Mercanada - Mustafa Nevzat İlaç Sanayi

Kültür Sanat ve Medikal Haber Dergisi Y›l:1 Say› 2 

Epsilon Yay›nc›l›k Hizmetleri 

Tic. ve San. Ltd. fiti. ad›na 

‹mtiyaz Sahibi 

Ömer Yenici 

Genel Yay›n Yönetmeni 

Berran Tözer 

Yaz› ‹flleri Müdürü (sorumlu) 

Meltem Erkmen Kapucuo¤lu 

Editör 

Haluk Kalafat 

Grafik Tasar›m 

Sevil Ürel 

De¤erli hekimlerimiz ve eczac›lar›m›z 

edito 

Mercanada’n›n ikinci say›s›ndan merhaba... 

2004 y›l› boyunca da keyifli bir paylafl›m sa¤layaca¤›m›z› umdu¤umuz bu dergi ile hepinizin 

yeni y›l›n› kutluyor, mutlu ve sa¤l›kl› y›llar diliyoruz. 

Mercanada’n›n ilk say›s› ile ilgili olarak sizlerden gelen olumlu tepkilerin hepsine ve 

ödüllü bulmacam›za gösterdi¤iniz ilgiye sonsuz teflekkürler. 

Bu say›da yine renkli röportajlar, denizlerin derinliklerinden 

güzellikler, kitap, müzik ve sinema dünyas›ndan 

güncel haberler ile okumaktan keyif alaca¤›n›z› düflündü- 

¤ümüz bir içerik haz›rlad›k sizlere. 

Bu say›m›z›n medikal röportaj konu¤u, ‹stanbul Üniversitesi 

T›p Fakültesi’nden Sn. Prof. Dr. Semra Çalangu, antibiyotik 

kullan›m› konusunda güncel yaklafl›mlar› aktard› bize. 

‹pek K›ramer’in Kürflat Baflar’la yapt›¤› söylefli de dergimize 

renk katt›. Tiyatro sahnelerinde görmeye al›fl›k oldu¤umuz 

Ali Poyrazo¤lu, bu kez mutfak tecrübeleri ile Mercanada’ya 

konuk oldu. 

‹lk say›da da dedi¤imiz gibi, dileriz, Mercanada yo¤un çal›flma 

temponuzda sizlere k›sa ve hofl bir mola sa¤lar... 

Sayg›lar›m›zla. 

Mustafa Nevzat ‹laç Sanayi A.fi.’nin 

t›p camias›na sundu¤u bir kültür hizmetidir. 

Grafik Uygulama 

Hülya Bilgin Ç›¤ 

‹dari Müdür 

Erol fiahnac› 

Sat›fl Koordinatörü 

Abdül Vardar 

Pazarlama Koordinatörü 

Banu Yal› Kosifo¤lu 

Reklam 

Arzu Tuna 0 212 244 82 82 /125 

atuna@epsilonyayinevi.com 

Film - Grafik 

Ebru Grafik ve Matbaac›l›k A.fi. 

Türbedar Sk. No:8 Ca¤alo¤lu/‹stanbul 

Tel: 0212 520 85 21 

Bask› 

Do¤an Ofset Yay›nc›l›k ve Matbaac›l›k A.fi. 

Tel: 0212 622 19 00 

Faks: 0212 622 19 59 

Adres 

Osmanl› Sk. Osmanl› ‹fl Merkezi 

No: 24/4-5 80090 Taksim/‹stanbul 

Tel: 0212 244 82 82 pbx 

Faks: 0212 252 47 29 

Web: www.epsilonyayinevi.com 

e-mail: mercanada@epsilonyayinevi.com 

1

2 

22 

içindekiler 

34 

4 . . . . . . . Portre: Dünya literatüründeki ilk Türk doktor: Hulûsi Behçet 

6 . . . . . . . Foto¤raf: Assos’ta hüzün 

10 . . . . . . . Sualt›nda foto¤raf avc›l›¤› 

14 . . . . . . . Röportaj: Prof. Dr. Semra Çalangu’yla antibiyotikler üzerine 

18 . . . . . . . Enfeksiyon hastal›klar› 

22 . . . . . . . Kürflat Baflar - ‹pek K›ramer: Pera Palas’ta sohbet etti 

25 . . . . . . . Gezi: Kapadokya’da balon turizmi 

29 . . . . . . . Göz kamaflt›ran çiçekler: Acem borular› ve gelin duvaklar› 

31 . . . . . . . Sahaf: Eski plaklar 

32 . . . . . . . Ali Poyrazo¤lu’ndan elmal› bal›k 

34 . . . . . . . Sinema 

38 . . . . . . . Yerli ve yabanc› albümler 

40 . . . . . . . Kitap 

50 . . . . . . . Tak› tasar›m›: ‹znik çinileri kolye ve yüzüklerde 

52 . . . . . . . ‹nternet 

53 . . . . . . . Ödüllü bulmaca 

54 . . . . . . . Satranç 

56 . . . . . . . Astroloji: Yasemin Boran’dan 2004 y›l›nda burçlar 

25 

10 

14 

32

4 

portre 

Dünya literatüründeki ilk Türk doktor: 

Hulûsi Behçet 

Hulusi Behçet 

(1889-1948) 

Hulûsi Behçet imzal› 

bir reçete (üstte) 

1986 y›l›nda Tunus’ta 

yap›lan T›p Kongreleri 

s›ras›nda Hulûsi 

Behçet ad›na bas›lan 

pullar (altta) 

‘Behçet Hastal›¤›’n› tan›mlayarak çok önemli bir baflar›ya imza 

atan Hulûsi Behçet, böylece dünya t›p literatürüne kendi ad›yla 

an›lan hastal›kla geçen ilk Türk doktor oldu. 

20 fiubat 1889 tarihinde ‹stanbul'da do¤an Hulûsi 

Behçet, t›p ö¤renimini 1910 y›l›nda tamamlad›. 

1914 Temmuzu’na kadar Gülhane Dermatoloji 

Klini¤i’nde Eflref Ruflen, Talât Çaml› ve bakteriyolog 

Reflat R›za hocalar›n yan›nda asistan olarak 

çal›flt›. Bu tarihte K›rklareli Askeri Hastanesi 

baflhekim muavinli¤ine tayin edildi ve ard›ndan, 

1918'e kadar Edirne Askeri Hastanesi’nde dermatoloji 

uzman› olarak çal›flt›. 1918 A¤ustosu’nda 

önce Budapeflte'de, sonra Berlin'de Charité Hastanesi’nde 

çal›flt› ve bir y›l kadar sonra yurda 

döndü. 

Bir süre serbest çal›flan Hulûsi Behçet, 

1923'te Hasköy Zührevi Hastal›klar Hastanesi 

Baflhekimli¤ine tayin edildi, 6 ay kadar burada 

çal›flt›ktan sonra Gureba Hastanesi Dermatoloji 

Uzmanl›¤›na nakledildi. 

Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan ve soyad› kanunu 

kabul edildikten sonra, Cumhuriyetin kurucusu 

Mustafa Kemal Atatürk'ün arkadafllar›ndan 

olan babas› Ahmet Behçet'in, parlak ve çok 

zeki anlam›na gelen ve ad› olan ‘Behçet'i soyad› 

olarak ald›. 

1933 senesinde Üniversite Reformu’nda Deri 

Hastal›klar› ve Frengi Klini¤i’ne profesör seçilen 

Hulûsi Behçet, Türk akademisinde profesör unvan›n› 

alan ilk kiflidir. 

Dr. Behçet, dermatolojide birçok konuyu ayr›nt›l› 

bir flekilde inceledi. 

1920 y›l›ndan itibaren çeflitli dernek toplant›lar›nda 

ve baz› yaz›lar›nda deri layflmanyaz›nda 

(fiark ç›ban›) çivi belirtisi bulundu¤undan bahsetmeye 

bafllad›. Bunun d›fl›nda, yine o y›llarda, ülkemizdeki 

arpa uyuzlar› konusunda çok say›da 

yaz› yazd›. Hatta yurdumuza ait parazitlerin tür ve 

cinslerini de saptad›. Karadeniz k›y›lar›nda arpa 

çuvallar›n› tafl›yan hamallar›n arpa uyuzuna yakalanmamak 

için veya tedavi amac›yla s›k s›k denize 

girdikleri fleklindeki gözlemi, sonraki y›llarda 

yazd›¤› ders kitab›nda yer ald›.1930'da davetli 

olarak Kopenhag'da yap›lan dermatoloji kongresine 

kat›lan Hulûsi Behçet, yine 1930'lu y›llarda 

incir dermatitleri üzerinde çal›flmaya bafllad›. Senelerce 

ham incir dermatiti üzerine çal›fl›p, yaz› 

yazarak, bu dermatozun Balkanlar’da ve nihayet 

Fransa ve Amerika'da tan›nmas›n› sa¤lad›. ‹stanbul'da 

ilkbahar ve yaz aylar›nda incir ve incir yapraklar› 

ile ilgilenen flah›slarda, sonbaharda ise incir 

ürünleriyle ilgilenen kiflilerde meydana gelen, 

biri di¤erinden farkl› iki klinik tabloyu senelerce 

gözledi. Birçok klinik tabloyla kar›flabilece¤i için 

incir dermatitlerini, önce ülkemizde tan›nmas› 

için, 1933 y›l›nda Pratik Doktor adl› dergide yay›nlad›. 

Daha sonra çeflitli olgular› dermatoloji derne¤i 

toplant›lar›nda sundu, sonunda da Frans›z Dermatoloji 

Derne¤i Bülteni’nde yay›nland›. Bu tarihten 

iki y›l sonra, Behçet hocay› zaman›n en 

önemli dermatoloji dergilerinden biri olan Dermatologische 

Wochenschrift’in yaz› kurulunda 

görüyoruz. Ayn› y›l Medizinische Welt'in yaz› kuruluna 

da seçildi. Bu önemli görevlere bilgisi ve 

güvenilirli¤i sayesinde geldi. Hulûsi Behçet, 21, 

7 ve 3 y›l takip etti¤i üç hastada a¤›z ve genital 

bölgede aftöz belirtiler, gözde de çeflitli bulgular 

bulundu¤unu gözledi ve bunun yeni bir hastal›k 

oldu¤una inand›. 1937'de bu görüfllerini Dermatologische 

Wochenschrift’de yazd› ve ayn› y›l 

Paris'te Dermatoloji toplant›s›nda sundu. Bu toplant›da 

hastal›¤›n etyolojisinde, dental bir infeksiyonun 

da neden olabilece¤ini bildirdi. 1938'de 

bu konuyla ilgili daha detayl› bir yaz›y› yine ayn›

dergide yay›nlad›. Ayn› y›l Dr. Niyazi Gözcü ve Prof. Frank 

benzer semptomlar› içeren iki olgu daha yay›nlad›lar. Arkas›ndan 

Avrupa'dan yeni bildiriler de geldi. Böylece Avrupal› 

doktorlar yeni bir hastal›¤›n varl›¤›na karar verdiler. Oftalmologlar 

Behçet hastal›¤›n› kabul etmeye bafllad›lar, ancak 

dermatologlar bu yeni hastal›¤› ›srarla inkâr ettiler. Bu olaylar 

sürerken dünyan›n di¤er ülkelerinden baz› yeni olgular 

daha bildirildi. Bu yay›nlar›n sonucunda bütün dünya yeni 

bir hastal›kla yüzleflti¤ini en sonunda kabul etmek zorunda 

kald›. 

1947'de Zürih T›p Fakültesinden Prof. Mischner'in Uluslararas› 

Cenevre T›p Kongresi’nde yapt›¤› bir öneriyle, Dr. 

Behçet'in bu buluflu ‘Morbus Behçet’ olarak adland›r›ld›. 

Böylece daha bafllang›çta Behçet Sendromu, Trisymptom 

Behçet, Morbus Behçet adland›rmalar› ortaya ç›kt›. Bu hastal›¤›n 

t›p literatürüne geçmesine katk›s› olanlar aras›nda Niyazi 

Gözcü, Iggescheimer, Murad Rahmi, ‹rfan Baflar, 

Naci Bengisu, Marchionini, Braun, Obendorfer, Weekers, 

Reginster, Franchescetti, Jensen Tage, Sulzberger ve 

Wise gibi isimleri unutmamak gerekir. 

Hulûsi Behçet’in araflt›rma, yazma ve tart›flmaya olan 

merak› entelektüel bir karakter olmas›n› sa¤lam›flt›r. Uzmanl›¤›n 

ilk y›llar›ndan bafllayarak bir çok ulusal ve uluslararas› 

kongrelere orijinal makaleleriyle kat›lm›fl, ülkemizde ve yurtd›fl›nda 

birçok makalesi de yay›nlanm›flt›r. Ünlü Alman Patolo¤u 

Prof. Schwartz, onu ülkesi haricinde her yerde bilinen 

birisi olarak tasvir ederken, “Onu asla Türkiye'de bulamazs›n›z 

çünkü araflt›rmalar›n› yurtd›fl›nda sunar,” demifltir. 

Hulûsi Behçet, Deri Hastal›klar› ve Frengi Klini¤i Arflivi 

ad›ndaki dergiyi ölüm tarihine kadar yay›nlam›flt›r. Bu dergi 

1934'ten 1947'ye kadar Türkiye'deki Dermatoloji yay›n organ› 

görevini sürdürmüfltür. 

Kaynak: 

‹.Ü. Cerrahpafla T›p Fak. Dermatoloji Anabilim Dal› Ö¤.Ü. Prof. Dr. 

Yalç›n Tüzün’ün ilgili yaz›s›. 

Behçet Hastal›¤› (Sendromu) nedir? 

Behçet hastal›¤›n›n en tipik özelli¤i, a¤›zda tekrarlayan ‘aft’ ad› verilen yaralar 

olmas›d›r. Hastal›¤›n ilk belirtileri olan a¤›z yaralar›na hemen hemen her 

hastada rastlan›r ve ayda bir veya birkaç kez tekrarlay›p birkaç gün içerisinde 

iyileflirler. Hastal›kta ayr›ca genital bölgede, koltuk altlar› ve kas›klar gibi 

büyük k›vr›m yerlerinde de deriden kabar›k k›rm›z›l›k veya sivilce halinde, 

tekrarlayan yaralar görülür. 

En önemli organ tutulmalar›ndan biri olan gözdeki iltihaplanma hastalar›n 

yar›s›nda tespit edilir. Gözde kanlanma ve bulan›k görme fleklinde kendini 

gösterir. Erkeklerde ve genç kiflilerde göz belirtileri daha s›k ve daha a¤›r seyrederken, 

kad›nlarda ve yafll›larda daha seyrek ve daha hafiftir. Göz belirtileri 

bazen körlü¤e kadar gidebilir. 

Bu belirtilerin d›fl›nda Behçet hastalar›n›n hemen hemen yar›s›nda eklem 

a¤r›s› ve eklemlerde fliflme gibi flikâyetler, beyin hastal›klar›, böbrek iltihab›, 

damar t›kanma ve genifllemeleri de görülebilir. Behcet hastal›¤› daha çok 20- 

30 yafllarda ve erkeklerde görülür. Tedavi hastal›¤›n etkiledi¤i organa göre 

de¤iflir ve kesinlikle doktor kontrolünde yap›lmal›d›r.

6 

foto¤raf Röportaj: Alberto Modiano 

Assos’ta hüznün 

siyah beyaz foto¤raflar› 

Foto¤raflar›n›n ana temas› 

yaln›zl›k olan Hüsnü Atasoy’un 

Assos çal›flmas›, hüzünlü bir 

kent hikâyesi anlat›yor.

Assos, tarihi kal›nt›l›lar›, kendine has kent dokusu, lokantalar› 

ve do¤al güzellikleri nedeniyle son y›llarda s›kça u¤ran›lan 

ve ad›ndan bahsedilen eski bir bal›kç› kasabas›. Assos birçok 

foto¤raf karesinde kendini mutlu anlar›n mekân› olarak 

tan›t›r. Oysa geçti¤imiz aylarda yay›nlanan Assos albümünün 

kapa¤›nda al›fl›la gelmiflin d›fl›nda bir kare yer al›yor. Liman 

dalgak›ran›na yanaflm›fl birkaç yaln›z bal›kç› teknesi, 

mevsimlerden sonbahar ya da k›fl... Bulutlar bir f›rt›nan›n habercisi. 

Deniz dalgal›, dalgalar insafs›zca sald›r›yor karaya. 

Foto¤raf ve dolay›s›yla bu foto¤raf albümü, Hüsnü Atasoy’a 

ait. Meslek hayat›n›n otuzuncu y›l›nda, Assos foto¤raflar›ndan 

oluflan bir foto-albüm yay›nlayan Hüsnü Atasoy, Assos’u, 

renk ve ›fl›kla anlatt›¤› albümü üzerine sordu¤umuz 

sorular› yan›tlad›. 

Kitab›n›z bir foto albüm. Genelde böyle çal›flmalar renkli 

karelerle haz›rlan›r. Siz neden siyah beyaz› tercih ettiniz? 

Ben siyah beyaz›n anlat›m gücünün renkli foto¤raflara göre 

çok daha yüksek ve etkili oldu¤unu düflünüyorum. Benim 

do¤ama ve foto¤raf mant›¤›ma uygun olan› buydu. Siyah 

beyaz dramatik yap›n›n çok daha fazla vurgulanabildi¤i bir 

tarz. Bir de ben ‘zor’ olan fleyleri seviyorum. Çekiminden karanl›k 

oda ç›k›fl›na kadar hep bafl›nday›m. Teknik olarak çok 

dehflet teknikler kullanmad›m. Ne çekece¤imi bildi¤im için, 

iflime gelmeyen havada foto¤raf çekmedim. ‘Bu benim ›fl›- 

¤›m de¤il, ben bunu çekeyim, karanl›k odada oynar›m,’ demedim. 

Benim siyah beyaz foto¤raftan anlad›¤›m budur. Ifl›- 

¤›, kompozisyonu, leke dengesi uygun olmal› ki foto¤raflar 

anlat›c› olsun. 

Foto¤raflar›n bir k›sm›nda insanlar ve yaflam örnekleri 

var, bir k›sm›ndaysa objeler. Bu farkl›l›¤› sormak isterim. 

Ayr›ca dramatik yap›yla kastetti¤iniz nedir? 

Bu tarz bir çal›flma yaparken o yöre hakk›ndaki her fleyi foto¤rafta 

göstermek zorundas›n›z. Foto¤raflar›mda Assos’u 

hiç görmemifl olan bir insana da oran›n nas›l bir yer oldu¤unu 

somut olarak aktarmay› istedim. Dramatik yap› meselesine 

gelince, benim bafltan beri foto¤raflar›m›n ortak temas› 

yaln›zl›k. Assos’un kendine has atmosferi içinde, bana yak›n 

çok fleyler var, onun için yaln›zl›k temas› a¤›r bast›. Albümdeki 

kareler yan yana geldi¤inde bir yaln›zl›k hikâyesini görmek 

mümkün. 

Hüsnü Atasoy’u Grup Dokuz’da tan›d›k. O, bazen aralar›ndayd›, 

bazen de yaln›zd›. 

Merih Ako¤ul’un çok güzel bir sözü vard›r; ‘Gruplar da¤›lmak 

için kurulur,’ der. Foto¤raflar›m›z› paylafl›rken, birlikteydik, 

birbirimizden çok etkilendik. Grup Dokuz, foto¤raf dünyas›nda 

ciddi tart›flmalara neden olan ifller yap›yordu. Foto¤rafa 

yeni bir söz, yeni bir soluk getirmiflti. 

Bir atölyeniz var. Bu tür bir çal›flmay› atölyenizde yapmay› 

tercih eder miydiniz? 

7

8 

foto¤raf 

Zor olurdu ama olmas›n› isterdim. Ben de, 

atölyemde benimle birlikte foto¤raf› paylaflan 

insanlardan bir fleyler ö¤reniyorum ve 

kendimi zaman zaman bir grup içinde hissediyorum. 

Ayr›ca bu tür bir fley insan› 

üretmeye zorluyor. Zorland›kça yenileniyorsunuz. 

fiimdi Grup Dokuz, Grup Sonsuz 

oldu. Benim hayat›m hep gruplar içinde 

geçer. 

Çal›flmalar›n›z s›ras›nda güçlükler yaflad›n›z 

m›? 

Assos’ta iyi kötü tan›n›yorum art›k. Kendimi 

halktan biri hissetti¤im için hiçbir zorluk 

yaflamad›m. Ama bir dönem ‘Eyvah galiba 

ben bu ifli yapamayaca¤›m’ s›k›nt›s›na 

düfltüm. Gide gele t›kand›m. Kafamda tasarlad›¤›m 

foto¤raflar› ç›karamayaca¤›m› 

düflündüm. Albümün 24 ve 25’inci sayfalar›nda 

kahve foto¤raflar› var. Projenin ilk bafl›nda 

karar verdim onlar› çekmeye. Üç y›l 

boyunca bu kahveye girip ç›kt›m ama arad›¤›m 

›fl›¤› yakalayamad›m. Foto¤raf› kurgulayabilirdim. 

Serin bir yaz sabah› çay içmek 

için içeri girdim. Kahvede üç kifli oturuyordu 

ve o arad›¤›m foto¤raf›n zaman›n›n 

flimdi oldu¤unu düflündüm. ‹ki dakikada 

çekilen iki foto¤raf ortaya ç›kt› ama ben 

bu iki kare için üç y›l›m› verdim. Bunu foto¤rafa 

yeni bafllayan arkadafllara hep anlat›yorum. 

Kafan›zda foto¤raf› kurgulay›n. 

Bir gün muhakkak hesaplad›¤›n›z foto¤rafla 

karfl›lafl›rs›n›z, dua edin, o an yan›n›zda 

foto¤raf makineniz olsun. 

Son olarak, albüme dair söylemek istedikleriniz 

neler? 

Otuzuncu senede ancak bir albüm yapabildim. 

Bat›da bu ifller daha farkl›. Bir foto¤rafç›n›n 

en büyük hayali bir albüm b›rakabilmektir. 

Gelecek kuflaklara bir fley b›rakabilmek 

çok önemlidir. Asl›nda herkes 

ölümsüzlü¤ü ar›yor. Ancak albümü raflara 

koyduktan sonra ölümsüzlük bafll›yor.

hobi 

Sualt›nda 

foto¤raf avc›l›¤›

Birçok deniz sever için, deniz canl›lar›n› z›pk›nlardan kurtaran bir hobidir 

sualt› foto¤rafç›l›¤›. Mideyi de¤il ruhu besleyen bu avc›l›¤›n, birçok güzelli¤inin 

yan› s›ra zorluklar› ve kurallar› da var. 

Sualt› dünyas› birçok insan için vazgeçilmez bir tutkudur. 

Mutlak bir sessizlik içinde yaflanan bu deneyim, insan›n 

keflfetme dürtüsünü ortaya ç›kar›r. Keflfetmek genellikle yeterli 

olmuyor, tüple dal›fl yapan sualt› sporcular› bir süre 

sonra kefliflerini di¤er insanlarla paylaflmak iste¤i duyuyorlar. 

