TEMEL ULTRASONOGRAFİ FİZİĞİ - Tıbbi Görüntüleme Teknikleri

Transdüser tipleri
Temelde iki tip ultrason tarama metodu vardır . Lineer ve sektör.
• Lineer formatta dikdörtgen şeklinde FOV meydana gelir.
• Sektör formatta dilimlenmiş pasta şeklinde bir görüntü oluşturulur. Genelde
sektör probların şekli vücut yüzey düzensizliklerine uygunlukla yerleştiğinden
daha iyi görüntü oluşturur.
BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ, TERMİNOLOJİ, TARİHÇE,
GÖRÜNTÜ OLUŞUM SÜRECİ
Tomografi; Yunanca tomos (kesit) ve graphia (görüntü) kelimelerinden
oluşmakta ve kesitsel görüntü anlamına gelmektedir.
İlk klinik prototip BT cihazı Londra’da kullanılmıştır. Bu BT’de beyin
görüntüleri elde olunmuş olup, bir kesit için tarama süresi 4.5 dakika ve bu kesit
için görüntü oluşum süresi 20 dakika idi. Hounsfield 1979 yılında bu büyük
başarıları nedeniyle Nobel Tıp ödülünü kazanmıştır.
Türkiyede ilk BT Hacettepe Üniversitesinde 1976 yılında kurulmuş ve
sadece beyin tetkiki için kullanılmıştır. 1970’li yılların başında sadece beyin BT
şeklinde kullanıma giren BT günümüzde 64 dedektörlü tomografiler şeklinde
baştan ayağa kadar çok hızlı iki ve üç boyutlu görüntüleme haline gelmiştir. Yine
başlangıçta bir kesitin çekim ve oluşumu için 20-25 dakika gerekli iken
günümüzde tüm vücut, saniyeler içinde görüntülenebilmekte ve bir kesitin
görüntülenmesi real time’a yakın şekilde elde edilebilmektedir.
BT çalışma prensibi olarak 4 üniteden oluşur:
1- Kaynak: X- ışın tüpü
2- Dedektör: Hastadan geçen ışınları toplar.
3- Bilgisayar: Dedektörden gelen bilgileri alır, depolar ve görünür hale
dönüştürür.
4- Monitör: Bilgisayarda oluşan dijital görüntüleri gösterir.
BT’de görüntü oluşumu üç aşamada gerçekleşir:
1. Tarama fazı- data: Yelpaze şeklinde X- ışınları vücudu delerek
dedektörler tarafından absorbsiyon miktarı ölçülür. Dedektörler filmin yerine
geçmiştir
2. Rekonstrüksiyon fazı dijital görüntüye dönüştürülür.
Dedektörlerden elde edilen elektrik sinyallerinin tarama alanını temsil
edecek sayılardan oluşmuş haritaya dönüştürme işlemine rekonstrüksiyon denir.
Bu işlemin yapılması için algoritmler kullanılır.
2