olsam, böyle de olsam benim yanımda olmalıydınız,”
gibi bir beklenti içine girdim.
Bazen gerçekten söylediğimiz lafların nereye kadar gittiğini,
hesap etmediğimiz oluyor. Yakın olmak güzel ama o yakınlık içinde
özenli olmak da gerekiyor. Ve tabii açık olmak da. Dedikoduyu
seviyoruz ama bazen verebileceği zararı kestiremiyoruz. Birbirine
yakın kişilerin küçük gruplar içinde rahat etmesi, birbiriyle dayanışması
çok anlamlı ve güzel ise de “diğer” kadınlarla araya konan
mesafeyi iyi ayarlamak gerekiyor. Asıl önemli olan bir grubun kucakladığı
bütün kadınların çıkarlarını gözetebilmek.
Feminist örgütlenmeler gönüllü örgütlenmelerdir. Yani bizi
buraya kimse zorla getirmiyor, kendi rızamızla geliyoruz. Ama örgütle
kurduğumuz ilişki bir süre sonra gönlümüze göre olmamaya
başlıyor. Aldığımız sorumlulukları yerine getirmiyoruz. Ve baskın
karakterler varsa aramızda, istediğimiz kadar şeflere, hiyerarşilere
karşıyız diyelim, eğer beceriklilerse, tecrübelilerse, tez canlılarsa
bazı işler o kadınların ellerinde toplanıveriyor. Bir grupta şefiniz
olmasa da en çok danıştığınız birileri varsa orada bir problem vardır.
Danışılan kişiye de iş düşüyor tabii. Ama mesela okuma önerisi
olarak gönderdiğimiz Joe Freeman’ın “Yapısızlığın Tiranlığı”
makalesi, çubuğu biraz fazla bükerek bu yapısızlığın gizli hiyerarşiler
doğurduğunu söylüyor. Bence diğer yandan bir grup içinde
deneyimli kadınların olması da, grup için bir şanstır.
“Biz bir kolektifiz, aramızda işbölümü yok,” dediğinizde bile
her gün kararlarınızı nasıl aldığınızı ve nasıl uyguladığınızı gözden
geçirmeniz gerekiyor. Gruptaki kadınların katılımı için neler
yapıyorsunuz; bir kadın gruba üye olduktan sonra grupla olan
ilişkisi nasıl sürüyor, canlı ilişki bitiyor mu gibi soruları sormanız
gerekiyor. Keşke size daha somut, “Şunlar yapılmalı, bunlar yapılmasın,”
diyebilseydim ama ne yazık ki böyle bir liste veremiyorum
fakat şunu biliyorum: Hangi boyutta örgütlenme içinde olursanız
olun, kadınları anlamak, açık olmak ve sevmek dışında elimizde
önemli bir şey yok.
Birbirimize empatiyle yaklaşmalıyız ve tabii ki bunun karşılıklı
olması lazım. Bu empati de biraz yanlış anlaşılıyor, sizin tamamen
kendi değerlerinizden sıyrılıp, onun yerine geçebilmeyi
sağlamanız lazım. Bu da söylendiği kadar kolay bir şey olmuyor.
300 301