Geliflen teknoloji insanlar›n sualt›nda geçirdi¤i zaman› 

art›rd›kça, bu ola¤anüstü dünyan›n güzelliklerini keflfeden 

bal›kadamlar, gördüklerini betimlemekte zorland›klar› için 

foto¤raflayarak paylaflma dürtüsüne kap›l›yorlar. Sualt› foto¤rafç›l›¤› 

iflte bu noktada devreye giriyor. 

Sualt› foto¤rafç›l›¤› Türkiye’de foto¤raf sanat›n›n di¤er dallar›na 

nispeten yeni bir dal. Sualt› foto¤raf çal›flmalar› 1980’li 

y›llarda yayg›nl›k kazanmaya bafllad›. Bugün Türkiye’de birçok 

sualt› foto¤raf sanatç›s›, derne¤i ve sualt› foto¤raf e¤itimi 

veren kurum var. Hatta bu foto¤raf sanatç›lar›n›n çal›flmalar› 

çoktan Türkiye s›n›rlar›n› aflt›. 

Deklanflöre karada basmakla denizin içinde basmak aras›nda 

tabii ki birçok fark var. Her fleyden önce foto¤raf ekipman›nda 

ve tekni¤inde önemli farklar var. ‹flte sualt›nda foto¤raf 

çekmenin kurallar› ve püf noktalar›... 

‹LK KURAL 

Sualt› foto¤rafç›s› olabilmek için her fleyden önce iyi bir yüzücü 

ve daha sonra bir y›ld›z bal›kadam brövesi sahibi olmak 

gerekiyor. Tüplü dal›fl için dal›fl e¤itimi almak ilk flart. Ülkemizde 

dal›fl e¤itimi veren birçok e¤itim kurumu var. Bu kurumlardan 

birini seçerken dikkat edilmesi gereken nokta, kurumun 

Türkiye Sualt› Federasyonu’ndan yetki belgesi alm›fl olmas›. 

ÖNCE MAKRO ÇALIfiIN 

Sualt› foto¤rafç›l›¤›na bafllarken detay çal›flmak çok anlaml› 

de¤il. Genel yani makro çekimlerle ifle bafllamak en iyisi. 

Böylece yeni bafllayanlar sualt›nda makine kullanmaya 

al›fl›rken eksik pozlama, netlik gibi sorunlar› ilk aflamada düflünmek 

zorunda kalmazlar. Netlik problemini aflman›n en 

kolay yolu, alan derinli¤ini ‘minimumdan sonsuza’ almakt›r. 

Objektifin ‘f’ de¤eri (diyafram›) 22 seçilip, perde h›z› otomati¤e 

al›nd›ktan sonra alan derinli¤i en genifl flekilde belirlenip 

seçilen nesne kareye al›n›p foto¤raf çekilince, bafllang›ç için 

net ve oldukça güzel bir foto¤raf elde edilebilir. Burada dikkat 

edilecek bir nokta da; ilk foto¤raf denemelerinin yüzerken 

de¤il, sabit bir yerden mümkün oldu¤u kadar destek 

al›p makinenin sallanmas›n› engelleyerek yapmakt›r. 

IfiIK SORUNU 

Sualt›nda derinlere indikçe ›fl›k azal›r ve renkler kaybolmaya 

bafllar. Befl metreden sonra k›rm›z› kaybolur. Bu derin- 

11

likten sonra flafl kullanmakta yarar var. Yeni bafllayanlar›n 

perde h›z›n› flafla otomatik sekronize etmeleri daha iyi olur. 

RENKLER TAMAMEN SOLDU 

Otuz metreden sonra tüm renkler kaybolur. Bu derinliklerde 

sualt› dünyas› grinin tonlar›ndan ibarettir. Ifl›k kayna¤›n›z 

art›k çok daha önemlidir. Bu noktadan itibaren ekipman›n 

12 

hobi 

önemi daha da artar, derinlik artt›kça kullan›lan malzemenin 

fiyat› yükselir. Türkiye’de sualt› foto¤rafç›l›¤›n›n yavafl geliflmesindeki 

nedenlerin bafl›nda ekipman fiyatlar›n›n yüksekli- 

¤i geliyor. Teknolojideki son geliflmeler sayesinde art›k sualt›nda 

objektif bile de¤ifltirilebiliyor. 

FONDAK‹ MAV‹Y‹ UNUTMAYIN 

Sualt› foto¤rafç›l›¤›nda, sanatç›lar de¤iflik aç›lar bulabilme 

konusunda karadakinden çok daha fazla flansa sahip. 

Bu seçenekler aç› içinde sualt› foto¤rafç›l›¤›n›n klasik mavi 

arka fonunu yakalayan objektifi yüzeye do¤ru çevirdi¤iniz 

aç› en çok kullan›land›r. Mavi fonun renk güzelli¤inin yan›nda 

bu aç› foto¤rafç›ya çekti¤i cismin kalabal›k bir fonda kaybolmamas›n› 

ve mavi bir zemin üzerinde net görülmesini 

sa¤lar. 

YOLU EL YORDAMIYLA BULMAK 

Sualt› foto¤rafç›l›¤›n›n önemli isimlerinden Nazmi Kural, 

bu hobiye bafllad›¤› ilk zamanlar› bir röportaj›nda flöyle anlatm›flt›: 

“Büyük fiyaskolarla sonuçlanan foto¤raflar çektim. 

Sualt› foto¤rafç›l›¤› çok zor bir ifl. Her an de¤iflen bir sürü kriter 

var. Günefl birazc›k oynar, siz birkaç santim yer de¤ifltirirsiniz 

fark etmeden, her fley de¤iflir. Ayr›ca su alt›nda çok 

büyük flafllar kullanmam›za ra¤men bir-bir buçuk metreden 

öteye ›fl›k gitmez.” 

Sualt›ndaki foto¤rafç›l›¤›n kurallar›n›, püf noktalar›n›, tekniklerini 

ders alarak ö¤renmek mümkün ama birçok 

bal›kadam foto¤rafç›l›¤a merak sald›¤›nda bu ifli deneme 

yan›lma yoluyla buluyor. Ama ilk flart sualt›n› sevmek.

Antibiyotik reçetesi yazarken 

en az iki kere düflünmek gerekir 

Ülkemizde antibiyotiklerin gerekti¤inden fazla ve yanl›fl kullan›ld›¤›n› söyleyen 

‹stanbul T›p Fakültesi, ‹ç Hastal›klar› Klini¤i, Enfeksiyon Hastal›klar› ve Klinik 

Mikrobiyoloji Anabilim Dal› Baflkan› Prof. Dr. Semra Çalangu’ya göre, 

antibiyotiklerin mutlaka reçeteyle sat›lmas› gerekiyor. 

14 

röportaj 

Röportaj: Haluk Kalafat - Foto¤raflar: Uluç Özcü

Enfeksiyon, tedavisi ve önlenmesi 

için gelifltirilmifl çok say›da güçlü 

antibiyotik ve modern sa¤l›k önlemlerine 

ra¤men, bugün halen insanda 

en s›k karfl›lafl›lan hastal›k sebebi 

olarak belirtiliyor. Enfeksiyon hastal›klar› 

deyince, çok büyük bir bafll›ktan 

söz ediyoruz. Enfeksiyon hastal›klar›n›, 

etkenlerine ve edinildikleri 

ortama göre alt bafll›klara ay›rmak 

gerekirse nas›l bir gruplama yap›labilir? 

Enfeksiyon hastal›klar›, etkenlerine göre 

viral, bakteriyel, fungal, paraziter gibi 

alt gruplara ayr›labilir. Örne¤in grip, 

k›zam›k, nezle, hepatit, kabakulak, suçiçe¤i 

gibi hastal›klar›n etkeni virüslerdir. 

Tüberküloz, tifo, osteomyelit gibi 

hastal›klar›n etkeni bakterilerdir. S›tma 

kanda dolaflan ve prozoon cinsi bir parazitle 

meydana gelirken, barsak parazitleri 

gözle görülecek kadar büyüktür 

ve enfeksiyon hastal›¤› oldu¤unu düflündürmeyen 

belirtilerle, örne¤in kans›zl›kla 

bile kendini gösterebilir. 

Enfeksiyon hastal›klar›n› edinildikleri 

ortama göre de grupland›rmak mümkündür. 

Günümüzde, hastaneler enfeksiyonlar›n 

tedavi edildi¤i yerler oldu¤u 

kadar, enfeksiyonlar›n bafll›ca 

bulaflma yerleri de oldu¤u ve ‘hastane 

enfeksiyonlar›’ gibi önemli bir kavram 

ortaya ç›kt›¤› için, enfeksiyonlar› ‘hastane 

d›fl›nda veya toplumda edinilen 

enfeksiyonlar’ ile ‘hastanede edinilen 

enfeksiyonlar’ fleklinde iki gruba ay›rmak 

mümkün. ‹nsan ömrünün uzat›lmas›na 

yönelik olarak yeni tedavi yöntemlerinin 

gelifltirilmesi; organ ve doku 

transplantasyonu, kalp kapa¤› veya 

eklem protezleri, kanser kemoterapisi, 

diyaliz, yo¤un bak›mda kateterlerin veya 

mekanik solunum cihazlar› gibi 

komplike ayg›tlar›n kullan›lmas›, k›sacas› 

t›p teknolojisindeki ilerlemeler bir 

yandan insan hayat›n› uzatmakta, öte 

yandan enfeksiyöz komplikasyonlar› 

beraberinde getirmektedir. Bu enfeksiyonlara 

yol açan etkenler genellikle 

hastane d›fl›nda karfl›lafl›lan patojenlerden 

daha dirençli ve tedavisi daha 

güçtür. 

Bu gruplama, enfeksiyon hastal›klar›n›n 

tedavisinde kullan›lacak antiinfektif 

ilaçlar›n belirlenmesinde yol 

gösterici olarak kullan›labiliyor mu? 

Ya da bir baflka deyiflle, bu gruplamaya 

bak›larak, hangi enfeksiyon 

hastal›¤› durumunda hangi anti-infektifin 

kullan›lmamas› gerekti¤ini 

aç›klamada faydal› olabilir mi? 

Evet; enfeksiyon hastal›klar›n›n tedavisi 

etkene yönelik olarak yap›l›r. Örne- 

¤in tüberküloz tedavisinde, sadece tüberküloz 

basiline etkili ilaçlar kullan›labilir. 

Viral enfeksiyonlar›n tedavisinde 

antibakteriyel ilaçlar›n (genel olarak, 

antibiyotik deyince sadece antibakteriyel 

anti-infektifler anlafl›lmaktad›r) hiç 

etkisi yoktur. Bundan da anlafl›laca¤› 

gibi, enfeksiyonlar› tedavi edebilmek 

için her fleyden önce etkenini saptamak 

ya da mümkün oldu¤u kadar do¤ru 

tahmin edebilmek flart. Yoksa gereksiz 

yere ve ardarda bir sürü antibiyotik 

kullan›lmas› ve hiçbir yarar sa¤lanamamas› 

kaç›n›lmaz. 

Ülkemizde en çok tüketilen ilaçlar›n 

bafl›nda antibiyotikler geliyor. Türkiye’deki 

toplam ilaç pazar›n›n yaklafl›k 

1/5 i, sistemik antibiyotiklerden 

olufluyor. Sizce antibiyotik tüketiminde 

bir suistimal söz konusu mu? 

Kesinlikle evet. Antibiyotikler bu kadar 

rahatl›kla kullan›labilecek ilaçlar de¤iller. 

Ülkemizde y›llard›r antibiyotikler, 

en çok kullan›lan ilaçlar listesinde birinci 

s›ray› koruyorlar. Bu herhalde bizim 

‘çok hasta’ bir toplum olmam›zdan 

kaynaklanm›yor! Bence bunun en 

önemli iki nedeninden biri teflhis için 

fazla çaba harcamadan, teflhis için u¤raflmadan 

hemen tedaviye yönelmenin 

‘dayan›lmaz hafifli¤i’, di¤eri de antibiyotiklerin 

çok kolay ulafl›labilir ilaçlar 

olmas›. 

Antibiyotik kullan›m›nda yap›lan 

bafll›ca hatalar nelerdir? 

Birincisi, antibiyotik gerekmedi¤i halde 

antibiyotik vermek. ‹kincisi, antibiyotik 

gereken bir hastaya, etkene yönelik 

araflt›rma yapmadan antibiyotik vermek. 

Bu iki hata, hatalar zincirini bafllat›yor. 

Etkene yönelik araflt›rma yap›l- 

mad›¤› için gereksiz yere çok genifl 

kapsaml› (veya tersine, kapsam› yetersiz) 

antibiyotik vermek; ‘en iyisi / en genifl 

kapsaml›s› olsun,’ diye en pahal› 

antibiyoti¤in seçilmesi; dozun yetersiz 

olmas›; doz aral›klar›n›n uygun olmamas›; 

tedavi süresinin yetersiz veya 

gereksiz yere uzun olmas›; hastan›n tedaviye 

uyum güçlü¤ü gibi. 

Bunlar d›fl›nda, elbette tan› koyulmadan 

hatal› antibiyotik uygulanmas› hekimi 

çok tehlikeli bir güven duygusuna 

sürüklüyor. “Nas›lsa en kuvvetli antibiyoti¤i 

verdim, art›k atefli düfler,” diye 

düflündü¤ümüz hastan›n atefl sebebi 

kanser olabilir! Ve çok geç kalm›fl olabiliriz! 

Bir de sadece o hastay› de¤il, hepimizi 

ilgilendiren bir yönü var: Çevre kirlili- 

¤i. Antibiyotik kullan›m› bakterilerde 

mutasyonu tetikleyen, dirençli sufllar›n 

seçilmesini kolaylaflt›ran faktörlerden 

biridir. Do¤ru ve yerinde kullan›lmamas› 

bu tehlikeyi artt›r›r. 

Ülkemizde antibiyotikler reçetesiz 

olarak eczanelerden al›nabiliyor. Bu 

uygulama, insanlar›n kulaktan kula- 

¤a duyduklar› antibiyotik preparatlar›n› 

yerli yersiz kullanmalar›na neden 

oluyor. Sizce antibiyotik tüketimine 

bu yönden bir k›s›tlama getirilmesi 

yararl› olur mu? Bir baflka deyiflle 

Türkiye de antibiyotik preparatlar›n›n 

sadece reçete ile verilebilmesi 

durumunda ortaya nas›l bir tablo ç›kar? 

Bundan yirmi y›l kadar önce, ben ‹stanbul 

T›p Fakültesinde Acil Dahiliye 

Birimi sorumlusuydum. Hemen hemen 

her gece ‘Optalidon zehirlenmesi’ vakas›yla 

karfl›lafl›rd›k. O zaman uyuflturucu 

kapsam›na giren ilaçlar reçetesiz 

sat›labilirdi, a¤r› kesicilerin içine konulabilirdi. 

Biliyorsunuz art›k bu ilaçlar reçetesiz 

sat›lmak flöyle dursun, ancak 

yeflil veya k›rm›z› reçeteyle sa¤lanabiliyorlar. 

Bu k›s›tlaman›n çok olumlu sonuçlar› 

oldu. Kanser tedavisinde kullan›lan 

kemoterapi ajanlar›n›n reçetesiz 

sat›lmas› ne ise, antibiyotiklerin reçetesiz 

sat›lmas› da odur. Çünkü antibiyotikler 

‘kemoterapötik’ ajanlard›r. Yukar›- 

15

da belirtme¤e çal›flt›¤›m gibi, etkileri 

sadece kullananda de¤il, çevrede de 

görülür. Bu bak›mdan bir a¤r› kesiciyle, 

bir anti-inflamatuar ajanla, bir ülser 

ilac›yla, hatta bir hormon preparat›yla 

karfl›laflt›r›lamaz. Çünkü antibiyotik bir 

de¤il, iki canl›ya etki eder: Hem insana 

hem mikroba. Bu etki olumlu da olabilir, 

olumsuz da. 

Ben antibiyotiklerin mutlaka reçeteyle 

sat›lmas› gerekti¤ini düflünüyorum. Bu 

reçetelerin üzerinde mutlaka teflhis de 

bulunmal› bence, hekim hastaya ‘niçin’ 

antibiyotik verdi¤ini reçetede belirtmeli. 

Bugün uygulamada baz› k›s›tlamalar 

var. Baz› kurumlar kendi içinde k›s›tl› 

antibiyotik kullan›m› programlar› uyguluyorlar. 

‹stanbul T›p Fakültesi Türkiye’de 

k›s›tl› antibiyotik kullan›m›n› teflvik 

eden ilk kurumlardan biridir ve ilk 

Antibiyotik Kontrol Komitesi 15 y›l önce 

bu fakültenin hastanesinde kurulmufl, 

daha sonra baflka hastanelerde de kurulmas›na 

öncülük etmifltir. Ülke çap›nda 

son iki y›ld›r önce SSK bünyesinde, 

16 

röportaj 

sonra Emekli Sand›¤›’na ba¤l› hastalar› 

kapsayan bir k›s›tl› antibiyotik kullan›m› 

uygulamas› var. Ancak bu uygulama, 

Maliye Bakanl›¤›’n›n yönetiminde 

ve tamamen ‘antibiyotikler için yap›lan 

afl›r› harcaman›n k›s›tlanmas›na’ yönelik. 

Yani ‘do¤ru antibiyotik kullan›m›’ gibi 

bir kayg› tafl›m›yor. 

Bu k›s›tlamadan yararlanarak ‘do¤ru 

antibiyotik kullan›m›’n›n da mezuniyet 

sonras› e¤itim programlar›yla desteklenmesinin 

gerekli oldu¤una inan›yorum. 

Rasyonel antibiyotik kullan›m› ve 

antimikrobiyal direnç iliflkisi hakk›nda 

bilgi verir misiniz? 

Mikroorganizmalar varl›klar›n› sürdürebilmek 

için tüm canl›lar gibi bulunduklar› 

ortama uyum sa¤lamak zorundad›rlar. 

Bir mikroorganizman›n bulundu- 

¤u ortam koflullar›n›n de¤iflmesi, bizim 

örne¤imizde ortama bir antibiyoti¤in 

girmesi, e¤er antibiyotik yeterince etkili 

ve güçlüyse o mikroorganizman›n 

eradikasyonu ile sonuçlanacakt›r. 

Ama o antibiyotik o mikroorganizmaya 

az etkiliyse, miktar› yetersizse veya 

içinde bulunan direnç mekanizmalar›ndan 

birini körüklüyorsa, mikroorganizma 

hayatta kalabilmek ve türünün 

devaml›l›¤›n› sa¤layabilmek için o antibiyotikten 

etkilenmemenin yollar›n› 

bulacakt›r. Ya antibiyoti¤in ba¤lanma 

noktalar›n›, yani girifl kap›lar›n› daraltarak, 

de¤ifltirerek; ya antibiyoti¤i parçalayan 

enzimler salg›layarak; ya içeri 

giren antibiyoti¤i d›flar› pompalayarak; 

ya da tümünü birden yapmak laz›m. 

Rasyonel antibiyotik kullan›m›, bu de- 

¤iflimi, yani direnç geliflimini önleyecek, 

ayn› zamanda hastaya da zarar 

vermeyecek flekilde antibiyotik kullanmakt›r. 

Yani do¤ru antibiyotik, yeterli 

dozda ve yeterli sürede. Bunun için de 

antibiyoti¤in farmakokinetik ve farmakodinamik 

özelliklerini çok iyi bilmek 

gerekiyor. 

Ülkemizde antibiyotik direnci konusunda 

yap›lan çal›flmalar yeterli mi? 

Türkiye deki duyarl›l›k paternleri, 

dünyadaki genel verilerle paralel 

mi?

Ülkemizde antibiyotik direnci konusunda 

yap›lan çok önemli çal›flmalar var. 

Kocaeli Üniversitesi’nden H. Vahabo¤lu 

ve arkadafllar›, Marmara Üniversitesi’nden 

L. Mülaz›mo¤lu, V. Korten ve 

Hacettepe Üniversitesi’nden D. Gür ve 

arkadafllar› uluslararas› t›p literatürüne 

Türkiye kaynakl› dirençle ilgili çok 

önemli bilgiler kazand›rd›lar. Örne¤in 

per-1 isimli bir beta-laktamaz enzimi ilk 

kez Türkiye’de tan›mland›. Çok uluslu, 

çok merkezli çal›flmalarda maalesef 

Türkiye’deki direnç oran›n›n, özellikle 

hastane enfeksiyonlar›nda Avrupa ülkelerinden 

çok yüksek oldu¤unu görüyoruz 

Bütün bu bilgiler ›fl›¤›nda, bir hekimin 

antibiyotik reçetesi yazarken 

düflünmesi gereken kriterleri toparlayacak 

olursak neler söyleyebiliriz? 

Hekim, antibiyotik reçetesi yazarken 

en az iki kez düflünmeli: Bu hastada 

teflhisim ne ? Antibiyotik vermem gerçekten 

gerekli mi? 

E¤er bir klinik teflhisi varsa, bunu reçetenin 

üzerine yazmal›. Antibiyotik vermesi 

gerekti¤ine inan›yorsa, önce flu 

sorular› kendine sorup yan›tlamal›: Düflündü¤üm 

teflhisi do¤rulamak için kan 

kültürü, idrar veya balgam kültürü, lökosit 

say›m› ve formülü vb. laboratuar 

örneklerini ald›m m›? Seçti¤im antibiyotik 

düflündü¤üm teflhise uygun mu? 

Hastan›n altta yatan bir hastal›¤› ve bu 

antibiyotikle geçimsiz olabilecek kulland›¤› 

baflka ilaçlar var m›? Antibiyoti- 

¤i oral mi, parenteral mi vermeliyim? 

Hangi dozda (kaç saatte bir, aç m› tok 

mu), ne kadar süre devam edecek? 

Yazd›¤›m kutu (tablet, ampul) say›s› tedavi 

için yeterli olacak m›? Hastay› ne 

zaman tekrar görmem gerek? Ve en 

önemlisi: Bu antibiyoti¤e yan›t al›nmazsa 

ne yapaca¤›m? 

Direnç sorunu yaln›zca ülkemizde 

de¤il, tüm dünyada hekimlerin endifleyle 

izledikleri bir konu. Dünyada 

bu sorunun çözümü için yap›lan giriflimler 

hakk›nda neler söyleyebilirsiniz? 

Yeni antibiyotiklerin piyasaya 

verilmesi ve klinik kullan›ma sunulmalar› 

hangi aflamalarda? 

Yeni bir antibiyoti¤in bulunmas›, laboratuar 

ve klinik deney aflamalar›ndan 

geçmesi ve bir ‘ilaç’ haline geçmesi 

için en az 20 y›l gerekiyor. Bu arada on 

binlerce molekül, hiçbir ifle yaramad›¤› 

veya toksik oldu¤u anlafl›ld›¤› için deyim 

yerindeyse ‘telef’ oluyor; milyarlarca 

dolar para harcan›yor; bazen de 

antibiyotik piyasaya verildikten sonra 

yan etkileri görüldü¤ü için toplat›l›yor; 

onca emek ve harcama bofla gitmifl 

oluyor. Art›k büyük ilaç firmalar› antibiyotik 

gelifltirme ‘iflinden’ yavafl yavafl 

çekiliyorlar. Çünkü harcanan para ve 

emek göz önüne al›n›rsa, bu çok kazançl› 

bir ifl say›lmaz. fiu anda klinik 

kullan›ma girmifl veya girmek üzere 

olan antibiyotik say›s› iki elin parmak 

say›s›n› geçmez; bunlar daha çok hastane 

enfeksiyonlar›n›n etkeni olan dirençli 

bakterilere yönelik antimikrobikler 

ile HIV, hepatit gibi viral infeksiyonlara 

yönelik antiviral ve sistemik mantar 

enfeksiyonlar›nda kullan›lacak antifungal 

ajanlar. 

