Mercanada - Mustafa Nevzat İlaç Sanayi

da belirtme¤e çal›flt›¤›m gibi, etkileri
sadece kullananda de¤il, çevrede de
görülür. Bu bak›mdan bir a¤r› kesiciyle,
bir anti-inflamatuar ajanla, bir ülser
ilac›yla, hatta bir hormon preparat›yla
karfl›laflt›r›lamaz. Çünkü antibiyotik bir
de¤il, iki canl›ya etki eder: Hem insana
hem mikroba. Bu etki olumlu da olabilir,
olumsuz da.
Ben antibiyotiklerin mutlaka reçeteyle
sat›lmas› gerekti¤ini düflünüyorum. Bu
reçetelerin üzerinde mutlaka teflhis de
bulunmal› bence, hekim hastaya ‘niçin’
antibiyotik verdi¤ini reçetede belirtmeli.
Bugün uygulamada baz› k›s›tlamalar
var. Baz› kurumlar kendi içinde k›s›tl›
antibiyotik kullan›m› programlar› uyguluyorlar.
‹stanbul T›p Fakültesi Türkiye’de
k›s›tl› antibiyotik kullan›m›n› teflvik
eden ilk kurumlardan biridir ve ilk
Antibiyotik Kontrol Komitesi 15 y›l önce
bu fakültenin hastanesinde kurulmufl,
daha sonra baflka hastanelerde de kurulmas›na
öncülük etmifltir. Ülke çap›nda
son iki y›ld›r önce SSK bünyesinde,
16
röportaj
sonra Emekli Sand›¤›’na ba¤l› hastalar›
kapsayan bir k›s›tl› antibiyotik kullan›m›
uygulamas› var. Ancak bu uygulama,
Maliye Bakanl›¤›’n›n yönetiminde
ve tamamen ‘antibiyotikler için yap›lan
afl›r› harcaman›n k›s›tlanmas›na’ yönelik.
Yani ‘do¤ru antibiyotik kullan›m›’ gibi
bir kayg› tafl›m›yor.
Bu k›s›tlamadan yararlanarak ‘do¤ru
antibiyotik kullan›m›’n›n da mezuniyet
sonras› e¤itim programlar›yla desteklenmesinin
gerekli oldu¤una inan›yorum.
Rasyonel antibiyotik kullan›m› ve
antimikrobiyal direnç iliflkisi hakk›nda
bilgi verir misiniz?
Mikroorganizmalar varl›klar›n› sürdürebilmek
için tüm canl›lar gibi bulunduklar›
ortama uyum sa¤lamak zorundad›rlar.
Bir mikroorganizman›n bulundu-
¤u ortam koflullar›n›n de¤iflmesi, bizim
örne¤imizde ortama bir antibiyoti¤in
girmesi, e¤er antibiyotik yeterince etkili
ve güçlüyse o mikroorganizman›n
eradikasyonu ile sonuçlanacakt›r.
Ama o antibiyotik o mikroorganizmaya
az etkiliyse, miktar› yetersizse veya
içinde bulunan direnç mekanizmalar›ndan
birini körüklüyorsa, mikroorganizma
hayatta kalabilmek ve türünün
devaml›l›¤›n› sa¤layabilmek için o antibiyotikten
etkilenmemenin yollar›n›
bulacakt›r. Ya antibiyoti¤in ba¤lanma
noktalar›n›, yani girifl kap›lar›n› daraltarak,
de¤ifltirerek; ya antibiyoti¤i parçalayan
enzimler salg›layarak; ya içeri
giren antibiyoti¤i d›flar› pompalayarak;
ya da tümünü birden yapmak laz›m.
Rasyonel antibiyotik kullan›m›, bu de-
¤iflimi, yani direnç geliflimini önleyecek,
ayn› zamanda hastaya da zarar
vermeyecek flekilde antibiyotik kullanmakt›r.
Yani do¤ru antibiyotik, yeterli
dozda ve yeterli sürede. Bunun için de
antibiyoti¤in farmakokinetik ve farmakodinamik
özelliklerini çok iyi bilmek
gerekiyor.
Ülkemizde antibiyotik direnci konusunda
yap›lan çal›flmalar yeterli mi?
Türkiye deki duyarl›l›k paternleri,
dünyadaki genel verilerle paralel
mi?