Dr. Semra Çalangu kimdir? 

1947 y›l›nda ‹stanbul’da do¤du. Ortaokul ve lise 

e¤itimini Fatih K›z Lisesi’nde tamamlad›. 1969 

y›l›nda ‹stanbul T›p Fakültesi’nden mezun oldu. 

Ayn› y›l ‹stanbul T›p Fakültesi ‹ç Hastal›klar› 

Klini¤i’nde uzmanl›k e¤itimine bafllad›. 1974 y›l›nda 

‘Kronik Hepatitlerde Avustralya Antijeni 

(HBAg) ve Alfa-fetoproteinin Rolü’ konulu teziyle 

iç hastal›klar› uzman› oldu ve ayn› klinikte 

baflasistan olarak görevine devam etti. 1976-1977 

y›llar›nda Londra Üniversitesi Charing Cross Hospital 

Gastroenteroloji Departman›’nda çal›flt› ve 

karaci¤er rejenerasyonu konusunda deneysel 

araflt›rmalar yapt›. 1978’de ‘Periton Diyalizinin 

Karaci¤er Rejenerasyonuna Katk›s›’ konulu teziyle 

girdi¤i doçentlik s›nav›n› baflararak doçent oldu. 

‹stanbul T›p Fakültesi ‹ç Hastal›klar› 

Klini¤i’nde ö¤retim üyesi olarak görevine devam 

ederken 1982-1985 y›llar› aras›nda ‹ç Hastal›klar› 

Acil Ünitesini yönetti. 1983 y›l›nda Klinik Bakteriyoloji 

ve Enfeksiyon Hastal›klar› Anabilim 

Dal›’n› kurmakla görevlendirildi. 1988 y›l›nda profesör 

oldu. Halen ‹stanbul T›p Fakültesi Enfeksiyon 

Hastal›klar› ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim 

Dal›’nda ö¤retim üyesidir. Klinik Mikrobiyoloji ve 

Yo¤un çal›flma temponuzdan f›rsat 

buldu¤unuz zamanlarda neler yapmay› 

seviyorsunuz? 

Çal›flma temposundan hiçbir fleye f›rsat 

kalmad›¤› için genellikle iki ifli birlikte 

yapmaya çal›fl›yorum. Yani klasik 

müzik konserlerini çok sevdi¤im halde 

gitmeye f›rsat bulamad›¤›m için çal›fl›rken 

müzik dinliyorum. Günde 3-4 saatim 

ifle gidip gelirken yolda geçiyor. 

Yolda kitap okuyorum; biyografileri, 

tarihi romanlar›, polisiye romanlar› 

seviyorum ve haftada en az bir kitap 

okuyorum. Tabii mutlaka vakit ay›rmam 

gereken, yani baflka bir fleyle bir arada 

yapamayaca¤›m fleyler var: Sinemaya, 

tiyatroya gitmek, sergi gezmek gibi. 

Bunlar› seçmeye çal›fl›yorum, mutlaka 

gitmem gerekenleri seçip gidiyorum. 

Kendime vakit ay›rmaya çal›fl›yorum: 

Hafta sonlar›n› ve yaz tatillerini 

çal›flarak geçirmeyi ve birikmifl ifllerimi 

tatillerde tamamlamay› sevmiyorum. 

Bunun için de art›k kimi fleylere “hay›r” 

diyebilmeyi ö¤rendim! 

Enfeksiyon Hastal›klar› Derne¤i, Antibiyotik ve 

Kemoterapi Derne¤i, Hastane Enfeksiyonlar› Derne¤i, 

Türk ‹nfeksiyon Vakf› kurucu üyesidir. 

Hemflireler ‹çin ‹ç Hastal›klar›, Acil Dahiliye, Pratik 

‹ç Hastal›klar›, Özet Tan› ve Tedavi isimli kitaplar› 

vard›r. Bafll›ca ilgi alanlar› mezuniyet sonras› t›p 

e¤itimi, antibiyotik kullan›m›, hastane enfeksiyonlar›, 

viral hepatit ve AIDS’tir. T›p d›fl› ilgi alanlar› 

içinde foto¤rafç›l›k, suluboya resim, astronomi 

(gökbilim), klasik müzik, Anadolu uygarl›klar› tarihi 

ve kediler yer almaktad›r. 

17

ENFEKS‹YON NED‹R? 

Enfeksiyon, mikroorganizmalar›n vücut dokular›na invazyonu 

ve burada ço¤almas› sonucunda belirti ve bulgularla 

birlikte immünolojik bir yan›t›n meydana gelmesidir. Mikroorganizmalar›n 

üremesi, konak metabolizmas› ile yar›fla girmek, 

mikroorganizmalar taraf›ndan oluflturulan toksinlerin 

hücresel hasara yol açmas› ya da hücre içerisinde ço¤alma 

yollar›ndan birisi ile hastaya zarar verir. Hastan›n kendi 

immün yan›t› doku hasar›n› artt›rabilir; hasar s›n›rl› olabildi- 

¤i gibi, (enfekte bas› ülseri) sistemik de olabilir. Geliflen 

enfeksiyonun fliddeti dokuya invaze olan mikroorganizma 

say›s› ve bunlar›n hastal›k oluflturma gücü, konak savunma 

mekanizmalar› ve di¤er birçok faktöre ba¤l›d›r. 

Enfeksiyonlar t›bbi tan› ve tedavinin son derece geliflmifl oldu¤u 

ülkelerde bile s›kl›kla ölüme sebep olan hastal›klardand›r. 

Bakteri, virüs ve mantarlar gibi etkenler taraf›ndan oluflturulan 

enfeksiyonlar so¤uk alg›nl›¤› gibi nispeten hafif hastal›klardan 

kronik hepatit gibi vücudu zay›f düflüren hastal›klara 

ve hatta “Acquired Immunodeficiency Syndrome” [Kazan›lm›fl 

Immun Yetmezlik Sendromu (AIDS)] gibi ölümcül hastal›klara 

kadar de¤iflen bir yelpazede yer al›r. 

Her ne kadar geliflmifl ülkelerde yayg›n epidemiler art›k nadirse 

de, influenza halen baz› zamanlarda ciddi sonuçlar 

do¤urmaktad›r. Geliflmemifl ülkelerde, her y›l kolera ve s›tma 

milyonlarca yaflama mal olmaktad›r. Bunlara ilâve olarak 

AIDS gibi yeni hastal›klar ölümcül epidemilerle tüm dünyay› 

tehdit etmektedir. 

Hastay› enfeksiyona yatk›n k›lan flartlar›n bir arada bulundu¤u 

hastane ortam›nda enfeksiyonlar oldukça zararl› etkiler 

gösterebilir. Hastaneye yat›r›lan hastalar enfeksiyonla 

mücadele güçlerinin en az oldu¤u bir dönemde çok say›da 

mikroorganizma ile karfl› karfl›ya kal›r. Hastal›¤›n kendisi ve 

hastanede yatman›n yaratt›¤› stresin yan› s›ra uygulanan 

cerrahi, ilaç tedavisi veya cilt bütünlü¤ünü bozarak mikroorganizmalar›n 

vücuda girmesine neden olan invaziv ifllemler 

ile konakç› savunma mekanizmalar› alt üst olur. Sonuç 

olarak hastaneye baflvurdu¤u dönemde herhangi bir 

enfeksiyonu bulunmayan birçok hasta hastanede kald›¤› 

süre boyunca enfeksiyon geliflme riskiyle karfl› karfl›yad›r. 

ENFEKS‹YON NASIL OLUfiUR? 

Enfeksiyonun geliflmesi üç önemli etken ile ilgili de¤iflkenlere 

ba¤l›d›r: 

w Enfeksiyon oluflturabilen bir mikroorganizma (patojen) 

w Konak (bir baflka organizman›n fiziksel ve besinsel geliflimini 

destekleyen herhangi bir organizma) 

w Uygun bir çevre 

18 

sa¤l›k 

Enfeksiyon hastal›klar› 

Söz konusu üç etken denge içerisinde oldu¤u müddetçe enfeksiyon 

oluflmaz. Ancak bunlardan herhangi birinde bir 

dengesizlik meydana geldi¤inde -örne¤in hastan›n immün 

sisteminin bask›lanmas› sonucu patojenlerle mücadele gücünü 

yitirmesi gibi- enfeksiyon potansiyeli artar. 

Enfeksiyon bir mikroorganizman›n vücut dokular›na invazyonu 

ile bafllar. Mikroorganizma bir kez konak savunma mekanizmalar›n› 

afl›p vücuda girerse burada ço¤al›r ve zararl› etkiler 

oluflturur. Enfeksiyonun fliddeti mikroorganizman›n 

özellikleri, say›s›, vücuda girme ve yay›lma biçimi gibi faktörlere 

ba¤l›d›r. 

‹nflamatuvar yan›t 

Konak, mikroorganizma invazyonuna inflamatuvar bir yan›t 

oluflturarak tepki verir. ‹nflamasyonun befl klasik belirti ve 

bulgusu a¤r›, ›s› art›fl›, k›zar›kl›k, fliflme ve fonksiyon bozuklu¤udur. 

Di¤er göstergeleri atefl, halsizlik, bulant›, kusma ve 

yara yerinde pürülan ak›nt›d›r. 

Enfeksiyonlar›n tümü belirgin ya da semptomatik de¤ildir. 

Subklinik ya da asemptomatik bir enfeksiyonda mikroorganizma 

vard›r; immün sistemin yan›t› bafllam›flt›r ancak kifli 

hastal›k belirti ve bulgular›n› göstermez. 

Endojen ve ekzojen mikroorganizmalar 

Mikroorganizmalar endojen ya da ekzojen olabilir. Endojen 

olanlar ciltte, tükürük, d›flk› ve balgam gibi vücut maddelerinde 

bulunur. Bunlar duyarl› kiflide hastal›¤a neden olabilir. 

Ekzojen mikroorganizmalar vücut d›fl›ndaki kaynaklarla ilgilidir. 

Ço¤unlukla insanlar ve ekzojen mikroorganizmalar uyum 

içinde bir arada yaflar. Ancak bu uyumlu iliflkiyi bozan herhangi 

bir fley meydana gelirse, mikroorganizmalar enfeksiyona 

neden olur. 

‹nvazyon ve kolonizasyon 

Vücutta mikroorganizman›n bulunmas› kolonizasyon olarak 

adland›r›l›r. Kolonize olan mikroorganizmalar büyür ve ço¤al›r 

ancak dokulara invazyon göstermez; dolay›s›yla hücresel 

hasar meydana getirmez. Kolonizasyon bu tip olgularda doku 

kültüründe pozitif sonuç verir ancak hasta enfeksiyon bulgusu 

göstermez. 

Di¤er taraftan bakteri ile kolonize olan baz› kiflilerde, bakteri 

dokuya invaze olarak hücresel hasar meydana getirdi¤inden 

enfeksiyonun s›n›rlanm›fl belirti ve bulgular› -hassasiyet, 

fliflme, k›zar›kl›k ve pürülen ak›nt›- geliflir. Ak›nt› kültürü mikroorganizman›n 

kayna¤›n› ayd›nlat›r. Kolonize olan bakteriler 

atefl, lökosit say›s›nda art›fl, hatta flok ile seyreden sistemik 

enfeksiyonlara da neden olabilir.

Patojenite 

Patojenite bir mikroorganizman›n patojenik de¤ifliklikler ya 

da hastal›k meydana getirebilme özelli¤ini tan›mlar. Konakta 

her zaman klinik bir hastal›¤a sebep olan kuduz virüsü yüksek 

düzeyde patojen bir mikroorganizmad›r. Buna karfl›l›k 

alfa-hemolitik streptokoklar insanda s›kça kolonize olsalar 

da düflük düzeyde patojenite gösterirler; nadiren klinik hastal›k 

olufltururlar. Poliomiyelit virüsü ve tüberküloz basili de 

düflük düzeyde patojenite gösterirler; nadiren klinik hastal›k 

olufltururlar. Poliomiyelit virüsü ve tüberküloz basili de düflük 

düzeyde patojeniteye sahiptir. 

Patojeniteyi belirleyen faktörler mikroorganizman›n etki mekanizmas›, 

virülans›, dozu, invazyon yetene¤i, toksijenitesi, 

spesifetisi ve antijenitesidir. 

Etki mekanizmas› 

Bir mikroorganizman›n hastal›k meydana getirmek için kulland›¤› 

yollara onun etki mekanizmas› denir. Örne¤in virüsler 

konak hücreye invaze olup hücre metabolizmas›n› bozarak 

enfeksiyona neden olur. 

Mikroorganizmalar›n di¤er etki mekanizmalar› flunlard›r: 

w Konak fagositlerinin (çöpçü hücreler) mikroorganizmay› 

içine alma ve hazmetmesinin önlenmesi ile konak savunma 

mekanizmalar›ndan kaçma ya da bunlar›n tahrip edilmesi 

(Klebsiella pneumoniae taraf›ndan kullan›l›r) 

w Hücreler aras›ndaki iliflkiyi bozan toksinlerin üretilmesi (Tetanoz 

basili taraf›ndan kullan›l›r) 

w Patolojik bir immün yan›t mekanizmas›n›n uyar›lmas› (Grup 

A-beta hemolitik streptokok taraf›ndan kullan›l›r) 

w T-yard›mc› lenfositlerin tahrip edilmesi (HIV taraf›ndan kullan›l›r). 

Virülans 

Virülans bir mikroorganizman›n patojenitesinin derecesini tan›mlar. 

Virülans kona¤›n savunma mekanizmalar›n›n durumuna 

ba¤l› olarak de¤iflir. Örne¤in, toprak ve suda s›kça 

rastlanan bir bakteri olan Mycobacterium avium-intracellulare 

(MAI), AIDS hastalar›nda ciddi pulmoner ve sistemik hastal›klara 

sebep olabilir. Virülans çeflitli faktörler taraf›ndan 

artt›r›labilir: 

w Streptokoklar ve Clostridium gibi bakteriler taraf›ndan üretilen 

toksinler 

w Mikroorganizmalar›n konak savunmas›ndan kaçabilme 

özellikleri (pnömokoklar›n polisakkarid kapsülü) 

w Çevresel koflullara dayan›kl›l›k (sporlar ve kistler) 

w Genetik çeflitlilik (influenza). 

Doz 

Bir mikroorganizman›n insanda hastal›k yapabilmesi için yeterli 

dozda bulunmas› gerekir. Patojenik dozun ölçüsü bir mikroorganizmadan 

di¤erine de¤iflti¤i gibi bir konaktan di¤erine 

de de¤iflir ve bulafl yolundan etkilenir. Ayn› zamanda hastan›n 

immün sistemi patojenik doz konusunda belirleyicidir. 

Genel olarak, hepatit B virüsünün infektif dozu yaklafl›k 

100.000 virüs partikülüdür. Tifonun meydana gelmesi için 

gerekli Salmonella infektif dozu ise 1000 bakteri partikülüdür. 

Hepatit B virüs partiküllerinin infektif dozu HIV 

enfeksiyonunun meydana gelmesi için gerekli olandan çok 

daha düflüktür. Bir mikroorganizman›n infektif dozunun düflük 

olmas› ilk etapta oluflturaca¤› hastal›¤›n daha ciddi ve 

a¤›r olaca¤› anlam›na gelmez. 

‹nvazyon özelli¤i 

Bazen infektivite olarak da adland›r›lan invazyon özelli¤i bir 

mikroorganizman›n dokulara girebilmesini ifade eder. Baz› 

mikroorganizmalar insan vücuduna sa¤lam deriden geçerek 

girebilirken di¤erleri ancak cilt ya da mukoz membran bütünlü¤ünün 

bozuldu¤u noktalardan girebilir. Leptospira interrogans 

genellikle basit bir cilt çatla¤›n› girifl için kullanabilir; 

oysa Clostridium tetani’nin girifl yolu derin bir yarad›r, Baz› 

mikroorganizmalar›n invozyon özelli¤i ürettikleri enzimlerle 

artar. 

Toksijenite 

Virülans ile iliflkili olan toksijenite bir mikroorganizman›n toksinler 

oluflturmak ve ortama salmak yolu ile konak dokularda 

hasar oluflturma özelli¤ini ifade eder. Difteri ve tetanozda oldu¤u 

gibi baz› bakteriler dolafl›m yolu ile h›zla yay›lan, sistemik 

ve nörolojik tablolara yol açan ekzotoksinler oluflturur. 

Di¤er bir k›s›m bakteriler ise Shigella örne¤inde oldu¤u gibi 

endotoksinleriyle diyare ve floka sebep olur. 

Spesifite 

Spesifite bir mikroorganizman›n özgül bir kona¤› veya konak 

yelpazesini tercih etmesi, yaln›z bu konakta enfeksiyon oluflturmas›n› 

ifade eder. St. Louis ensefalitine sebep olan flavivürüs 

kufllar ve insanlar› içine alan genifl bir konak yelpazesinden 

enfeksiyon olufltururken, k›zam›k etkeni rubeola virüsü 

yaln›z insanlarca tafl›n›r ve yaln›z insanda enfeksiyon yapar. 

Dayan›kl›l›k 

Dayan›kl›l›k bir mikroorganizman›n vücut d›fl›nda canl› kalma 

süresi ile iliflkilidir. Mikroorganizmalar gereksinimlerini karfl›layan 

bir rezervuarda canl› kal›r ve ço¤al›r. Daha sonra 

rezervuardan insana bulafl›r. 

Antijenite 

Bir mikroorganizman›n spesifik bir immün yan›t oluflturma 

derecesini gösteren antijenite her mikroorganizma için farkl›l›k 

gösterir. Dokuya invaze olup burada s›n›rlanan mikroorganizmalar 

bafllang›çta hücresel bir yan›t olufltururken daha 

h›zl› yay›l›m gösterenler genellikle antikor yan›t› oluflturur. 

19

Bakterilerde direnç 

Baz› gram pozitif mikroorganizmalar tedavileri için kullan›lmakta 

olan antimikrobiyallerin ço¤una direnç gelifltirmifltir 

(Bkz. Direnç mekanizmalar›). Hastanelerde -özellikle yo¤un 

bak›m üniteleri, uzun süreli hasta yat›fllar›n›n oldu¤u servisler- 

ciddi sorun oluflturan dirençli mikroorganizma türlerinin 

bafl›nda metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA), 

dirençli Streptococcus pneumoniae ve vankomisine dirençli 

Enteroccus gelmektedir. Hastanede kazan›lm›fl (nozokomiyal) 

enfeksiyonlar›n önlenebilmesi için hastanelerde h›zla floran›n 

bir parças› olan bu türlerin kontrol edilmesi gereklidir. 

Dirençli Staphylococcus aureus enfeksiyonlar› 

Ciltte s›kl›kla herhangi bir hastal›¤a yol açmadan yerleflebilen 

S. aureus, di¤er taraftan belirti ve bulgular› ciltteki bir püstülden 

bafllay›p dolafl›m sistemi enfeksiyonu ve ölüme kadar 

uzanan çok çeflitli hastal›klar oluflturabilir. Ayn› zamanda 

hastanede yatan hastalarda görülen pnömoni, septisemi ve 

cerrahi alan enfeksiyonlar›n›n s›k karfl›lafl›lan bir etkenidir. 

Toplumdan kazan›lm›fl enfeksiyonlara da sebep olabilir. 

Metisilin stafilokok enfeksiyonlar›n›n tedavisi için s›kça önerilen 

bir antibiyotiktir. Stafilokok enfeksiyonlar›n›n ço¤unu etkili 

biçimde tedavi eder ancak baz› stafilokoklar metisiline direnç 

gelifltirmifltir ve art›k bu antibiyotik taraf›ndan yok edilmemektedir. 

MRSA enfeksiyonlar›, hastane kaynakl› S. aureus 

enfeksiyonlar›n›n yaklafl›k % 40’›n› oluflturur. 

MRSA enfeksiyonlar›n›n tedavisinde kullan›lan antibiyotik 

vankomisindir. Ancak 1996 y›l›nda Japonya’da bir hastada 

vankomisine azalm›fl duyarl›l›k gösteren bir S. aureus suflunun 

neden oldu¤u bir enfeksiyon tespit edilmifltir. Söz konusu 

S. aureus suflu vankomisine orta derecede duyarl› olarak 

tan›mlanm›fl ve ‹ngilizce isminin bafl harfleri ile “Vancomycine 

Intermediate S. aureus (VISA)” olarak isimlendirilmifltir. 

Bu tarihten sonra VISA’n›n sebep oldu¤u çeflitli enfeksiyonlar 

tespit edilmifltir. 

fiu anda enfeksiyon hastal›klar› uzmanlar›n›n kayg›s›, vankomisine 

tam dirençli bir S. aureus fluflunun ortaya ç›kmas›d›r. 

Böyle bir durum, enfeksiyonlu hastalar›n tedavisini seçeneksiz 

b›rakabilecektir. Baz› kifliler, bafll›ca kaynak burun ve cilt 

olmak üzere dirençli S. aureus’un asemptomatik tafl›y›c›s›d›r. 

‹nfeksiyon en s›k; hasta bak›m›n› yapanlar›n bak›m s›ras›nda 

kontamine olmalar› yolu ile kifliden kifliye yay›l›r. 

MRSA ve VISA enfeksiyonlar›n›n yay›lmas›n› önlemek için takip 

edilmesi gereken kontrol yaklafl›mlar› titiz bir el y›kama 

uygulamas›, bariyer korunma (eldiven, maske ve önlükler) 

ve temas önlemlerini içerir. 

Dirençli Streptococcus pneumoniae enfeksiyonlar› 

Streptococcus pneumoniae ABD’de halen en s›k bakteriyel 

pnömoni etkenidir; ayn› zamanda kulak, dolafl›m sistemi enfeksiyonlar› 

ve menenjitin bafll›ca etkenleri aras›ndad›r. Mik- 

20 

sa¤l›k 

D‹RENÇ MEKAN‹ZMALARI 

Bakteriler çok say›da bilinen mekanizma ile antibiyotiklere direnç gelifltirir. 

DO⁄AL D‹RENÇ 

Bir bakteri popülasyonunda baz› mikroorganizmalar belli antibiyotiklere do¤al 

olarak dirençli olabilir. Böyle bir durumda antibiyotik duyarl› mikroorganizmalar› 

ortadan kald›rarak dirençli olanlar›n ço¤almas›na yol açar. Bu durum özellikle 

hastane ortam›nda söz konusudur. 

MUTANT D‹RENÇ 

Bir bakteri popülasyonunda spontan olarak dirençli mutantlar ortaya ç›kar ve 

yukar›da anlat›ld›¤› biçimde ço¤al›r. 

GENET‹K D‹RENÇ 

‹laç direnci, plazmidler ad› verilen direnci tafl›yan genler taraf›ndan bir mikroorganizmadan 

di¤erine aktar›l›r. 

roorganizma her y›l ortalama 500.000 pnömoni, 7 milyon kulak 

enfeksiyonu, 50.000 dolafl›m sistemi enfeksiyonu ve 3.000 menenjit 

olgusuna yol açar. S. pneumoniae’ya ba¤l› dolafl›m sistemi 

enfeksiyonlu yafll› hastalar›n kabaca % 40’› ölür. 

‹laca dirençli S. pneumoniae’n›n % 30 oran›nda penisiline dirençli 

oldu¤u tahmin edilmektedir. Bu mikroorganizmalar›n 

yol açt›¤› enfeksiyonlar›n tedavisi pahal› genifl spektrumlu 

antibiyotiklerin kullan›m›n› gerektirebilir. 

Dirençli enterokok enfeksiyonlar› 

Enterokoklar gastrointestinal sistem ile kad›n genital sisteminin 

yerleflik floras›n›n bir parças›d›r. Enterokok enfeksiyonlar› ço- 

¤unlukla endojen kaynakl›d›r. Ancak hastane ortam›nda hasta 

bak›m›n› yapan ve tedavisi ile u¤raflan kiflilerin elleri ile direkt 

yoldan veya kontamine yüzeylerle indirekt yoldan hastadan 

hastaya bulafl meydana gelebilir. Bu da el y›kama, eldiven, 

dezenfektan, önlük kullan›m› gibi enfeksiyon kontrol önlemlerine 

s›k s›k›ya uyman›n gereklili¤ini ortaya koymaktad›r. 

Vankomisin dirençli enterokok enfeksiyonlar› 

Dirençli mikroorganizmalar aras›nda oldukça yak›n dönemde 

ortaya konmufl olan vankomisin dirençli enterokoklar enfeksiyon 

hastal›klar› ile u¤raflanlar›n yak›n ilgisini çekmifltir. 

Son befl y›lda giderek artan say›da nozokomiyal enfeksiyondan 

sorumlu tutulmaktad›r. 

Vankomisin dirençli enterokok enfeksiyonlar›n›n tedavisinde 

etkili antibiyotik bulunamamaktad›r. Bunlar›n ço¤unlu¤u enterokok 

enfeksiyonlar›n›n tedavisinde kullan›lan di¤er antibiyotiklere 

de dirençlidir. Di¤er taraftan bu mikroorganizmalar›n 

vankomisine direnç genlerini baflta S. aureus olmak üzere 

di¤er gram pozitiflere aktarma olas›l›¤› vard›r. 

Vankomisin dirençli enterokok kolonizasyon ve enfeksiyonu 

ile ilgili risk flunlara ba¤l› gözükmektedir: 

w Daha önceden vankomisin tedavisi ya da birden çok say›da 

antibiyotik tedavisi verilmifl olmas› veya her ikisi, 

w Ciddi altta yatan hastal›k,

w ‹mmünsüpresyon, 

w ‹ntraabdominal veya kardiyak cerrahi. 

D‹RENÇL‹ M‹KROORGAN‹ZMALARLA MÜCADELE 

Antibiyotiklerdeki geliflmeler sayesinde geçmiflte t›p bilimi 

dirençli bakterilerin önünde olmay› baflarm›flt›r. Dirençli bakterilerin 

yay›lmas›na karfl› en güçlü silah hem sa¤l›k hizmeti 

verenlerin hem de halk›n konu ile ilgili olarak genifl çapta 

e¤itilmesinin sa¤lanmas›d›r. E¤itimin hedefi yerinde ve uygun 

antibiyotik kullan›m›, el y›kama ve bulafl riskini azaltacak 

di¤er önlemler olmal›d›r. 

Uygun antibiyotik kullan›m› 

Tüm bakteri enfeksiyonlar› antibiyotik kullan›m›n› gerektirmez. 

Reçete yazma yetkisine sahip her hekim yaln›z gerekli 

oldu¤unda antibiyotik reçete etmelidir. Ayn› zamanda antibiyotik 

tedavisine baflvurulmadan önce, ilaç direncine yol açabilecek 

uygunsuz kullan›m›n önlenmesi için, mümkün oldu- 

¤unca kesin bakteriyolojik ya da antijenik tan› beklenmelidir. 

Hasta uyumunun sa¤lanmas› 

Hastaya antibiyotik reçete edilmiflse, tedaviye baflland›ktan 

bir süre sonra kendisini iyi hissetse bile tedavi süresini tamamlamas› 

gerekti¤i anlat›lmal›d›r. Hastalar antibiyotiklerin, 

ortam ›s›s› ile etki kayb›na u¤rayaca¤› ecza dolaplar›nda 

saklanmamas›, baflkas›na reçete edilmifl bir antibiyoti¤in 

kullan›lmamas› konular›nda uyar›lmal›d›r. 

Bulafl riskinin azalt›lmas› 

MRSA’n›n genellikle eller yoluyla tafl›nd›¤› unutulmamal›d›r. 

Enterokok türleri ba¤›rsakta bulunur, vankomisin dirençli enterokoklara 

ise en çok cihaz yüzeyleri ve yatak parmakl›klar›nda 

rastlan›r. Bu mikroorganizmalar hastalara eller yolu ile 

bulaflt›¤›ndan yaln›z bir hastadan di¤erine geçerken de¤il 

ayn› hastada bir tak›m aktivitesinden di¤erine geçerken de 

eller y›kanmal›d›r. 

Bariyer önlemleri 

Bulafl riskini azaltan önlemler aras›nda el y›kaman›n yan› s›ra, 

uygun oldu¤unda, koruyucu giysiler kullan›lmas› da yer 

al›r. Eldivenler hastan›n cildi ve mukoz membranlar› ile eller 

aras›nda fiziksel bir bariyer oluflturur. 

Bir mikroorganizman›n hastan›n vücudunun bir bölümünden 

di¤erine aktar›lmas›n› önlemek için, hasta ile ilgili her bir aktivite 

için her seferinde, yeni, temiz bir eldiven çifti kullan›lmal›d›r. 

Kiflinin kendisini korumas› için eldiven ç›kar›ld›ktan 

sonra eller y›kanmal›d›r. 

Önlükler ve di¤er hastane giysileri mikroorganizmalara karfl› 

bariyer oluflturarak iç giysileri korur. Maskeler ve koruyucu 

gözlükler ise kan ve vücut s›v›lar›n›n s›çramans›na karfl› yüzü 

koruyan bir bariyer oluflturur. 

ENFEKS‹YON DÖNGÜSÜ 

Enfeksiyonun nas›l meydana geldi¤ini bilmek yay›lmas›n› 

kontrol etmek veya önlemek konusunda bize yard›mc› olur. 

Enfeksiyonun nas›l yay›ld›¤›n› daha iyi anlamak için onu afla- 

¤›da belirtilen, alt›, mutlak gerekli halkan›n yer ald›¤› bir döngü 

fleklinde canland›rmak gerekecektir. 

w Etken 

w Enfeksiyon rezervuar› 

w Rezervuardan ortama ç›k›fl yolu 

w Bulafl yolu 

w Vücuda girifl yolu 

w Duyarl› birey (konak). 

Enfeksiyonun ilerlemesi için döngünün her halkas›n›n bulunmas› 

gereklidir. Dolay›s›yla halkalardan herhangi birinin kopmas› 

enfeksiyonu önleyecektir. 

Etken 

Bulafl yolu 

Rezervuar 

Kona¤a 

girifl yolu 

Rezervuardan 

ç›k›fl yolu 

Duyarl› konak 

Etken 

Enfeksiyon etkeni, hastal›k oluflturabilen herhangi bir mikroorganizmad›r. 

Rezervuar 

Mikroorganizman›n üzerinde ya da içerisinde canl› kalabildi- 

¤i, bazen ço¤alabildi¤i ortam ya da nesnedir. 

Rezervuardan ç›k›fl yolu 

Enfeksiyon etkeninin rezervuar› terk etme yoludur. Bu yol bir 

mikroorganizmadan di¤erine de¤iflir. 

Bulafl yolu 

Enfeksiyon etkeninin rezervuar ç›k›fl›nda duyarl› kona¤a geçifl 

yolunu ifade eder. Enfeksiyon dört yoldan biri ile bulafl›r: 

Temas, hava yolu, vektör ve ara kaynak. Baz› mikroorganizmalar 

ise rezervuardan yeni kona¤a birden çok bulafl yolu 

kullanarak ulafl›rlar. 

Girifl yolu 

Girifl yolu, enfeksiyon etkeninin duyarl› kona¤a invaze olmak 

için takip etti¤i yolu ifade eder. Bu yol genellikle etkenin ayn› 

zamanda kona¤› terk etti¤i yol ile ayn›d›r. 

Duyarl› konak 

Enfeksiyonun bulaflmas› için ayn› zamanda duyarl› bir konak 

gereklidir. ‹nsan vücudu çok say›da savunma mekanizmas›na 

sahiptir. Buna ba¤l› olarak bir enfeksiyon etkeninin 

savunma mekanizmalar› zay›flam›fl bir kona¤a invazyonu ve 

burada hastal›k oluflturmas› daha kolayd›r. 

Kaynak: Bilimsel T›p Yay›nevi-Enfeksiyon Hastal›klar› El Kitab›, 

2003 

21

22 

sohbet Röportaj: ‹pek K›ramer / Foto¤raflar: Orhan Cem Çetin 

Kürflat Baflar 

ça¤dafl bir yazar, eski bir ruh 

Kürflat Baflar, uzun bir aradan sonra yazd›¤› Baflucumda Müzik adl› roman›yla, 

y›l sonunun en çok konuflulan yazarlar›ndan oldu. Baflar roman›n›, yaflanm›fl 

bir aflktan esinlenerek yazm›flt›. Picus’un Aral›k say›s›nda yer alan bir röportaj, 

Baflar’la ‹pek K›ramer’i biraraya getirdi. Bu röportaj›n bir bölümünü sizlere 

aktar›yoruz.

Uzun süredir kayboldunuz, nerelerdeydiniz? 

Okuyucular›m, sa¤olsunlar, bütün bu zamanda mailleriyle 

beni kitab› bitirmeye zorlad›lar. Asl›nda kaybolmad›m ama 

gazete, televizyon, radyo derken biraz fazla ifle kapt›rd›m 

kendimi. Bununla birlikte bir baflka roman daha vard› önümde, 

Baflucumda Müzik de iki y›l›m› ald›. 

Gazetecili¤i de b›rakt›n›z say›labilir ama. B›kk›nl›k m›, 

yorgunluk mu, medyadaki de¤iflim mi? 

Evet epeyce ara verdim, neredeyse bir y›l oluyor. Power 

FM’de sabah yorumlar› devam ediyor bir tek. Ama b›rakt›m 

say›lmaz. Yeni görüflmeler, projeler var. Medyadaki de¤iflim 

gerçekten de biraz b›kk›nl›k yaratt›, ama benim daha yazacak 

çok fleyim var, tabii okuyan oldu¤u sürece... 

Bu ara verme döneminde her fleye d›flardan bakma imkân›n›z 

olmufltur. Son y›llarda Türk edebiyat›na, edebiyat 

ortam›na, genç yazarlara iliflkin gözlemleriniz neler? 

Her ne kadar insanlar flikâyet ediyor olsa da çok fazla yeni 

yazar ç›kt›¤›n› sevinerek görüyorum. Ben ilk kitab›m K›fl ‹kindisinin 

Evinde’yi yay›nlad›¤›m zaman genç bir yazar›n kitab›n› 

yay›nlamak isteyen yay›nc› neredeyse yoktu. Belki denebilir 

ki, iki cümleyi bir araya getiren herkesin kitab› bas›l›yor 

flimdi. Yine de bunu, kitap endüstrisinin geliflmesi aç›s›ndan 

olumlu say›yorum. Bu sayede genç insanlar kitap okuyor. 

Okuyucu say›s› art›yor. Zaten zaman ve okuyucu, iyiyi 

kötüyü birbirinden ay›r›r. 

Peki genel olarak Türkiye’ye... 

Ben her zaman daha iyiye gitti¤imize inan›r›m. O zaman niye 

bu kadar flikâyet ediyoruz? Çünkü dünyan›n saatiyle bizimki 

hâlâ ayn› yerde de¤il. Eskiden insanlar bunun fark›nda 

de¤ildi, çünkü baflka yerleri bu kadar yak›ndan izlemiyorlard›. 

fiimdi art›k biliyorlar. Peki biz bu aradaki saatleri atlayabilecek 

miyiz? Bence bunun için flu anda oldu¤undan çok 

farkl› bir kafada olmam›z gerekiyor. Bir ülke nas›l ilerler? Herhalde 

en önce yurttafllar›n›n ve kurumlar›n›n dayan›flmas›yla... 

Biz ne yaz›k ki birbirimize destek olmuyoruz. Sürekli çat›flma 

halindeyiz. Uluslararas› platformlarda bile kendi kavgalar›m›z 

hepimizin aleyhinde kullan›l›yor. Yine en önemli 

gördü¤üm fley de Türkiye’nin iyi okumufl, iyi yetiflmifl insan 

gücünü kullanamad›¤›... Zaman› öteleyebilmek için bu iyi yetiflmifl 

insan gücünün iyi kullan›lmas›, her alanda ç›karc›, kurnaz 

insanlar›n de¤il, yarat›c› insanlar›n fikirlerinden yararlan›lmas› 

gerekti¤ine inan›yorum. Türk yazar çizerinin de ço- 

¤unlukla baflkalar›n›n kavramlar›yla konufltu¤unu ve buradaki 

gerçe¤i kaç›rd›¤›n› düflünüyorum. 

Hep aflk romanlar› yaz›yorsunuz, niye? 

Asl›nda kitaplar›mda çok farkl› fleyler var ama belki de aflk 

öne ç›k›yor. Ben niye bunlar› yaz›yorum diye hiç düflünmedim. 

‹lk öykülerimi yazd›¤›m zaman tek istedi¤im baz› fleyleri 

kendi hissetti¤im gibi anlatabilmekti. Galiba hâlâ da öyle... 

Ben edebiyatç› de¤ilim ama dikkatimi çeken bir fley var. 

Hikâye bir kad›n›n a¤z›ndan anlat›l›yor. Öyle büyük olaylar 

filân yok. Fazla diyalog, fazla insan yok. Hep onun bilincinden 

geçenleri, onun a¤z›ndan sayfalarca okuyor ve 

s›k›lm›yor insan. Bu teknik bir beceri mi? Çünkü öyle çok 

süslü bir yaz› tarz› da de¤il. 

Benim kitaplar›mda olaylardan çok olaylar›n alg›lan›fl› önemli. 

Kahramanlar›n yaflad›klar›n› nas›l alg›lad›klar›, nas›l yorumlad›klar›... 

Zaten okudu¤um kitaplarda da buna dikkat 

ederim. Yaln›zca olaylar›n ak›fl›n› düz anlat›mla veren kitaplar› 

sevmem. Bence edebiyat bizi neyi anlatt›¤›yla de¤il, nas›l 

anlatt›¤›yla etkiler. Baflucumda Müzik’te de belki çok ifllenmifl 

bir konu var. Ama biz orada konuyla de¤il, onu yaflayan 

kad›nla ve onun bütün bu olaylar› nas›l alg›lad›¤›yla ilgileniyoruz. 

Tabii bu üslûp ve teknik çal›flmas› roman›n ak›c›l›- 

¤› için önemli, ama bence her fleyden önemlisi bir roman›n 

içindeki duygu. Oradan, sayfalar›n üstündeki sözcüklerden 

bize akabiliyorsa ne güzel... Umar›m bütün okuyucular sizin 

gibi düflünüp, s›k›lmadan okumufltur. 

23

Baflucumda Müzik, hiç tarih verilmeden, öyle belgelere 

filân dayanmadan 1950 ile 60 aras›n› anlat›yor bir yandan. 

Bas›nda da ç›kt›, dönemin D›fliflleri Bakan› Fatin 

Rüfltü Zorlu ile sevgilisi Vesamet han›m›n hikâyesi diye... 

Bu hikâye bir yandan gerçek, bir yandan de¤il. Siz hiç bu 

hikâyenin gerçek kahramanlar›n› tan›yanlarla ba¤lant› 

kurdunuz mu? 

Hay›r, kurmad›m. Vesamet han›m›n ölmeden önce Emin 

Çölaflan’la bir röportaj› var. Bunu okudu¤um zaman ilgimi 

çekmiflti. Çok ilginç bir kad›n. Ama ben yak›nlar›n› bulmak, 

tan›yanlarla konuflmak istemedim. Çünkü biyografik bir roman 

yazmak istemiyordum. Bu da bir tür ama benim istedi- 

¤im bu de¤ildi. fiöyle söyleyebiliriz, ‘based on a true story’, 

yani ‘gerçek bir hikâyeden yola ç›karak’ dedikleri türden bir 

kitap bu. Hikâye bana esin kayna¤› oldu, ama yazd›¤›m fleylerin 

hemen hepsini ben uydurdum. Yani gerçek iki kiflinin 

yaflad›¤› fleyi ald›m ve tümüyle baflka bir biçimde yeniden 

yazd›m. Kendi hayat›n›z› acaba flöyle olsa nas›l olurdu deyip 

baflka türlü yazmak gibi... Zaten okuyanlar burada hikâyenin 

pek önemli olmad›¤›n› görecekler. 

Kitab›n sonunda kad›n, “Zaman da mekân gibi önümüzde 

böyle uzan›p gitse, biz de istedi¤imiz gibi onun içinde 

gidip gelsek olmaz m›yd›,” diyor. 

Kitapta hep ‘zaman makinesi’ geçiyor. Bir yandan o y›llara bir 

gönderme, çünkü dönemin bilimkurgu romanlar›nda zaman 

makinesi hâlâ çok revaçta. Do¤rusu bir yandan da benim çocuklu¤uma 

bir gönderme. Çünkü hayatta en çok sahip olmak 

istedi¤in fley nedir diye sorsan›z, zaman makinesi cevab›n› 

veririm. Çocuklu¤umdan beri bekliyorum, bakt›m ki yapamad›lar, 

sonunda ben kendim yapt›m ve iflte o zaman makinesiyle 

görmedi¤im y›llara gidip yaflamay› baflard›m. Yani bu 

kitapta en büyük hayalimi gerçeklefltirmifl oldum. 

Rahmetli Fatin Rüfltü beyin efli Emel han›m benim yak›n 

24 

sohbet 

dostumdu. Yafl fark›m›z olmas›na 

ra¤men benim hayat›mda büyük 

etkisi olmufl bir kad›nd›. Bana anlatt›klar›ndan 

birçok fley biliyorum. 

O zaman izin verirseniz flimdi ben size 

soray›m. Fatin beyle Vesamet 

han›m›n hikâyesi o zamanlar herkesin 

bildi¤i bir hikâye miydi? 

Evet, tabii herkes biliyordu. Tabii 

herkes derken o zaman böyle paparazziler 

filân yoktu. Ama kendi 

çevreleri biliyordu. Davetlere filân 

efli de¤il, Vesamet han›m giderdi. 

Çok fl›k bir kad›nd›. 

Peki o dönemde nas›l karfl›lan›yordu 

böyle bir iliflki? 

Öyle çok ay›planan, yad›rganan bir 

fley de¤ildi. Çünkü Fatin bey asl›nda 

konservatif bir adamd›, öyle 

çapk›n biri filân de¤ildi. Yaflam›ndaki tek aflkt› bu. Efliyle 

zaten bafllang›c›ndan beri pek anlaflma yoktu aralar›nda. 

Vesamet han›m o dönem için avangard bir kad›nd›. Fatin 

bey çok yak›fl›kl› bir adamd›. Herkes söylerdi bunu. Sayg› 

duyulan biriydi ayn› zamanda. Kimse bunu yanl›fl bulmazd›. 

Emel han›m da fazla yad›rgamam›flt›. Adnan Menderes’in 

efliyle Emel han›m kuzendi. Belki bu nedenle, 

belki de politik nedenlerle, boflanmam›fllard›. Fatin bey 

ayn› zamanda mesle¤inde de çok baflar›l›yd›. Kimse ona 

toz kondurmazd›. Sonradan hakk›nda söylentiler ç›kt›ysa 

da bunlar uydurmad›r, çok zengin bir aileden gelirdi. Annesi 

de hayat›mda tan›d›¤›m en güçlü flahsiyetlerden biriydi. 

Dedi¤im gibi belki bu hikâyenin asl› da ilginç ama benim için 

önemli olan bu de¤ildi. Ben, çocuk yaflta kendinden çok büyük 

bir adama tutulan ve büyük bir aflkla onu seven bir kad›n› 

anlatt›m. Onun uzun bir zaman içinde yaflad›klar›, kendi 

büyürken, düflünceleri de¤iflirken, rüyas›n›n gerçek olmas›... 

Hayat›n içinde böyle bir aflk yaflanmal› m› sizce? 

Elbette e¤er karfl›n›za ç›karsa, çünkü bu kendi iste¤inizle 

bulaca¤›n›z bir fley de¤il. Ama belki de biz baz› fleyleri birbirine 

kar›flt›r›yoruz. ‹liflkiyle aflk› örne¤in... Böyle bir duygu 

yaflad›¤›m›z zaman onun sanki bir sona ulaflmas›, bizimle 

kalmas› gerekti¤ini san›yoruz. Asl›nda herhangi bir biçimde 

böyle bir duyguyu yaflamak, yani o sal›nca¤a binmek, o bafl 

dönmesini hissetmek bile büyük bir flans de¤il mi? 

Psikologlar›n bir sözü var, ‘aflk 18 ay sürer,’ diye... Kat›l›yor 

musunuz buna? 

Hay›r, kat›lm›yorum. Ben aflk üzerine kendi söylediklerime 

bile kat›lm›yorum. Çünkü bu yaflanacak ve her iki kiflinin her 

keresinde bambaflka bir biçimde hissetti¤i bir durum. Bunun 

üzerine ne söylesek hem do¤ru, hem de yanl›fl olacak... 

Bir ay da olabilir, on y›l da olabilir...

Haluk Kalafat 

Turizm sektörü di¤er Akdeniz ülkeleri gibi Türkiye’nin 

de önemli gelir kap›lar›ndan... Do¤al güzelliklerinin 

yan› s›ra tarihi bölgeleri de ilgi çekiyor. 

Do¤al güzelliklerin tarihi güzelliklerle çak›flt›¤› 

bölgeler ise özellikle ilginç. Kapadokya bunlardan 

birisi. 

Yumuflak kayalara oyulmufl ev ve kiliselerinin 

yan› s›ra yer alt› kentleriyle ünlü Kapadokya’n›n 

s›ra d›fl› co¤rafyas›, milyonlarca y›l önce volkanik 

da¤lar Erciyes, Hasanda¤› ve Göllüda¤’dan gelen 

lavlar›n ve küllerin bölgeyi kaplamas› sonucunda 

oluflmaya bafllam›fl. Bugünkü çarp›c› görüntü 

rüzgâr ve suyun afl›nd›r›c› etkisiyle flekillenmifl. 

Tarih boyunca su ve rüzgâr›n kolayca flekil- 

gezi 

Peribacalar›na yukar›dan bakmak 

Kapadokya’y› balonla gezmek, Ege ve Akdeniz k›y›lar›n› tekneyle gezmeye 

benziyor. Her ikisinde de yürüyerek ya da araçla ulafl›lmas› zahmetli olan 

do¤al ve tarihi güzellikler insanlar›n ayaklar›na seriliveriyor. 

lendirebildi¤i bölgeyi insanlar da kazarak, oyarak 

de¤ifltirmifller. Özellikle H›ristiyanl›¤›n ilk dönemlerinde 

bask›lardan kaçan insanlar, Kapadokya 

bölgesinde korunmak amac›yla yer alt› 

kentleri, gizli kiliseler ve bar›naklar infla etmifl. 

Bu nedenle Kapadokya hem tarihi kal›nt›lar, hem 

de do¤al güzellikler aç›s›ndan ilgi çekici bir bölge 

haline gelmifl. 

1500 METREYE ÇIKMAK 

Ziyaretçiler yak›n zamana kadar Kapadokya’y› 

yürüyerek ya da araçlarla geziyorlard›. Turistler 

için belirlenen tur rotalar›, Kapadokya’n›n 

belli bir bölgesini kapsayabiliyordu. Son y›llarda 

düzenlenen balon gezileri tüm bölgeyi gezme 

25

26 

gezi 

imkân› tan›yor. Deniz kenar›ndaki turistik bölgelerde görmeye 

al›flt›¤›m›z tekne turlar›n›n ifllevini, Kapadokya’da 

balon turlar› görüyor art›k. 

Balon turlar› 6 y›l önce basit bir yöntem kullan›larak bafllad›. 

O günlerde yere iplerle sabitlenmifl, s›cak havayla doldurulan 

balonlar, yerden iki - üç yüz metre yükseltiliyor ve 

peribacalar› yukar›dan izlettiriliyordu. Bu uygulaman›n popülerlik 

kazanmas› sonucunda daha profesyonel örgütlenmeler 

geliflti. Bugün Kapadokya çevresinde balon turu yapan firmalar, 

propan gaz›yla havalanan ve kontrollü bir biçimde alçalabilen 

balonlar kullan›yorlar. Yeni nesil balonlar hava 

flartlar›na göre 500 ila 1500 metreye kadar yükselebiliyor. 

ÇAYLAR fi‹RKETTEN 

Bu firmalardan biri de Kapadokya Balloons adl› firma. Üç 

balonla bir turda 64 kifli tafl›yan Kapadokya Balloons’un sahibi 

Murat Özgüç, turlar› hakk›nda flu bilgileri verdi: “‹ki 

program›m›z var. Deluxe Program’da sabah gün do¤umundan 

önce misafirlerimizi yörede kald›klar› otellerden alarak 

ofisimize getiriyor ve çay, kahve kurabiye ikram etti¤imiz 

küçük bir tan›flma toplant›s› yap›yoruz. Bu esnada b›rakt›¤›m›z 

küçük bir helyum balonu ile rüzgâr yönünü detayl› olarak 

tespit edip, kalk›fl yerine karar veriyoruz ve topluca hareket 

ediyoruz. Uçufl brifing’i ve balonun 15-20 dakikada 

haz›rlanmas›ndan sonra bafllayan uçufl yaklafl›k 1,5 saat sürüyor. 

Uçufl esnas›nda yolcular›m›za Kapadokya’n›n güzelliklerini 

mümkün oldu¤unca alçak uçarak ve vadilerin içine kadar 

alçalarak göstermeye çal›fl›yoruz. ‹niflten sonra yapt›¤›m›z 

kutlamada, flampanya ya da viflne suyu kokteyli ile kek ikram 

ediyor ve sonras›nda misafirlerimizi otellerine b›rak›yoruz. 

Ayr›ca hat›ra amac›yla haz›rlad›¤›m›z uçufl sertifikam›z 

da gün içinde misafirlere ulaflt›r›l›yor. Tüm bu organizasyon 

en fazla 3,5-4 saat sürüyor (otele b›rak›fl 09:00 civar›) ve misafirlerimizin 

o gün yapaca¤› bir tura yetifltirilmeleri de sa¤lanm›fl 

oluyor. 

Budget adl› di¤er program›m›zda ise uçufl 55-60 dakika 

sürüyor. ‹lk programdaki gibi otelden al›fl ve b›rak›fl ayr›ca 

uçufl sonras› tüm gruba meflrubat ve kek ikram edilen kutlaman›n 

da dahil oldu¤u bu hizmetimiz, tek seferde tafl›yamayaca¤›m›z 

say›da yolcuya, daha k›s›tl› bütçesi olan gruplara 

ya da münferit müflterilere yöneliktir.” 

BALON TUTKUSU ARTIYOR 

Peribacalar›n› ve bölgenin güzelliklerini daha detayl› izleme 

olana¤› sa¤layan balonlara olan talep her y›l daha çok 

art›yor. 2002 y›l›nda yaklafl›k dört bin kifli Kapadokya’y› balonla 

gezdi. Bu rakam bu y›l befl bini geçti. Talep art›kça balon 

say›s› da art›yor. Kapadokya Balloons ve di¤er balonla 

tur firmalar›n›n rengârenk balonlar›, Kapadokya’n›n semalar›n› 

renk cümbüflüne çeviriyor. 

http://www.kapadokyaballoons.com

28 

gezi 

Balonla Kapdokya turlar›na 

olan talep her y›l daha da 

art›yor ve Göreme vadisi 

semalar›ndaki rengârenk 

balonlarla ilgi çekici 

manzaralar oluflturuyor. 

BALONLAR HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR 

Balonlar nas›l uçar? 

Balonlar ›s›nan havan›n yükselmesi prensibiyle 

çal›fl›r. Balon içindeki hava ›s›nd›kça 

yükselir, so¤udukça alçal›r. 

Balonlar yönlendirilebilir mi? 

Balonlar›n ana yönünü rüzgâr belirler. Ancak 

pilotlar s›n›rl› oranda balonlar› yönlendirebilir. 

Bir balonda kaç kifli tafl›nabiliyor? 

En ufak balonlar sadece pilotu tafl›yacak 

flekilde tasarlan›r. Bir balon en çok 24 kifli 

tafl›yabiliyor. 

En çok kaç saat uçulabilir? 

Ortalama uçufl süresi bir saattir. 

Balonlar güvenli midir? 

S›cak hava balonlar› günümüzün en güvenli 

hava tafl›t›d›r. 

Balonlar kaç metre yükselebilir? 

Yeni nesil balonlar uygun hava koflullar›nda 

2 bin metreye kadar yükselebiliyor. 

Is›t›c› sistemin yak›t› biterse ne olur? 

Is›t›c› susarsa balon bir paraflüt nas›l yere 

inerse öyle alçal›r. 

E¤er bir kufl balona çarparsa ne olur? 

Balonlar kufllar için oldukça büyük kütlelerdir. 

Genellikle kufllar balonlardan uzak dururlar. 

Pek rastlanmasa da bir kuflun balona çarpt›¤› 

olur. Ancak balonlar bu çarp›flmadan zarar 

görmeyecek kadar sa¤lam kumafltan imal 

edilirler. Üstelik balonlar bir kufl büyüklü¤ündeki 

delikle bile uçabilirler.

Göz kamaflt›ran çiçekler 

Acem borular› 

K›rm›z›- turuncu renkli boru biçiminde 

çiçekleriyle yaln›zca bulunduklar› bahçeyi 

de¤il, tüm çevreyi güzellefltiren 

bu yaprak döken sar›l›c› bitkilerin iki 

türü var: Güney Amerika kökenli 

Campsis radicans ve Çin kökenli 

Campsis grandiflora. 

‹ngilizce ad› ‘trumpet creeper’ yani 

‘trompet sarmafl›¤›’ olan Acem borular› 

havai kökçükleri ile tutunarak ve sar›larak 

9 metreye kadar boylanabilirler. 

Acem borular› ile ç›plak gövdeli a¤açlar›n 

gövdelerini sard›rmak da mümkündür. 

Borazan çiçe¤i olarak da bilinen bu 

bitkiler, yaz ortas›na do¤ru çiçeklenir. 

S›cakl›kta ani düflüfller yaflanmazsa 

uzun süre çiçekli güzel bir görünümle- 

süs bitkileri 

Bahçe duvarlar›n› ve parmakl›klar›n› örtmek, dahas› 

süslemek söz konusu oldu¤unda ilk akla gelen 

Acem borular› (Campsis) olur. 

ri olur. Aç›k durumdaki çiçekleri, kufllar 

için çok çekicidir. 

Bu cins bitkiler yurdumuzun hemen 

her bölgesine uyum sa¤layabilirler. 

Akdeniz ve Ege bölgelerimizde zemin 

kaplamak amac›yla kullan›ld›klar›nda 

yapraklar›n› dökmezler. 

Tam günefl alan yerlere ve organik 

maddelerce zengin, iyi drene olan, hafif 

nemli topraklara dikilmelidirler. Zay›f 

topraklarda düzenli gübreleme gerekir. 

Genç bitkiler, sar›l›c› kökleri güçlenene 

kadar desteklenmelidir. Özellikle 

gençken yap›lan budamalara çok iyi 

tepki verirler. Budaman›n uçlardan hafifçe 

k›rpma fleklinde yap›lmas› gereken 

Acem borular›, tohum ve çelik yoluyla 

üretilirler. 

29

30 

süs bitkileri 

Akdeniz evlerinin d›fl cephe süsü: Gelin duva¤› 

Konsolos çiçe¤i ya da begonvil olarak da adland›r›lan gelin duva¤›, ›l›man 

iklim seven, uygun ortam buldu¤unda h›zla büyüyen ve özellikle Akdeniz bölgesinde 

evlerin d›fl cephesini kaplayan göz al›c› bir t›rman›c› bitkidir. 

Begonvil (Boungainvillea) ad› da verilen gelin duvaklar› yaprak 

dökmeyen ya da yar› yaprak döken sar›l›c› bir bitkidir. 

Çiçekleri morumsu-k›rm›z›, eflatun-pembe, turuncu, sar› ve 

beyaz aras›nda renklerde olan gelin duvaklar›, s›cak bölgelerde 

neredeyse tüm y›l boyunca çiçek açar. Gelin duva¤› iklim 

nedeniyle çiçek dökerse, kalp fleklindeki yapraklar›nda 

bir art›fl gözlenir. Yapraklar›n yeflil rengi koyulafl›r ve çok 

yaprakl› yeflil bir bitki görünümüne kavuflur. Gelin duva¤›n›n 

menflei Güney Amerika’d›r. Ülkemizde konsolos çiçe¤i olarak 

da adland›r›lan gelin duvaklar› zemin kaplama, teras çerçeveleme, 

çit oluflturma ya da çardak oluflturmada kullan›l›r. 

Peyzaj mimarisinde parlak renkleri, destek sa¤land›¤›nda 

bir evi kolayca çerçeveleyebilmesi, gölge oluflturmas› özellikleri 

nedeniyle s›kl›kla kullan›l›rlar. Genifl alanlara dikilmelidir. 

Aksi takdirde bulundu¤u alan› k›sa sürede kapataca¤›ndan 

s›k budama ister. Gelin duvaklar› ›s› de¤iflimine ve dona 

karfl› çok duyarl›d›r. Bu nedenle Akdeniz, Ege ve ‹stanbul’da 

Adalar gibi ›l›man yerlerde d›fl alan bitkisi olarak kullan›labilir. 

Di¤er bölgelerde saks› içinde yetifltirilip, k›fl aylar›nda 

içeriye al›nmas› gerekir. Saks›ya dikildi¤inde bitkinin 

tutmas› için s›k sulamak; tuttuktan sonra yo¤un çiçek elde 

etmek için sulaman›n en aza indirilmesi gerekir. Köke yak›n 

yerinden budanmaya bile dayan›r. Güneflli ve rüzgârs›z yerleri 

severler.

Plaklar›n 

devri 

düflmüyor 

Plaklar, sahaflarda kitaplar kadar 

ra¤bet görüyor. Plak piyasas›n›n 

gözdeleri ise Anadolu rock long 

play’leri ve 45’likleri. 

Seslerin kaydedildi¤i birçok malzeme içinde plaklar›n özel 

bir yeri var. Plaklar›n c›z›rt›l› sesi, kimi müzikseverler için vazgeçilmez 

bir keyif. Kaset teknolojisiyle müzik piyasas›ndaki 

hakimiyeti sars›lan plaklar, CD teknolojisi ile yavafl yavafl tarihin 

tozlu sayfalar›na kar›flt›. 1987’den beri Türkiye’de plak 

üretilmiyor. Ancak plaklar onlar› b›raksa da, koleksiyoncular, 

plaklar› terk etmiyor. Son 10 y›ld›r long play’ler ve 45’likler 

sahaflar›n gözde parçalar›. 1990’lar›n ilk y›llar›nda eskicilerden 

koliyle, çuvalla al›nan plaklar, gittikçe de¤erlendi. Tabii 

dükkânlar›nda plaklara özel raflar ay›ran ya da sadece plak 

satan sahaflar da görülmeye bafllad›. 

Beyo¤lu Sahaflar Çarfl›s›’ndaki Kurgu Sahaf da bunlardan 

biri. Kurgu Sahaf Ozan Maral’a ait. 10 y›ld›r plak sat›yor. 

‹lk bafllarda eskicileri dolaflm›fl, evlerden toplam›fl plaklar›. 

Hatta ‹zmir, Antalya ve ‹zmir’de plak pefline düflmüfl. Art›k 

satan da, alan da onu buluyor. 

Maral plak piyasas›n› flöyle özetliyor: “Yurt d›fl›nda plak 

üretimi bir ölçüde devam ediyor; long play döneminde zaten 

çok üretilmifller, yerli üretim ise s›n›rl› olmufl. Bu nedenle yerli 

plaklar daha de¤erli. Özellikle Erkin Koray, Üç Hürel, Mo- 

sahaf 

¤ollar, Mavi Ifl›klar...” ‹nternet üzerinden aç›k art›rmayla yap›lan 

sat›fllar›n plak piyasas›na etkisinin büyük oldu¤unu 

söylüyor Maral. Özellikle eBay sitesinde Anadolu Rock türünün 

al›c›s› çok. 

Çok aranan plaklara fiyat biçmek zor. Bulmakta zorlan›lmayan 

plaklar›n fiyatlar› 10 ile 15 milyon aras›nda de¤ifliyor. 

Geçti¤imiz aylarda yap›lan bir sat›fl, fiyatlar konusunda biraz 

olsun fikir edinmemizi sa¤l›yor. Sezen Cumhur Önal’›n sözlerini 

37 y›l önce yazd›¤› ve Johnny Halliday’in seslendirdi- 

¤i Yeflil Gözlerin ‹çin adl› flark›n›n 45’li¤i, geçti¤imiz Eylül 

ay›nda Fransa’da yap›lan bir aç›k art›rmada tam 25 milyar liraya 

sat›ld›. 

Tel: 0212 292 75 35 

31

söylefli Röportaj: Hülya Ekfligil / Foto¤raflar: Uluç Özcü 

Erkekler mutfa¤a girmek için f›rsat kollar 

Ali Poyrazo¤lu’nun dört dörtlük sanatç› kiflili¤i d›fl›nda baflka meziyetleri de 

oldu¤unu Picus dergisinde yay›nlanan bir söylefliden ö¤rendik. Hülya 

Ekfligil’in sorular›n› yan›tlayan Ali Poyrazo¤lu, sohbet s›ras›nda nefis bir elmal› 

bal›k piflirdi. Bu röportaj›n bir bölümünü aktar›yoruz. 

‹yi yemek merak›n nas›l bafllad›? 

Ben çocuklu¤umdan bafllayarak çok güzel sofralarda a¤›rland›m 

hep. 

O günlerden hasretle hat›rlad›¤›n yemek var m›? 

Annem Selanik’ten ama babam Karadenizli, o bölgenin yemeklerini 

unutamam. Evde yap›lm›fl su böreklerini ve mant›y› 

bir daha baflka yerde yemedim. ‘Ya¤l›’ dedi¤imiz Karadeniz 

pideleri de muhteflem olurdu. Her pazar evde haz›rlanan 

içi f›r›na götürürdüm. Orada yap›lan pideyi de duman›n› tüttüre 

tüttüre eve getirirdim. Yerken son anda üzerine tereya¤ 

sürülür. Enfes bir pidedir, onun da tad› hâlâ dama¤›mda. 

‹leriki yafllar›mda Gülriz Sururi’nin, Tilda Tezman’›n, Canan 

Barlas’›n sofralar›nda ola¤anüstü a¤›rland›m. Çok da seyahat 

etti¤im için, de¤iflik mutfaklar› tan›ma imkan› buldum. 

32 

Merakl› da bir tipim herhalde, her fleyi deniyorum. 

‹lk mutfa¤a giriflin nas›l oldu? 

Kad›nlara ait bir alan oldu¤u düflünülen mutfa¤›n asl›nda 

çok e¤lenceli bir yer oldu¤unu her erkek bilir ve bir yolunu 

bulup da mutfa¤a girmek için f›rsat kollar! 20 y›l önce Bodrum’da 

ev ald›m. Tek bafl›nay›m, yemek iflini de kendim halletmek 

zorunday›m, yapt›¤›m uyduruk yemeklerle yetinmemeye 

karar verdim. Oradaki kad›n arkadafllar›ma, “Bana 

yaprak sarmas› yapmay› ö¤retin,” dedim. Önce biraz gözümü 

korkutmaya çal›flt›lar, ama ben direndim. ‹lk kayda de¤er 

yeme¤im taze asma yapra¤›ndan zeytinya¤l› yaprak sarmas›d›r. 

Bugün niye elmal› bal›k yapmay› tercih ettin? Sen elma 

ile etli dolma da yap›yorsun.

Meyvalar ile sebze ve etlerin birbirine yak›flaca¤›n› düflünüyordum. 

Araflt›r›nca gördüm ki Osmanl›’da da Bizans’da da 

hep meyvalar ile bal›klar, etler birlikte pifliriliyor. Akl›n yolu 

bir! Bal kaba¤› ile, ayva ve kay›s› ile et piflirdim, çok da güzel 

oldu... Yemek piflirirken dinleniyorum. Bir ara da sevgilimden 

ayr›lm›flt›m, depresif bir haldeydim... 

Depresyon sana hiç yak›flm›yor! 

Hiç! Çok nefleli bir adam›m ben, ama çok etkilenmiflim demek 

ki. O dönemde üst kattaki komflumdan reçel yapmay› 

ö¤rendim. Bütün gün terapi niyetine deli gibi reçel yap›p da- 

¤›t›yordum. Bir zaman önce de Çeflme’de bir reçelci keflfettim; 

sak›z, fiam f›st›¤› ve limon çiçe¤i reçeli yapan bir Rum. 

Y›lbafl›nda oradan reçel getirtip bütün dostlar›ma o reçellerden 

hediye ettim. Bence özenle haz›rlanm›fl bir yiyecek çok 

hofl bir arma¤an. 

Sen bunal›m geçirmekten çok baflkalar›n› bunal›ma sokabilecek 

biri gibi görünüyorsun. 

Tercih ederim tabii! Ama benim de duygusal travmalar yaflad›¤›m 

olur. 

D›flar›ya o yönünden çok, t›rnaklar›n› gösteriyorsun! 

O korunma mekanizmas›. 

Hâlâ neden korunuyorsun? 

fiöhretin yayg›nlaflt›kça, sana dostlukla, sevgiyle yaklaflan 

insanlar›n d›fl›nda, dostane olmayan duygularla da yaklaflanlar 

oldu¤unu görüyorsun. Bir zaman mühendisi gibi yaflamay› 

ö¤rendim. Özellikle zaman›m› çalmaya niyetlenenlere 

karfl› t›rnaklar›m›n sivri oldu¤u do¤ru. 

Radyo ve televizyon programlar› yap›yor, gazete yaz›s› 

yaz›yorsun. Oyun çeviriyor, yaz›yor, yönetiyorsun. Kitap 

yaz›yor, ders veriyorsun. Bunlar›n hepsini yapmak gerekli 

mi, yoksa biraz aç gözlü biri misin? 

Bunlar çok para getiren ifller de¤il, ama çal›flmak konusunda 

açgözlü olabilirim. Bir Rönesans sanatç›s› gibi yaflamak 

ve üretmek istiyorum ben. Bu yapt›¤›m ifllerin birbirini tamamlad›¤›n› 

düflünüyorum. Ayr›ca bana bugüne kadar hiç 

çal›flmam›fl›m gibi geliyor çünkü yapt›¤›m her fleyi çok e¤lenerek, 

zevk alarak yapt›m. Baflka sanat dallar›nda da kendimi 

s›namak benim hakk›m. Örne¤in kitab›m gayet iyi sat›yor. 

Radyo program›m› milyonlarca insan dinliyor. Üstelik benim 

için yazmak oyunculuktan da önce bafllad›. Pirandello’nun 

A¤z› Çiçekli Adam’›n› çevirdi¤imde 17 yafl›ndayd›m ve konservatuar 

ö¤rencisiydim. Bas›ld› ve oynand› çevirim. O günden 

beri de elimden kalem düflmedi. Yazd›¤›m radyo oyunlar›n›n 

say›s›n› hat›rlam›yorum. Her zaman yazarak da para 

kazand›m ben. 

Arkadafllar›yla ailesinden daha iyi geçinen birisin. 

Evet, ben kendi seçip kurdu¤um genifl bir aile ile yafl›yorum. 

Kan ba¤› ile kurulan ailenin ‘insan›n bafl›na gelen bir kaza’ 

oldu¤u deyifline de inan›r›m! 

Kalbini k›ran ne var? 

Sevgililerime sad›¤›m. Beni aldat›rlarsa çok k›r›l›r›m çünkü 

ben asla aldatmam. 

Oyunculu¤un anavatan› neresi sence? ‹ngiltere mi, Amerika 

m›... 

Oyunculu¤un anavatan› çocukluktur, baflka hiçbir yer de¤il! 

Rusya’n›n Stanislavski ekolü bu iflin temeli ama, herkes bir 

yönde gelifltirmifl oyunculu¤u. Bence karfl›l›kl› oynamak için 

en tehlikeli oyuncular Amerikal›lar, ama sonuçta tiyatro Amerika’da 

da ‹ngiltere’de de biraz daha ticari yaklafl›lan bir kurum. 

Oysa Fransa, Almanya, Polonya gibi devlet deste¤i 

olan ülkelerde ola¤anüstü bir geliflme içinde. Yeni bir tiyatro 

dili aray›fl› konusunda, özellikle postmodern denemelerde 

‹ngilizler bile bu ülkelerin yan›nda geri kald›lar. 

Ödünç Yaflamlar’dan sonra gündemindeki kitaplar ve 

oyunlar neler? 

Yeni denemelerim ç›kacak. Bir de oyunculuk an›lar›m› yaz›yorum. 

Bak onlar çok tehlikeli olacak! 

An›lar›n› yazarken insan ne kadar dürüst olabilir sence? 

Vahfli bir flekilde dürüstüm! Okuyunca çok flafl›racaks›n. Ayr›ca 

bir oyun yaz›yorum Ahmet Abla diye. Ad› üstünde! O 

da k›yamet koparacak. Sonra filme çekmeyi de düflünüyorum. 

Mele¤e mi fleytana m› daha yak›n duruyorsun? 

Mele¤e. 

Etraf›ndakiler bu konuda ne düflünür? 

Onlar fleytana daha yak›n durdu¤umu düflünüyorlard›r! 

Elmal› Bal›k 

4 elma, 4 levrek filetosu, 4 k›rm›z› so¤an, zeytinya¤›, tane biber, tuz 

Çekirdikleri ç›kar›lm›fl ve soyulmufl elmalar› ve so¤an› kal›nca halkalar halinde 

do¤ray›n. Bir tencereye bol zeytinya¤› koyun. Önce elmalar›, sonra so¤an› 

üzerine de bal›klar› dizin. Birer s›ra daha elma ve so¤anla kapat›p bir tatl› kafl›¤› 

dolusu tane biberi (pembe veya beyaz biber) üzerine serpin. Tuzunu ekledikten 

sonra 25-30 dakika orta ateflte piflirin. 

33

34 

sinema

Bir Zamanlar Meksika’da 

Gösterim Tarihi: 26 Aral›k 

Once Upon A Time In Mexico 

Yön: Roberto Rodriguez 

Oyn: Antonio Banderas, Salma Hayek, 

Johnny Depp, Mickey Rourke, Eva 

Mendes, Enrique Iglesias, Cheech Marin, 

Ruben Blades, Willem Dafoe 

Meksikal› yönetmen Roberto Rodriguez 

1992 y›l›nda çekti¤i filmi El Mariachi 

ile k›sa sürede ba¤›ms›z sineman›n 

efsanelerinden biri olmufltu. Rodriguez’in 

‘ucuza nas›l film çekilir’ dersi niteli¤indeki 

film, k›sa sürede kült film statüsüne 

tafl›nd›. Yedi bin dolara mal 

olan film, giflede de iyi ifl yap›nca Rodriguez 

Hollywood’un ilgisini çekti. Üç 

y›l sonra Desperado ad›yla filmin devam› 

çekildi. Bu kez bütçe büyüktü. ‹lk 

filmin aksine profesyonel oyuncular rol 

al›yordu filmde. El Mariachi tipini ise 

Antonio Banderas canland›r›yordu. 

Once Upon A Time In Mexico ise 

Desperado’nun devam›. Film, Rodriguez 

ikinci filmi çekerken ortak projelere 

imza att›¤› Tarantino’nun “Bu senin 

‘dolar’ üçlemen olmal›,” demesi üzerine 

do¤mufl. Tarantino’nun bahsetti¤i 

‘dolar üçlemesi’, ‹talyan yönetmen Sergio 

Leone'nin A Fistful of Dollars, For 

a Few Dollars More ve The Good, the 

Bad and the Ugly adl› western üçlemesiydi. 

Once Upon a Time in Mexico 

ad› da zaten Leone’nin Once Upon 

A Time In America filmine gönderme. 

K›sacas› gitarl› kahraman›m›z El Mariachi'nin 

(Banderas) serüvenleri devam 

ediyor. Yeni maceran›n arka plan›nda 

yine h›rs ve intikam var. Bafl›na 

gelen trajediyi bir türlü akl›ndan ç›kartamayan 

El Mariachi, inzivaya çekilerek 

içine kapan›k bir yaflam sürmeye 

bafllam›flt›r. CIA ajan› Sands'in (Depp) 

bask›s›yla sakland›¤› yerden ç›kmak 

zorunda kal›r. fieytan ruhlu kartel kral› 

Barrillo (Dafoe), Meksika Baflkan›’na 

yönelik haince bir suikast planlamaktad›r. 

Bunu önlemek El Mariachi'ye düfler. 

Ancak El Mariachi'nin geri dönüflünde 

kendisine özgü bir sebebi daha 

vard›r: Kan davas›. 

35

36 

sinema 

Yüzüklerin Efendisi: Kral›n Dönüflü 

Gösterim tarihi: 19 Aral›k 

The Lord of the Rings: The Return of the King 

Yön: Peter Jackson 

Oyn: Elijah Wood, Viggo Mortensen, Ian McKellen, Christopher Lee, 

Cate Blanchett, Sean Astin, Ian Holm, Liv Tyler 

Yönetmen Peter Jackson, Yüzüklerin Efendisi üçlemesinin 

son bölümünü flöyle de¤erlendiriyor: “Büyük bir savafltas›n 

ve kaderin büyük ölçüde dizleri üstünde bir da¤a t›rmanan 

iki küçük Hobbit’e, Frodo ve Sam’e ba¤l›. ‹kisinin iliflki, filmin 

kalbini oluflturuyor.” Üçüncü filmde Sauron'›n güçleri insanlar› 

yoketmek için Minas Tirith'i kuflatm›fl durumdalar. Bu final 

filmiyle kafalardaki sorular da yan›tlanacak. Kötülü¤ün 

kalbine yolalan Fredo yüzü¤ün etkisine girecek mi? ‹nsanl›¤›n 

sonunu getirebilecek yüzük nas›l yokedilecek? 

Karanl›klar Ülkesi 


Underworld 

Yön: Len Wiseman 

Oyn: Kate Beckinsale, Scott 

Speedman, Shane Brolly, 

Michael Sheen 

Karanl›klar Ülkesi korku hikâyelerinin en çok kullan›lan iki 

figürü olan vampirler ve kurtadamlara farkl› bir yorum getiriyor. 

‹nsanlar için gerçekd›fl› hikâyelerin kahramanlar› olan 

vampirler ve kurt adamlar, tarihleri boyunca bir yandan kendilerini 

insanlar›n merakl› gözlerinden gizlerken di¤er yandan 

ise birbirleriyle k›yas›ya bir mücadele içindedirler. Savafl 

ancak bu ›rklardan birisi kal›ncaya kadar sürecektir. 

Vampir savaflç› olan Selene (Beckinsale) bir insan doktorun 

kurtadamlar taraf›ndan kaç›r›ld›¤›n› ö¤renir ve onu kurtarmaya 

çal›fl›r. Bu kovalamaca aras›nda Selene savafl› 

kaybetmeye bafllayan kurtadamlar›n yeni bir ›rk gelifltirdiklerini 

ö¤renir. Vampirlerle kurtadamlar›n melezi olan bu yarat›klar 

her iki ›rk›n zay›f yönlerinden ar›nd›r›lm›fl ve güçleriyle 

donat›lm›flt›r. Yeni kurtadamlar, sadece vampir ›rk› için de- 

¤il, bu amans›z savaflta birer piyondan baflka bir fley olmayan 

insanlar için de büyük bir tehlikedir. 

Zaman Ötesi 

Gösterim Tarihi: 30 Ocak 2004 

Üçka¤›tç›lar 


(Matchstick Men) 

Yön: Ridley Scott 

Oyn: Nicolas Cage, Sam 

Rockwell, Alison Lohman, 

Bruce Altman, Bruce McGill 

Matchstick Men, küçük çapl› doland›r›c›l›k ifllerinde uzmanlaflm›fl 

Roy ve Frank'in hikâyesi. Doland›r›c›l›¤›n veteran› 

Roy ve onun korumas›ndaki Frank, son dönemde kendilerini 

promosyonlu ‘su filtre sistemleri’ satma ifline vermifltir. 

Araba, mücevher ve tatil gibi vaadlerle sat›fllarda patlama 

yaparlar ama bu hediyeler hiçbir zaman verilmeyecektir. 

Baflta küçük gibi görünen bu ifl, zamanla büyük kâr getiren 

bir ifle dönüflür. Bununla birlikte, Roy özel hayat›nda pek 

parlak bir dönem geçirmemektedir. Afl›r› bir agorafobiye 

sahiptir ve insan iliflkileri s›f›r denecek kadar azd›r. ‹çinde 

bulundu¤u durum onu psikoanalistten yard›m almaya zorlar. 

Bu terapi, onu umdu¤undan çok daha fazlas›na götürür. 

(Timeline) 

Yön: Richard Donner 

Oyn: Paul Walker, Frances O'Connor, Billy Connolly 

Amerikal› arkeoloji ö¤rencileri Fransa'da tarihi bir kalede kaz› 

çal›flmalar› sürdürmektedir. Kale, 1357 y›l›ndaki Fransa ve 

‹ngiltere aras›nda yap›lan büyük bir savafl›n meydana geldi- 

¤i yerdedir. Arkeolojik çal›flmalar›n bafl›nda olan Profesör 

Edward Johnston'un o¤lu Chris, arkadafl› Kate, profesörün 

asistan› Andre ve sessiz bir arkeolog François bulunmaktad›r. 

Sponsor firman›n kaz› çal›flmalar›na ilgisinde bir 

tuhafl›k hisseden profesör, firmay› ziyaret etmeye karar verdikten 

sonra ortadan kaybolur. Kendisinden haber alamayan 

o¤lu ve kaz› arkadafllar› sponsor firmada çal›flan bilim 

adam›ndan firman›n zaman yolculu¤u ile ilgili çal›flmalar› 

sonucu 1357 y›l›na dönülebildi¤ini, profesörün bu deneyimi 

yaflamak isteyip zaman yolculu¤u yapt›¤›n› ancak geri 

dönemedi¤ini ö¤renirler.

Master and Commander: Dünyan›n Uzak Ucu 

Gösterim tarihi: 28 Aral›k 

(Master and Commander: The Far Side of the World) 

Yön: Peter Weir 

Oyn: Russell Crowe, Paul Bettany, Richard Stroh, Billy Boy, James 

D'Arcy 

Napoleon Savafllar› s›ras›nda ‹ngiliz Deniz Kuvvetleri'nde bir 

yüzbafl› olan Kaptan ‘Lucky’ Jack Aubrey’in (Russell Crowe) 

gemisi HMS Surprise kendisinden daha güçlü bir düflman 

taraf›ndan sald›r›ya u¤rar. HMS Surprise oldukça büyük 

hasar al›r. Aubrey ço¤u yaral› mürettebat›n› kurtarmakla 

görevi aras›nda bir ikilem yaflar ve ganimetin pefline düfler. 

Bu görev ya onun flan›n›, flöhretini artt›racak ya da onu ve 

tayfalar›n› yok edecektir. Aubrey’in yolculu¤u Brezilya sahillerinden 

bafllay›p Cape Horn'un f›rt›nal› sular›ndan dünyan›n 

uzak ucundaki Galapagos adas›na kadar uzan›r. Master 

and Commander Galapagos adas›nda çekilen ilk film olma 

özelli¤ini tafl›yor. 

Okul 

Gösterim Tarihi: 9 Ocak 2004 

Yön: Taylan Biraderler 

Oyn: Burak Altay, Cem K›l›ç, 

Nehir Erdo¤an, Sinem Kobal, 

Berk Hakman, Deniz Akkaya 

S›r Dosyas› adl› fantastik korku dizisinin yarat›c›lar› Ya¤mur 

- Durul Taylan kardefllerin yönetti¤i film, Do¤u Yücel’in 

Hayalet Kitap adl› roman›ndan uyarlanm›fl. Filmin konusu 

flöyle: Okul dergisinin editörü Gökalp okulun en güzel k›z› 

Güldem’e afl›kt›r. Ona hikâyeler yazan ve bu hikâyeleri okulun 

çeflitli yerlerine b›rakarak kalbini kazanmaya çal›flan 

Gökalp, amac›na ulaflamaz ve ard›nda gizemli bir mektup 

b›rakarak intihar eder. Bir y›l sonra Gökalp’in ölüm y›ldönümünde 

gizemli olaylar bafl gösterir. Bu olaylardan sadece 

Güldem de¤il, onrun etraf›ndakiler de etkilenmektedir. Bir 

süre sonra Gökalp’in hayaletinin intihar›na neden olanlardan 

intikam ald›¤› ortaya ç›kar. 

Nemo: Kay›p Bal›k 

Bafllama Tarihi: 23 Ocak 2004 

(Finding Nemo) 

Yön: Andrew Stanton 

Seslendirenler: Albert Brooks, Ellen DeGeneres, Alexander Gould, 

Willem Dafoe, Brad Garrett, Geoffrey Rush, Eric Bana 

Oyuncak Hikâyesi, Bir Böce¤in Yaflam›, Sevimli Canavarlar 

gibi son y›llar›n be¤enilen animasyonlar›na imza atan 

Pixar Animation Studios’un yeni filmi. Finding Nemo (Kay›p 

Bal›k), bir baba ile o¤lunun hikâyesini anlat›yor. Tehlikelerle 

dolu bir dünyada yaflad›klar› için baba Marlin, mavi dünyaya 

karfl› yo¤un bir merak duyan o¤lu Nemo’yu kanatlar› alt›na 

alm›flt›r. Fakat günün birinde Nemo kaybolur Marlin, 

denizleri birbirine katma pahas›na o¤lunu bulmaya karar verir. 

Baba Marlin, yan›na iyi niyetli ama afl›r› unutkan bir bal›k 

olan Dory’yi alarak, o¤lunu bulmak için maceral› bir yolculu¤a 

ç›kar. Bu esnada, bir bal›k tank›na hapsedilen Nemo’nun 

da, güvenli bir flekilde evine dönebilmek için baz› 

planlar› vard›r. Daima nitelikli animasyonlara imza atan bir 

ekibin ürünü olan bu çal›flma, her zamanki gibi çocuklar› oldu¤u 

kadar büyüklerin de ilgisini çekecek bir çizgi film. 

Günahlar›n Bekçisi 


(Sin Eater ya da The Order) 

Yön: Brian Helgeland 

Oyn: Heath Ledger, Shannyn 

Sossamon, Benno Fürmann, 

Mark Addy, Peter Weller 

Çözülemeyen seri cinayetleri araflt›ran dönek bir papaz 

(Ledger) asl›nda fleytan›n pefline düfltü¤ünü anlar. Papaz›n 

araflt›rmas› onu do¤rudan Günah Yiyiciye götürür... O bu eski 

ve gizemli inan›fl›n kilit kiflisidir. Ölümsüz Günah Yiyici asl›nda 

tanr›y› oynamaktad›r ve öbür dünyada affedilemeyecek 

günahlar›n›, canlar›n› vererek ödeyen ölümlülerden 

hayatlar›n› sat›n almaktad›r. 

37

Aflklar›n En Güzeli 

Deniz Seki 

fiahin Özer 

Deniz Seki geçmifle 

dalm›fl 

Deniz Seki, ‘cover’ bir albümle 

döndü aram›za. Seki; 

Sezen Aksu destekli ilk 

albümünden sonra, di¤er 

genç meslektafllar› gibi flark› 

yazma ifline de soyunmufl 

ve bu yazd›klar›yla 

ikinci ve üçüncü albümünü 

oluflturmufltu. Seki’nin yazd›¤› 

bütün flark›lar, genç 

dalgan›n di¤er bütün flark›lar›n 

ortalamas› gibiydi ve 

iz b›rakmadan ak›p gittiler. 

Belki bunun bilinciyle, Seki, 

bu son albümünü ‘geçmifl’e 

dalarak kurmufl. Çok da iyi 

etmifl. Pop tarihimizden seçilen 

10 flark›n›n tamam›, 

Murat Yeter’in büyük katk›lar›yla, 

2000’lerin hit’leri olacak 

gibi gözüküyor. Türk 

popunun bilirkiflilerinden 

Hakan Eren’in repertuvar 

dan›flmanl›¤›n› yapt›¤› albümde; 

Gökben, Gönül 

Akkor, Gönül Yazar, Banu 

ve di¤erlerinin söyledi¤i 

flark›lar, bu sefer de Seki’ye 

emanet edilmifl. Seki’nin 

Neriman Köksalvari 

bir edayla kapa¤a kuruldu- 

¤u albüm; tek bafl›na ‘cover’ 

diye diretmenin bofluna 

oldu¤unu, baflarmak için bu 

flark›lar› ve o dönemi sevmek 

de gerekti¤ini söylemekte 

bize: 10 

38 

yerli albüm 

Tatl›sert 2 

Vega 

Universal 

Tek kelimeyle cazip 

Memleketteki pop ortalamas›n›n 

üzerinde (ya da d›fl›nda) 

ifllere imza atmay› 

kurulduklar› ilk günden beri 

kendine ifl edinmifl Vega, 

bir zaman önce piyasaya 

verilmifl Tatl›sert albümünü 

remix ile destekleyerek yeniden 

sundu. Bizde, bir albümü 

tamamlay›p piyasaya 

verdikten sonra; ne albümü 

yay›nlayan firma, ne de albümün 

as›l sahipleri bir daha 

bu konuda kafalar›n› 

yormaz. Oysa, bir albüm 

yapmak gibi çok zahmetli 

ve masrafl› bir ifle giriflmifl 

olanlar›n, bu albümü herkese 

ulaflt›rma konusunda ellerinden 

gelen gayreti göstermeleri 

gerekir. Bu da; 

türlü çeflitli yollarla, albümü 

ilk yay›nland›¤› halinden 

daha cazip k›l›klara sokmak 

ve müzikseverlerin 

dikkatini yeniden toplamaya 

gayret etmektir. Remixle 

desteklemek de bu yollardan 

biri. Tatl›sert zaten iyi 

bir albümdü. Bu Sabahlar›n 

Bir Anlam› Olmal›, Bihaber 

ve Desem de ‹nanma adl› 

flark›lar›n tam 7 mix’inin eklenmesi 

ile oluflturulmufl 

Tatl›sert 2, daha da cazip 

olmufl: 10 

Unutulmayan Türküler Arflivi 

Muzaffer Akgün 

Özmüziksan 

Birbirinden eflsiz tam 

10 türkü 

Neyse ki ‘geçmifle özlem’ 

dalgas›n› herkes ‘cover’ 

olarak anlam›yor. Popüler 

müzi¤imizin tarihini, plaklar 

üzerinden disklere transfer 

etme ifli uzun bir zaman 

yaln›zca Ada ve Kalan gibi 

‘farkl›’ firmalar›n ifli olmufltu. 

Ama sular giderek yükselince, 

hemen hemen herkes 

bu iflin k›ymetini anlar oldu. 

Bu firmalardan bir tanesi 

de Özmüziksan. Firma, bir 

seri albüm ile geçmiflin parlak 

anlar›n› disklere aktararak 

yay›nlamaya bafllad›. 

Bu disklerden biri de, 

geçmiflin dev seslerinden 

Muzaffer Akgün’e ait. Bu 

memleketin yetifltirdi¤i en 

güçlü seslerden biri olan 

Akgün’ün, hemen hemen 

ad›yla bütünleflmifl her türküsü 

var bu albümde. 

Baflta K›fllalar Doldu Bugün 

ve F›rat Kenar›nda 

Yüzen Kay›klar olmak üzere 

birbirinden eflsiz tam 16 

türkü... Dönemin dergilerinden 

foto¤raflar, kapaklar, 

gazino ilanlar› gibi zor bulunur 

her fley, albümün kapa- 

¤›nda yerini alm›fl. Dar›s› 

Nezahat Bayram, Ahmet 

Sezgin ve 

di¤erlerinin bafl›na: 

(Y›ld›zl›) 10. 

Bu Kadar Dilek 

Dilek 

MOD / ADS 

N. Deniz Yücel 

Güçlü bir ilk albüm 

Pop piyasas› için yeni ümitlerden 

biri Dilek. Bu Kadar 

Dilek adl› albümü k›sa bir 

süre önce yay›nlanan genç 

flark›c›n›n ola¤anüstü güçlü 

bir sesi var. Üstelik flark›lar›n› 

da kendisi yaz›yor. Asl›nda 

‘kendi flark›lar›n› yazmak’ 

ço¤u zaman bir fley 

demek de¤il art›k. Bunun 

örnekleri çok etrafta. Herkesin 

yazabilece¤i flark›lar› 

yaz›p bir albüm yapm›flsan›z, 

zaten kimse dönüp de 

size bakm›yor flimdilerde. 

Ama Dilek’in flark›lar› öyle 

de¤il. Kimi flark›lar›n kimi 

bölümlerinde (ses olarak) 

Nilüfer ile büyük bir benzerlik 

gösteren Dilek, daha 

bu ilk albümüyle bile kal›c› 

bir yer edinecek gibi. Bunda, 

en az onun kadar, flark›lar›n 

alt yap›s›n› yaratm›fl 

isim olan Gürdal Karagöz’ün 

de pay› var. Karagöz, 

albümün genel yap›s›n›n 

çok d›fl›nda gibi gözüken 

Ajda Pekkan’›n ‘Gözünayd›n’›n› 

bile albümün 

ortak paydas›n›n içine dahil 

etmeyi baflarm›fl: 10

Murat Ersan 

Seriously Chilled 

Anne Dudley 

EMI/Kent 

Orkestra eflli¤inde film 

müzikleri 

Bir zamanlar Art Of Noise 

diye bir grup vard›. fiark›lar›n› 

severek dinlerdim. Zaman 

içinde ekip da¤›ld› ve 

herkes kendi kanatlar›yla 

uçtu. Anne Dudley iflte onlardan 

biri. Dudley onbefl 

y›ld›r televizyon ve sinema 

filmleri için müzikler yap›yor. 

Bunlar›n aras›nda The 

Crying Game, Pushing Tin 

ve TV dizisi Jeeeves and 

Wooster ilk akla gelenler. 

Hatta Dudley, 1998’de The 

Full Monty’nin müzikleriyle 

Oscar bile ald›. Dudley, bu 

albümde sinema ve TV için 

bestelenen klasikleflmifl 

eserleri, BBC Konser Orkestras›’n›n 

eflli¤inde yorumluyor. 

Bu eserler aras›nda 

Ryuichi Sakamoto’nun 

Merry Christmas Mr. Lawrence’›, 

Mark Snow’un The 

X-Files’›, John Barry‘nin 

Midnight Cowboy’u ilk öne 

ç›kanlar. Albümün en güzel 

çal›flmalar›ndan biri yine 

Dudley imzal› Variations 

On A Groove. 

Le Concert 

Emma Shapplin 

EMI/Kent Where We Live 

Çeflitli Sanatç›lar 

EMI/Kent 

Shapplin’den cyberneo-klasik 

denemesi 

Ülkemize gelerek bizleri 

mutlu eden de¤erli soprano, 

yeni albümüyle yeniden 

bizlerle. Yak›nda ayn› adl› 

DVD’yle gözlere de hitap 

edecek. Emma Shapplin, 

25, 26 ve 27 Ekim 1999 tarihlerinde 

‹srail’in Caesarea 

yöresinde verdi¤i bir dizi 

konserin kay›tlar›n› bu albümde 

toplam›fl. Asl›nda 

bu albümdeki çal›flmalara 

cyber-neo-klasik denmesi 

kan›mca çok daha do¤ru 

olacak. Çünkü bu konserler 

dizisi 60 müzisyen, 80 kiflilik 

koro ve bir rock üçlüsünden 

oluflan bir technoopera 

çal›flmas›yd›. Albümde 

Haendel’in eserlerini 

dinleyerek bir tür hidayete 

ermek mümkün. Aç›l›fl parças› 

Vedi, Maria’y› yak›nda 

Beyo¤lu sokaklar›nda dinlemeye 

bafllayabiliriz. Albümün 

neredeyse tamam› 14. 

yüzy›l ‹talyan müzi¤i üstüne 

kurulu. Sopranomuz albümün 

son flark›s› olan Discovering 

Yourself’te çok 

daha pop, hatta techno bir 

yorum kullanm›fl. San›r›m 

bu flark›, konser dahilinde 

de¤il, bonus olarak bulunuyor 

Le Concert adl› albümde. 

Silence Is Easy 

Starsailor 

EMI/Kent 

Rock’ta ‹ngiliz tarz› 

‹flte yine ülkemize gelip sevenleriyle 

buluflan bir grup 

daha: Starsailor. Yeni albümleri 

sevenlerini mutlu 

edecek gibi görünüyor. Albümün 

aç›l›fl parças› Music 

Was Saved tipik yap›s›yla 

albümün tamam› hakk›nda 

ipuçlar› veriyor. Onu 

izleyen di¤er flark› Fidelity 

ve üçüncü flark› Some Of 

Us ortalaman›n üstünde. 

Albümle ayn› ad› tafl›yan 

Silence is Easy grubun bildik 

çizgisini yine tutturdu- 

¤unu ortaya koyuyor. Ancak 

Telling Them tekdüze. 

Albümün averaj›n› düflürüyor. 

Shark Food ise grubun 

‹ngiliz’li¤ini tescil ediyor. 

Bu flark› duru yap›s› temiz 

düzenlemesiyle hemen 

America’n›n Horse With 

No Name’ini ça¤r›flt›r›yor. 

White Dove ise olmazsa olmaz 

bir Starsailor flark›s›. 

Born Again sa¤lam akustik 

yap›s›yla hayranlar› taraf›ndan 

en çok cover yap›lacak 

parça gibi duruyor. Özetle 

Starsailor’un Silence is 

Easy albümüyle belli bir 

düzeyi tutturdu¤u söylenebilir. 

yabanc› albüm 

Çevre bilinciyle bir 

araya geldiler 

Earthjustice adl› bir çevre 

koruma vakf›n›n yürüttü¤ü 

‘Temiz hava ve temiz su’ 

kampanyas›n›n bir uzant›s› 

olan butoplama albümde 

birbirinden ünlü sanatç›lar 

yer al›yor. Albümün aç›l›fl›nda 

Norah Jones bir Horace 

Silver flark›s› olan Peace’i 

seslendiriyor. Ard›ndan 

Pops Staples’›n, Ry 

Cooder ile birlikte seslendirdi¤i 

I Shall Not Be Moved 

var. Daha sonra Los 

Lobos’tan Marvin Gaye 

klasi¤i What’s Going On 

ile Bob Dylan’›n 1971’de 

single olarak piyasaya sürdü¤ü 

Watching The River 

Flow adl› flarklar› dinliyoruz. 

Albümde ayr›ca Willie 

Nelson, The Neville Brothers, 

Karen Savoca, Moese 

Allison, Tina Turner, 

Robert Cray, John Hammond, 

Tom Waits gibi 

isimler arz-› endam ediyor. 

Kapan›fl parças›n›, ad›n› 

çok kiflinin hat›rlamad›¤› 

Captain Beefheart seslendiriyor. 

Tam da ondan beklenen 

bir yorumla telefonda 

söyledi¤i Happy Earthday 

flark›s› 35 saniye sürüyor. 

39

1. ‹stanbul: Hat›ralar ve fiehir 

Orhan Pamuk 

YKY 

2. Baflucumda Müzik 

Kürflat Baflar 

‹fl Kültür 

3. Bu ‹flte Bir Yaln›zl›k Var 

Tuna Kiremitçi 

Do¤an Kitap 

4. Git Kendini Çok Sevdirmeden 

Tuna Kiremitçi 

Do¤an Kitap 

5. Da Vinci fiifresi 

Dan Brown 

Alt›n Kitaplar 

6. Aflk›n Resmi 

Nora Roberts 

Epsilon Yay›nc›l›k 

7. Ferhantoloji 

Ferhan fiensoy 

YKY 

8. Mor 

‹nci Aral 


9. Sürgündeki Prenses Süreyya 

Prenses Süreyya 

Kaknüs Yay›nlar› 

10.. Beyo¤lu Rapsodisi 

Ahmet Ümit 

Do¤an Kitap 

11. Janson Talimat› 

Robert Ludlum 

Remzi Kitabevi 

12. K›rd›¤›m›z Oyuncaklar 

Sunay Ak›n 

Ç›nar Yay›nlar› 

13. Domuz 

Refik Erduran 


14. Kurtlar ‹mparatorlu¤u 

Jean Christophe Grangé 

Do¤an Kitap 

15. K›z›l Tavflan 

Tom Clancy 


40 

Türkiye / 

Edebiyat 

çok satan kitaplar 

Kaynak: Yeni Çizgi Yay›n Da¤›t›m Ltd (22 Aral›k 2003 itibariyle) 

Türkiye / 

Edebiyat d›fl› 

1. Unutulanlar D›fl›nda Yeni Bir fiey Yok 

Osman Pamuko¤lu 

Harmoni 

2. Kimse Sormazsa Ben 

Sorar›m 

Ayfle Arman 


3. Mor ‹ne¤in Ak›ll›s› 

Arman K›r›m 

Sistem Yay›nc›l›k 

4. Aflk, Seks ve Kad›nlara Dair 

Seda Kaya Güler 


5. Ceo Olmaya Giden Yol 

Jeffrey J. Fox 

Alteo 

6. Yasemin’in Penceresi 

Yasemin Bozkurt 

An Yay›nc›l›k 

7. Babam O¤lum Torunum Emre Kongar 


8. Gayet Ciddiyim 

Gülse Birsel 


9. Kültürün Gerçek Tan›¤› Güneydo¤u 

Azer Bortaçina 

Ekin Yaz›m Grubu 

10. Deli Düfl 

K›raç 

Nokta Yay›nlar› 

11. Ankara Cinayeti 

‹hsan Tombufl 

Bilgi Yay›nevi 

12. Ankara’da Irak Savafllar› 

Fikret Bila 

Ümit Yay›nlar› 

13. Al›flveriflkolik 

Sophie Kinsella 

‹nk›lap Kitabevi 

14. Tekeliyet (I-II) 

Yalç›n Küçük 

‹thaki Yay›nlar› 

15. Hayata Yön Veren Sözler 

Ak›n Al›c› 


Türkiye / 

Çocuk ve ilk 

gençlik 

1. Beni Sak›n Unutma 

Federica de Cesco 

Epsilon Yay›nlar› 

2. Süper Çikolata 

Judy Blume 

Çitlembik Yay›nlar› 

3. Bilgi Yar›flmas› 

Yusuf Bitir - Suat Bilir 

Timafl Yay›nlar› 

4. Yeflil K›v›lc›m 

Lene Kaaberbol 

Do¤an Egmont 

5. Barbie Hayvanlar Ç›kartma Kitab› 

Fiona Munro 

Net Yay›nlar› 

6. Cad› Lili Korsanlarla 

Knister 


7. Harry Potter ve Zümrüdüanka Yoldafll›¤› 

J.K. Rowling 

YKY 

8. Ayflegül Resim Dersinde 

Gilbert Delahaye 

Mars›k Yay›nlar› 

9. Bay Peabody’nin Elmalar› 

Madonna 

‹letiflim Yay›nlar› 

10. Anneannem Sihirbaz 

Muzaffer ‹zgü 

‹letiflim Yay›nlar› 

11. Kont ‹çin Buzlu Sinek fiurubu 

Geronimo Stilton 

Do¤an Egmont 

12. Çocuk Bilmeceleri 

Adnan Ersan 

Arkadafl 

13. Masal Evi 

Adnan Özyalç›ner - Sennur Sezer 

Alfa Yay›nc›l›k 

14. Çocuklar ‹çin Masallarla Satranç 

Ozan Çapan 

ODTÜ Yay›nlar› 

15. Neden Herkes Bana Karfl› 

Rosie Rushton 

Epsilon Yay›nc›l›k

ABD / 

Edebiyat 

1. The Da Vinci Code 

Dan Brown, Doubleday 

2. The Five People You Meet in Heaven 

Mitch Albom, Hyperion 

3. The Big Bad Wolf 

James Patterson, Little, Brown 

4. Trojan Odyssey 

Clive Cussler, Putnam 

5. The Dark Tower Volume 1-5, 

Stephen King, Viking and Donald M. Grant 

/ Scribner 

6. The Hornet’s Nest 

Jimmy Carter, Simon & Schuster 

7. Skipping Christmas 

John Grisham, Doubleday 

8. Shephards Abiding 

Jan Karon, Viking 

9. Bleachers 

John Grisham, Doubleday 

10. Blowfly 

Patricia Cornwell, Putnam 

ABD / 

Edebiyat d›fl› 

1. Who’s Looking Out for You 

Bill O'Reilly, Broadway 

2. Flyboys 

James Bradley, Little, Brown 

3. Dude, Where’s My Country 

Michael Moore, Warner 

4. Lies (And the Lying Liars Who Tell 

Them) Al Franken, Dutton 

5. A National Party No More 

Zell Miller, Stroud & Hall 

6. America 24/7 

Rick Smolan-David Elliot Cohen, DK 

Publishing 

7. Franklin and Winston 

Jon Meacham, Random House 

8. Lt. Over the Edge 

Lawrence Taylor - Steve Serby, HarperCollins 

9. Benjamin Franklin 

Walter Isaacson, Simon & Schuster 

10. A Short History of Nearly Everything 

Bill Bryson, Broadway 

Almanya / 

Edebiyat ‹ngiltere 

1. Harry Potter und der Orden des Phönix 

Joanne K. Rowling, Carlsen 

2. Der Schatten des Windes 

Carlos Ruiz Zafón, Insel 

3. Vor dem Frost 

Henning Mankell, Zsolnay 

4. Am Ende des Schweigens 

Charlotte Link, Blanvalet 

5. Elf Minuten 

Paulo Coelho, Diogenes 

6. Das Fest 

John Grisham, Heyne 

7. Monsieur Ibrahim und die Blumen 

des Koran, 

Eric-Emmanuel Schmitt, Ammann 

8. Wolfsmond 

Stephen King, Heyne 

9. Harry Potter und der Stein der Weisen 

J.K. Rowling, Carlsen 

10. Mitternachtsfalken 

Ken Follett, Lübbe 

Almanya / 

Edebiyat d›fl› Fransa 

1. Volle Deckung 

Mr. Bush, Michael Moore, Piper 

2. Stupid White Men 

Michael Moore, Piper 

3. Augenblick, verweile doch 

Boris Becker, C. Bertelsmann 

4. Zurück aus Afrika 

Corinne Hofmann, A1 

5. Johannes Paul II 

Andreas Englisch, Ullstein 

6. Am Beispiel meines Bruders 

Uwe Timm, Kiepenheuer & Witsch 

7. Was würde Jesus heute sagen 

Heiner Geißler, Rowohlt Berlin 

8. Querschüsse 

Michael Moore, Piper 

9. Die Schleife an Stalins Bart 

Erika Rieman, Hoffman und Campe 

10. Frau Thomas Mann, Das Leben der 

Katharina 

Inge Jens - Walter Jens, Pringsheim 

Kaynak: ABD (The New York Times), Almanya (Der Spiegel), ‹ngiltere (The Guardian), Fransa (Fnac) (20 Aral›k 2003 itibariyle) 

1. Eats, Shoots and Leaves 

Lynne Truss, Profile Books 

2. The King of Torts 

John Grisham, Arrow 

3. The Autobiography 

Martin Johnson, Headline 

4. Guinness World Records 

Guinness World Records Ltd. 

5. A Short History of Nearly Everything 

Bill Bryson, Random House 

6. Rags to Richie 

Shane Richie and Sue Crawford, 

Contender Books 

7. The Beano 

D. C. Thomson 

8. A Royal Duty 

Paul Burrell, Michael Joseph 

9. Schott's Food and Drink Miscellany 

Ben Schott, Bloomsbury 

10. World Cup 2003, 

Orion 

1. Harry Potter et l'Ordre du Phénix 

J.K. Rowling, Gallimard Jeunesse 

2. Les sarcophages du 6ème continent 

Juillard – Sente, Blake Et Mortimer 

3. De Gaulle, mon père 

Philippe de Gaulle - Michel Tauriac, Plon 

4. Sur les murs de la classe 

François Cavanna, Hoebeke 

5. Mémoires 

Farah Pahlavi, Xo 

6. Et vous, chat va 

Geluck, Casterman 

7. Joe Bar Team 

Debarre, Vents D'ouest 

8. La Terre vue du ciel 

Yann Arthus-Bertrand, La Martiniere Eds De 

9. Quid 2004 

Dominique Frémy - Michèle Frémy, Robert 

Laffont 

10. T'en veux t'en veux 

Van Linthout - Stibane – Didge, Casterman 

41

Bir yazars›n›z ama ayn› zamanda 

bambaflka bir kariyeriniz var... 

Asl›nda dahas› da var: Yani hem konferanslara 

kat›lan ve yo¤un faaliyetli bir 

bilim insan› oldu¤umu, hem de y›lda 

afla¤› yukar› iki bilimsel kitap yaz›p yay›mlad›¤›m› 

göze al›rsak, ve ayr›ca iki 

çocuk annesi oldu¤umu ve onlar› yetifltirme 

sorumlulu¤unu üstlendi¤imi, 

bir yandan yemek piflirip bir yandan 

onlarla birlikte e¤lendi¤imi, okumalar›n› 

ve di¤er faaliyetlerini izledi¤imi göz 

önünde tutarsak... Eh, o zaman birinin 

benim yerimde olmas› gerçekten çok 

zor! Ama biliyor musunuz, asl›nda daha 

zor olan fley, birisinin benim içimden 

gelen ve hissetti¤im fleyleri hissetmesi, 

fakat bunlar› ifade edememesi. 

Sadece zaman yoklu¤undan de¤il, yak›n 

çevresinin yaratabilece¤i engeller, 

zorluklar ve hatta s›n›rlamalar yüzünden. 

Ama benim için ne iyi ki bugün 

her fley de¤iflmifl durumda, çocuklar›m 

beni destekliyor ve yazd›¤›m eserlerle 

gurur duyuyorlar. Enerjimin en 

büyük bölümünü kapsayan, ülkemin 

D›fliflleri Bakanl›¤›’ndaki kariyerime gelince, 

san›r›m yazarl›k faaliyetim beni 

bir profesyonel olarak zay›flatm›yor, 

tam tersine, daha önce bende bulundu¤una 

hiç inanamad›¤›m enerji kaynaklar›yla 

besliyor. Hatta belki daha 

yararl› yap›yor, neden olmas›n? Örne- 

¤in, Yunanistan ve Türkiye’de küçük 

çocuklar›n gönüllerinde yetifltirip büyütmeye 

çal›flt›¤›m sevgiyle iki komflu 

halk›n anlaflmalar› için daha iyi bir gelecek 

haz›rl›yorum. E¤er çocuklar›m›z, 

yak›n geçmiflte çok sert olan ortak tarihlerinin 

içinden birbirlerini sevmeyi 

ö¤renirlerse, yar›n durum daha iyi olur 

42 

kitap 

Çok az kitap, çocuklar›n zekâs›na 

ve duygular›na sayg› gösteriyor 

Yunanl› diplomat ve yazar Fotini Tomai-Kostandopulu’nun çocuklar için yazd›¤› 

Mirto’nun Büyülü S›rr› bu ay Epsilon Yay›nc›l›k’tan ç›kt›. Kitaptan elde edilecek gelir, 

Sokak Çocuklar› Vakf›’na ba¤›fllanacak. 

Mirto’nun 

Büyülü S›rr› 

Fotini Tomai- 

Kostandopulu, 

Resimleyen: Dimitri 

Talaganis, Epsilon 

Yay›nc›l›k 

belki. Bunlar› flimdi benim size söylemem 

çok önemli, çünkü ben daha küçük 

bir çocukken, do¤du¤u ve çok 

sevdi¤i yerlerden kopar›lan, ‹stanbul’un 

önemli kad›n›, büyükannem Fotini’nin 

anlatt›¤› olumsuz deneyimleri 

ve bu hayattan gidinceye kadar içinde 

tafl›d›¤› ac› an›lar› dinlerdim. fiimdi bana 

bulutlar›n içinden bakt›¤›na ve bugün 

size söylediklerimi onaylad›¤›na 

eminim. 

Mirto’nun Büyülü S›rr› sizin ilk kitab›n›z 

m›? 

Hay›r, üçüncü kitab›m. Bundan önce, 

Tabak ve Baflka K›r›lacak Eflya adl› 

üç k›sa romandan oluflan bir derlemem 

Gülenay Börekçi 

ve Cennet Caddesi Kapal› adl› bir roman›m 

var. Ama bu, ilk çocuk kitab›m. 

Kitab› yazmaya nas›l karar verdiniz? 

Bir anne olarak çocuklar›ma okuduklar›mdan 

pek memnun de¤ildim. Çok az 

kitap çocuklar›n diline, zekâs›na ve 

duygular›na sayg› gösteriyordu. Sanki 

çocuklar da büyükler kadar fliddetli - 

hatta ben büyüklerden daha fliddetli 

diyorum- duygulanamazlar. Hayalim, 

çocuklar›n okuyaca¤› bir fley yazmakt›. 

Ne kadar zor oldu¤unu bilmiyordum. 

Belki de onun için denemeye cesaret 

ettim ve iflte ortaya gönlümün ve 

akl›m›n devam› olan bu masal ç›kt›. 

Kitap önce Yunanistan’da yay›mland›. 

fiimdi s›ra Türkiye’de. 

Çevirisi, çok sevdi¤im Leyla Umar’›n 

giriflimleriyle yap›ld›. Geliri, Sokak Çocuklar› 

Vakf›’na ba¤›fllanacak. fiu an 

befl dile daha çeviriliyor ve bu, s›n›r d›fl›nda 

yay›mlanan ilk bask› olacak. Bu, 

çok önemli bir fley. 

Gelecekte neler yapacaks›n›z? Bir 

çocuk kitab› daha yazacak m›s›n›z? 

Yazaca¤›m daha çok fley var ve beni 

hiçbir fley durduramaz, çünkü yazd›- 

¤›m zaman kendimi daha serbest hissediyorum. 

Düflüncelerimi ve duygular›m› 

çevremde bulunanlarla yazarak 

paylafl›yorum, bugüne kadar sadece 

kendi ülkemde, flimdi de sizlerle... Ayr›ca 

çocuklar için 2004 y›l›nda yurdumda 

olacak Olimpiyat Oyunlar› konulu 

üç masal planl›yorum. 8 ile 14 yafllar› 

aras› çocuklara hitap edecekler. Keflke 

bu kitaplar da Türkiye’nin gökyüzünü 

görebilseler, onlar da sizin çocuklar›n›z 

taraf›ndan okunsalar. Dile¤imizin 

daha güçlü olmas› için beraber temenni 

edelim mi?

Görsel Yolculuklar 

Ferit Edgü 

YKY, 213 sayfa 

Resimler ve sözler 

“Her imge bir kurgudur, gerçeklik de¤il...” 

Isodore’un bu sözü, Ferit Edgü’nün yeni kitab›n›n 

sonundaki, dünyaca ünlü ressamlar›n 

sözlerinden oluflan ‘Özet’ bölümünde yer al›yor. 

Edgü’nün, kitab›n ilk sayfas›nda yer alan 

girifl yaz›s›nda ise flöyle deniyor: “Bir sanat 

elefltirmeninin de¤il, bir yaz›n adam›n›n kaleminden 

ç›km›fl yaz›lar: Sergiler, y›ldönümleri, 

ne yaz›k ki ölümler dolay›s›yla, ama tümü resim 

sanat› üzerine.” Osman Hamdi’den Adnan 

Var›nca’ya, Yüksel Arslan’dan Tülay 

Tura Börütecene’ye Türk resminin pek çok 

önemli ismiyle ilgili yaz›larda, yazar›n genel 

olarak resimle ve yaflam› resimlemeyle ilgili izlenimlerini 

ve düflüncelerini okumak mümkün. 

Çeflitli koleksiyonlardan seçilmifl resimlerin de 

yer ald›¤› Görsel Yolculuklar okuyucuya ‘resim 

okuman›n’ ipuçlar›n› veriyor. 

Mistik Irmak 

Mistik Irmak (Mystic River) 

Dennis Lehane 

Çeviren: Utku ‹lban 

Coflkuno¤lu 

Bilge Kültür Sanat, 

496 sayfa 

Dave Boyle 25 y›l önce bir arabaya biner. Dört 

gün sonra en yak›nlar›yla bile dostlu¤unu sürdüremeyecek 

halde döner, çünkü gizemli bir 

biçimde de¤iflmifltir... 

Dennis Lehane, hikâyeyi, insan iliflkilerinin 

çarp›c› a¤› içinde ustaca ele al›yor. Okurlara 

salt bir gerilim roman› de¤il, ak›llardan kolay 

kolay ç›kmayan, psikolojik bir gerilim sunuyor. 

Elefltirmenler ‘karmafl›k, karanl›k ve duygusal 

bir dram’ diye nitelemifller. 

Henry James anlat›lar› 

Dostlar›m›z›n Dostlar› 

Çevirenler: Fatih Özgüven 

P›nar Kür 

Babil Kitapl›¤› 

Dost Kitabevi, 205 sayfa 

Amerikal› yazar Henry James’in 

eski evlere ve ac›l› aflklara ait hayaletleri 

bu kez, Buenos Aires’in 

efsanevî kütüphanecisi Jorge Luis 

Borges’in seçimiyle Babil Kitapl›- 

¤›’nda. Kitapta birbirinden farkl› 

dört anlat› yer al›yor. Yazd›¤› önsözde 

ilk öykü olan Sakl› Yaflam 

için flöyle diyor Jorge Luis Borges: 

“Sakl› Yaflam’da fantastik ve 

satirik öyküler, Stevenson ve Papini’nin 

çok sevdi¤i ve çokça ifllenmifl 

‘ikililik’ temas› ve dünyan›n 

görünür kurgular›n› bafltan sona 

kateden ola¤anüstü hiçliklere yöneltilmifl 

alay iç içe geçer.” Gerçekten 

de James’in ‹sviçre Alpleri’nde 

tatil yapmakta olan anlat›c›s›; 

Blanche Adney ile aralar›nda 

dönen bilmeceler, konuflan gözler, 

tav›r oluflturmayan al›flkanl›klar ve 

böylece oluflan tav›rlar eflli¤inde 

fantastik bir uçurumun kenar›na 

do¤ru sürüklüyor okuyucuyu. Clare 

Vawdrey ‘iki’ ayr› kifli mi? Peki 

ya her durum için ayr› bir k›yafeti 

ve her k›yafet için ayr› bir eti¤i olan 

Lord Mellifont hep izlenmeli mi? 

Fakat hep birlikte cevaplar› bula- 

Yarat›c› Mitoloji 

cakken -tabii e¤er varsa- patlayan 

f›rt›na diniyor ve Londra salonlar›n›n 

aranan isimleri teker teker dönüyorlar 

‘arand›klar›’ bu salonlara. 

Sonuç: Salonlar hep eskisi gibi. 

‹nanç fiövalyesi Owen Wigrave ve 

bonesindeki üç küçük siyah tüyle 

bir aflk hayaletine dönüflen hüzünlü 

kad›n›n öykülerini atlay›p, Borges’in 

kelimeleriyle ‘fantastik olmayan 

ama belki de James’in en iyi 

öyküsü denebilecek’ son öykümüze 

var›yoruz. Sab›rla arflivlenen bir 

intikam›n belirifli. Northmore’lar›n 

Alçal›fl› gerçekten de âniden oluyor, 

ama arkas›nda tabii ki bir adam›n 

tüm ömrü var. 

Kesin sonuç (ya da anafikir): Yeni 

Henry James çevirileri kesinlikle 

okunmal›! 

Kutlu¤han Soyubol 

(The Masks of God: Creative Mythology), Joseph Campbell, 

Çev: Kudret Emiro¤lu ‹mge Kitabevi, 709 sayfa 

Goethe, Wagner, Joyce gibi sanatç›lar›n, Schopenhauer, 

Nietzsche, Jung gibi bilimadam› ve düflünürlerin 

izinden gidilerek yaz›lm›fl bir kitap. Birey 

olma çabas›ndaki insan›n, kendini ve gerçe¤i aray›fl› 

s›ras›nda taklit edip yeniden üretebilece¤i mitolojiler 

üretmesi denebilecek bir serüveni dile getiriyor. 

43

44 

kitap 

En iyi yemek kitaplar› 

Hülya Ekfligil, bugüne kadar yay›mlanan ve yemek tarifi veren kitaplar içinde en be¤endiklerini yazd›. 

Gerek kapsaml› olufllar›, gerekse kolayca uygulanabilirliklerini esas alarak seçti¤i bu kitaplar›n her biri, 

ayn› zamanda sevdiklerine güzel bir hediye almak isteyenler için yol gösterici. 

Osmanl› Mutfa¤› 

Marianna Yerasimos 

Boyut Yay›nlar› 

207 sayfa 

Bu kitab›n en önemli özelliklerinden biri 

içerdi¤i 99 yemek tarifinin günümüze 

uyarlanm›fl, yap›lmas› mümkün k›l›nm›fl 

yemeklerden oluflmas›. Kitapta Osmanl›’n›n 

yeme al›flkanl›klar›ndan yüzy›llar 

boyu kullan›lan baharatlara kadar 

önemli bilgileri kapsayan yaz›lar, hangi 

yüzy›lda hangi yemeklerin yendi¤ine 

dair listeler de var. Örne¤in 16. yüzy›l›n 

çorba çeflitleri aras›nda tam 12 çeflit 

tavuk çorbas› yer al›yor. Bunlardan Bademli, 

Terbiyeli Tavuk Çorbas›, yazar›n 

kitaba aktard›¤› tariflerden. Etler bölümünde 

görüyoruz ki Osmanl› zaman›nda 

kuzu, koyun d›fl›nda tavus kuflundan 

güvercine pek çok farkl› hayvan›n 

eti yeniyor. Yerasimos aralar›ndan bugün 

yenen etleri seçerek tarif veriyor. 

15. ve 16. yüzy›lda tatl›-ekfli etlerin tercih 

edildi¤i Osmanl› mutfa¤›nda giderek 

baldan ar›nan et yemeklerinin 19. 

yüzy›la kadar direnen bir örne¤i de var 

kitapta. Tatl› Et, pekmezle pifliriliyor. 

Yüzy›llar Boyu Osmanl› Mutfa¤›’nda yazar›n›n 

favorisi olan; su yerine so¤an 

suyu, bal ve tereya¤› ile piflirilen Etsiz 

Pilav’dan, taze fasulye ile yap›lan Fasulye 

Mücveri’ne kadar yap›l›fl› son derece 

basit, ama sonucu da bir o kadar 

s›ra d›fl› ve leziz pek çok yemek var. 

Yerasimos’un sahibi oldu¤u Galeri Alfa’n›n 

zengin arflivinden kullan›lan gravürler 

ise çok farkl› bir görsellik sunuyor. 

Bu kitap Osmanl›’n›n lezzetlerine 

aç›lan en ilginç pencerelerden biri. 

Türk - Yunan 

Mutfa¤› 

Engin Ak›n, 

Mirsini Lambraki 

‹fl Kültür Yay›nlar› 

318 sayfa 

Ayn› Sofrada ‹ki Ülke, Türkiye ve Yunanistan’da, 

yeme-içme ifllerine gönül 

vermifl iki kad›n›n uzun süren çabalar›n›n 

sonucu yay›nlanan bir kitap. Aç›k 

Radyo’daki Tat Muhabbetleri adl› özgün 

radyo program› ile ‘tiryakilerini’ yaratan 

Engin Ak›n meslektafl› Mirsini 

Lambraki ile gastronomik bir konferans 

s›ras›nda tan›fl›yor. Lambraki ülkesinde 

birçok yemek kitab› yay›nlanan, bilinen 

bir isim. Mutfaklar›ndan taflan 

lezzetlerin, bir yün yuma¤› gibi birbirine 

doland›¤› iki ülke Türkiye ve Yunanistan. 

Bu gerçe¤e birçok kez tan›k 

olan Ak›n ile Lambraki ortak bir çal›flma 

yapmaya karar veriyorlar. Ve uzun 

ve zorlu bir çal›flman›n sonunda kitap 

ortaya ç›k›yor. Önce Yunanistan’da, 

Yunanca olarak, daha sonra da burada. 

Ak›n ve Lambraki’nin çok hay›rl› bir 

ifl yapt›klar›n› düflünüyorum. Kitapta 

yer yer metinlerle verilen bilgiler, yer 

yer tariflere eklenen birkaç sat›r, dostlu¤u 

ve düflmanl›¤› da art›k bu yemekler 

gibi iç içe girmifl olan iki ülkenin asl›nda 

birbirine ne kadar ‘yak›n durdu- 

¤unun’ benzersiz göstergeleri. ‹zmir 

Usulü Karnaval Katmeri’nin tarifini izleyen 

sayfada Rodos Usulü Katimeria’ya 

rastl›yorsunuz. Süt böre¤i Galatopia 

belli ki hemen yan›ndaki muhallebili 

Laz Böre¤i’nin arkadafl›! Sayfalar› çevirdikçe 

birbirinden ilginç lezzetler sizi 

okuman›n ötesinde mutfa¤a girmek 

için de heveslendiriyor. 

Çin Mutfa¤›ndan 

Seçmeler 

Neflet Eren 

‹nk›lâp Yay›nevi 

207 sayfa 

Nuri Eren Türkiye’nin Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki 

ilk büyükelçisi. Hayat arkadafl› 

Neflet Eren ise diplomatik nedenlerle 

bulunduklar› ülkelerin mutfa¤›n› 

yak›ndan tan›maya özen gösteren, 

Türk mutfa¤› hakk›nda ‹ngilizce yay›nlanan 

baflar›l› kitaplar›n sahibi bir yemek 

tutkunu. Hal böyle olunca, Neflet 

Eren’in Pekin y›llar› da aflç›l›k okullar› ve 

lokanta mutfaklar› gibi Çin mutfa¤›n›n 

kalbinin att›¤› yerlerde geçiyor. Sonuçta 

ortaya ç›kan Çin Mutfa¤›ndan Seçmeler 

y›llar önce bas›ld›¤› haliyle piyasaya 

sunulan ‘ufak tefek’, iddias›z, hatta 

demode görünümlü bir yemek kitab›. 

Ama bu büyük mutfa¤› Türkçe’de tan›tan 

önemli bir kaynak olma özelli¤ine 

sahip. Yemek tariflerinin yan› s›ra Çin 

mutfa¤›nda kullan›lan araç gereçlere 

ve onlar›n kullan›m biçimlerine de yer 

veriyor. Genellikle çok malzemeli, detayl› 

yemeklerden oluflan tariflerin yer 

ald›¤› bir kitap bu. Ama sayesinde evde 

Pekin örde¤i yemek bile hayal olmaktan 

ç›k›yor. Turfluyla yap›lan çorbalar 

gibi ilginç ve basit yemekler de var. 

Mezeler, Salatalar, Turflular, Etler, Kümes 

Hayvanlar›, Deniz Mahsulleri, Pirinç 

ve Hamur ‹flleri ile Tatl›lar kitab›n 

ana bafll›klar›. Eren, yerde yürüyen, denizde 

yüzen ve gökte uçan her fleyi yediklerini 

iddia eden Çinliler’in bizce de 

yenilebilir tariflerini seçip ç›kararak, 

sevgiyle söz etti¤i bu mutfakla okuyucusu 

aras›nda ba¤ kurmay› baflar›yor.

Remix 

Lâle Apa, 

Bedriye Medina 

Apa Yay›nlar› 

348 sayfa 

Kendileri de çal›flan iki kad›n olan ve 

özellikle ifl yaflam›yla birleflen bir mutfak 

faaliyetinin insan› nas›l zorlayabildi¤ini 

bilen yay›nc› Lâle Apa ve Bedriye 

Medina birçok kad›n›n derdine deva 

olabilecek bir kitap yazd›lar. Amaçlar› 

sadece çal›flan kad›nlar için de¤il, 

mutfakta yenilik arayan herkes için yeni 

seçenekler yaratmakt›. Remix, ad› 

üstünde, var olanlar aras›ndan bir seçim 

yapan, ilginç olan tarifleri bir araya 

getiren bir çal›flma. Bat› kaynakl› 

tarifler a¤›rl›kta. 222 yemek tarifi içeren 

kitapta, örne¤in, biri karmafl›k ve 

zengin lezzetler, di¤eri basit ve pratik 

tarif arayanlar için olmak üzere iki ayr› 

bal kaba¤› çorbas› yer al›yor. Frittata, 

Salade Niçoise, Tai Usulü Çilav gibi 

‘yabanc›’ lezzetlere, yer yer Gamze’nin 

Hamsili Pilav›, Fahrünnisa Han›m’›n 

Domates Pilakisi gibi ‘yerel’ tatlar 

efllik ediyor. Bana en ilginç gelenler 

mutfa¤›m›zda ya kavrularak pilava 

konan ya da çorbas› yap›lan arpa flehriye 

ile yap›lan de¤iflik yemekler. Karidesli 

ve Yeflil Fasulyeli Arpa fiehriye, 

F›st›kl› ve Limonlu Arpa fiehriye, Limonlu 

ve Fesle¤enli Arpa fiehriye... 

Remix’in yeni bir fleyler sunmak amac›yla 

yaz›ld›¤›n›n göstergelerinden baz›lar›. 

Kitap için tek bir s›fat kullanacak 

olsayd›m o da ‘modern’ olurdu. Sponsorlar›ndan 

Sunset lokantas›n›n Sushi 

tariflerini verdi¤i kitapta Doluca da flarap 

türleri ile yer al›yor. Yemeklerin 

hangi tür flarapla yak›flacaklar›n›n belirtilmesi 

pek al›fl›k olmad›¤›m›z, ama 

çok yararl› bir uygulama. Foto¤raflar›n› 

Ahmet A¤ao¤lu’nun çekti¤i Remix’in 

plastik bir kapakla sat›fla sunulmas› 

ise yazarlar›n›n mutfa¤›n ne mene 

bir yer oldu¤unu iyi bildiklerini gösteriyor! 

Eskimeyen 

Tatlar 

Vehbi Koç 

Vakf› Yay›n› 

297 sayfa 

Hem saray mutfa¤›n›n günümüze kadar 

gelmifl lezzetlerinden baflar›l› bir 

seçim sunuyor hem de bu konudaki 

temel bilgileri aktar›yor. Divan Oteli taraf›ndan 

haz›rlanan kitapta önce önemli 

metinler ç›k›yor karfl›m›za. Bozkurt 

Güvenç’in yemek kültürümüzü anlatt›¤› 

yaz›y› Nezihe Araz’›n tatl›lar üzerine çal›flmas› 

izliyor. Yeme-içme gelene¤i 

Prof. Dr. Günay Kut’un kaleminden. Dr. 

Tu¤rul fiavkay’›n ise Türk mutfa¤› üzerine 

kapsaml› bir çal›flmas› var. Hem 

e¤lenceli hem de bilgilendirici yaz›lar. 

Yemek tarifleri ise ‘has Türk yeme¤i’ 

olarak ne biliyorsak, onlara ait. Her yemek 

‘usulüne göre’ yap›lm›fl. Halis tereya¤l› 

pilavlar, bol flerbetli tatl›lar, ne 

ararsan›z var. Örne¤in Saray Usulü 

Past›rmal› Yumurta. Öyle past›rmalar› 

ateflte biraz çevirip üzerine yumurta k›r›vermekle 

past›rmal› yumurta yap›lmad›¤›n› 

görüyorsunuz. Bunun domatesi 

var, et suyu var... ve tabii sonuçta da 

taba¤›n›zda çok farkl› lezzette bir past›rmal› 

yumurta var! Terbiyeli Süt Kuzusu 

Kapamas› gibi hem piflirmesi hem 

de yemesi bir tören olan lezzetlerin yan› 

s›ra K›ymal› Mercimek gibi ‘halk tipi’ 

bir yemekle karfl›laflmak da mümkün. 

Eskimeyen Tatlar mutfakla içli-d›fll› olmayanlar›n 

bile uygulay›p baflar›l› olabilece¤i 

tariflerle dolu. Hamsili Pilav gibi 

‘birileri yapsa da yesek’ diyece¤iniz 

bir yeme¤i bu kitaptaki tarifle piflirip, ald›¤›n›z 

sonuçla hem kendinizi hem de 

etraf›n›zdakileri flafl›rtabilirsiniz. Bu çal›flmada 

tek itiraz›m, tatl›lardaki fleker 

miktar›na. Tatl›larda her zaman, en az 

dörtte bir miktarda flekeri azaltarak -f›r›na 

giren tatl›lar hariç, f›r›nda piflen hamur 

ifllerinde malzemeyle oynamak 

tehlikelidir- tarifi uygulad›m. Sonuçta yine 

de ‘flekeri yerinde’ tatl›lar elde ettim. 

K›sa k›sa... 

Picasso’nun Sofras›/Ermine Herscher 

‹fl Bankas› Kültür Yay›nlar›, 191 sayfa 

Sanatç›n›n hem sevdi¤i yemeklerin 

tariflerini, hem kendi foto¤raflar›n› 

hem de yeme-içme konusunda yaratt›¤› 

eserleri içeriyor. Görsel yönü 

a¤›r basan, yemek piflirmekten çok 

keyif için edinilecek birbir kitap. 

Klasik Frans›z Yemekleri/Le Cordon Bleu 

Dost Kitabevi, 160 sayfa 

Frans›z mutfa¤›n› hem teknik olarak 

hem de tarifleriyle ele al›yor. Bu ünlü 

mutfa¤› ö¤renmek aç›s›ndan ilginç. 

Yay›nevinin bir de Klasik ‹talyan Yemekleri 

kitab› var. 

Aflç›n›n El Kitab›/Ayd›n Y›lmaz 

Boyut Yay›n Grubu, 464 sayfa 

Kitapta hem bir mutfak kurman›n ve 

aflç› olman›n tüm gereklerinden söz 

ediliyor hem de ço¤unlu¤u Türk mutfa¤›ndan 

olmak üzere yüzlerce yeme¤in 

tarifi veriliyor. Türünün en iyilerinden. 

Osmanl› Mutfa¤›/Tu¤rul fiavkay 

fiekerbank Yay›n›, 292 sayfa 

Tu¤rul fiavkay sa¤l›¤›nda pek çok 

önemli kitaba katk›da bulunmufltu. 

fiekerbank için haz›rlad›¤› bu kitap 

ise bütünüyle ona ait. Onu izleyen 

Tatl› Kitab› da fiavkay’›n imzas›n› tafl›yor. 

Usta bir kalem ve engin bir bilgiden 

yararlanmak isteyen herkes 

mutlaka sahip olmal›. 

Türk Mutfak Sanat›/Necip Usta 

Remzi Kitabevi, 543 sayfa 

Türk Mutfa¤›’nda üstad kabul edilen 

isimlerden Necip Ertürk’ün ayn› yay›nevinden 

ç›kan bir de Türk Tatl› Sanat› 

kitab› var. ‹kisi de çok kapsaml› 

kitaplar. Gönül istiyor ki bu kadar 

önemli kifliliklerin kitaplar› biraz titizlenerek, 

iflin görsel yönüne özen 

gösterilerek bas›ls›n. 

Sultan Sofralar›/Stefanos Yerasimos 

Yap› Kredi Yay›nlar›, 146 sayfa 

15 ve 16. Yüzy›lda Osmanl› saray 

mutfa¤›ndan, fiirvani’ye ait el yazmalar›n›n 

derlenmesi ile oluflmufl ilginç 

bir çal›flma. Kitab›n ola¤anüstü 

hoflluktaki desenleri Belk›s Taflkeser 

imzal›. 

45

46 

s 

kitap 

Aile S›rlar›’n›n hikâyesi 

Afla¤›da, yazar Jonathan Franzen ile O dergisinin editörü, ‘dünyan›n en kalabal›k 

kitap kulübü’nün yöneticisi ve popüler bir TV program›n›n sunucusu olan Oprah 

Winfrey aras›nda ç›kan savafl›n en kritik anlar›n› ve yap›lan yorumlar› okuyacaks›n›z. 

Taraflardan biri, The New Yorker dergisi 

taraf›ndan 21. yüzy›l›n en parlak yirmi 

yazar›ndan biri seçilen ve The Corrections 

adl› roman› bu ay Aile S›rlar› 

ad›yla bizde de yay›nlanan Jonathan 

Franzen. Kitab›nda, her parças› ayr› 

bir âcil yard›m ça¤r›s› veren da¤›lm›fl 

bir ailenin hikâyesini anlat›yor. Aile S›rlar›, 

Amerikan edebiyat›n›n son zamanlardaki 

en iyi örneklerinden biri olmas›na 

ra¤men, bu özelli¤inden çok, 

yazar›n›n Oprah Winfrey’nin televizyon 

program›na kat›lmay› reddedifliyle 

gündeme geldi ve böylelikle malûm 

edebiyat-popüler kültür savafl›n› hararetlendirdi. 

Olaylar› k›saca özetleyelim: Jonathan 

Franzen 1996’da Harper’s dergisi için 

kaleme ald›¤› bir denemede, ‘Büyük 

Amerikan Roman›’ dedikleri fleyi yazma 

h›rs›ndan söz etmifl, hatta “Don 

DeLillo’nunkiler kadar iyi ama ayn› zamanda 

daha okunabilir bir roman...” 

demifl. 

As›l enteresan olan sonras›. Sözünü etti¤i 

roman, yani Aile S›rlar›, 2000’lerin 

bafl›nda yay›nland› ve bir anda medyadaki 

herkes bu romandan söz etmeye 

bafllad›. The New York Times’›n çok 

satanlar listesine ilk haftadan beflinci 

olarak girmek küçümsenmeyecek bir 

baflar›yd› flüphesiz. Kitap çok k›sa bir 

sürede 300 bin adet ‘hardcover’ satt›. 

(O tarihe kadar en çok satan edebî roman 

Dave Eggers’›n A Heartbreaking 

Work of Staggering Genius’›yd› ve 

‘sadece’ 200 bin adet satm›flt›.) 

‹flte Oprah Winfrey devreye tam bu 

noktada girdi. Her ay bir kitap seçerek 

yazar›n› program›na davet eden ‘Medya 

Kraliçesi’, bu kez Jonathan Franzen’a 

gitti. Ancak Aile S›rlar›’n›n tan›t›m› 

için tüm ülkeyi dolaflmakta olan 

Franzen, kendisiyle röportaj yapan her 

gazetecinin “Oprah’n›n sizi seçmesine 

ne diyorsunuz,” diye sormas›ndan fena 

halde s›k›lm›flt›: “Evet, Oprah Winfrey 

bazen hakikaten iyi kitaplar seçiyor. 

Ancak son zamanlarda öylesine 

berbat fleylere yer verdi ki, daveti beni 

pek o kadar sevindirmedi.” Röportaj›n 

sonunda Oprah’n›n çok zeki oldu¤unu 

ve bir savaflç› ruhu tafl›d›¤›n› filân eklemifl 

ama nafile! Teklifi reddetmeyi düflündü¤ünü 

aç›klamas› bile, yay›nc›s› 

Farrar, Straus & Giroux’nun bas›n sözcüsü 

Jeff Seroy’un söyledi¤ine göre, 

kitap için fazladan 680 bin siparifl almas›n› 

sa¤lad›. Sonuçta, Franzen’›n 

cebine Oprah sayesinde 2 milyon dolar 

daha girmifl oldu. 

Asl›nda Franzen talihsiz aç›klamala- 

r›n sonras›nda epey özür diledi, kitab›n›n 

orijinal ad›nda oldu¤u gibi ‘geçmiflin 

tashihini yapmaya’ çal›flt› ve bütün 

suçun kendisinde oldu¤unu, medyayla 

bafla ç›kabilecek kadar deneyimli say›lamayaca¤›n› 

söyledi, ama tabii bunlar›n 

pek yarar› olmad›, yani kimseyi asl›nda 

o kadar da kibirli ve kendini be- 

¤enmifl biri olmad›¤›na inand›ramad›. 

‘Bir k›s›m’ medyan›n gözünde yeteneklerinin 

ve çok iyi bir kitaba imza atm›fl 

olmas›n›n da hiçbir önemi kalmad›. ‘Kibirli’ 

Jonathan Franzen ve ‘popüler’ 

Oprah Winfrey bir anda birbirine z›t iki 

ucun simgesi haline geldi; bir yanda 

‘fildifli kulelerinden ç›kmayan’ seçkinciler, 

öte yanda ‘vasatla yetinen’ popüler 

kültür tutkunlar›... O dönemde neler yaz›l›p 

çizilmedi ki... Bir elefltirmen Franzen’a 

“Tek kiflilik Hamlet oynanmaz,” 

diye tavsiyede bulundu örne¤in. Bir 

yazar ajan›, “Martin Amis’in yazar 

ajanlar›na sald›rmas›ndan sonra ifllenmifl 

en feci edebî suç” sayd›¤› olay› yorumlad›¤› 

yaz›s›na “Birini intihar ederken 

seyretmeye bay›l›r›m,” diye bafllad›. 

Bir de flunu ekledi: “Franzen tüm 

bu gösteriyi, akla gelebilecek en aptalca 

sebepten dolay› yap›yor; ‘Ben edebîyim, 

Oprah de¤il’ demek için...” 

Nobel ödüllü Toni Morrison bile bu 

Oprah Winfrey Rekoru ‘egale edilen’ Dave Eggers Nobel ödüllü Toni Morrison Jonathan Franzen

Aile S›rlar› (The Corrections) 

Jonathan Frazen 

Çev: Füsun Doruker, 

Alt›n Kitaplar, 591 sayfa 

konuda yorum yapmaktan kaç›nmad›: “Frazen besbelli Oprah’n›n 

listesinin, tamamen program seyircilerinin zevkine 

göre seçildi¤ini zannediyor. Ayr›ca, ço¤unlu¤unu kad›nlar›n 

oluflturdu¤u bu seyirci kitlesinin yeterince zeki ya da entelektüel 

olmad›¤›n› düflünüyor.” Gene son dönemin gözde isimlerinden 

biri, Midwives’›n yazar› Chris Bohjalian ise, “Aile 

S›rlar› büyük bir kitap ama bence Franzen kendini oldu¤undan 

daha çok önemsiyor ve Toni Morrison, Joyce Carol 

Oates, Andre Dubus ya da benim kitaplar›mdan da iyi yazd›¤›na 

inan›yor,” dedi ve sözlerini, “Bu ülkede edebî olanla 

popüler olan aras›nda ciddi ayr›mlar bulundu¤una inanan bir 

kesim var, onlar, Soho’nun afla¤› kesimlerinde oturmayan 

Amerikal›lar’›n birer ‘moron’ oldu¤una inan›yor,” diye noktalad›. 

K›sacas› gerilim had safhaya ç›kt›. Görünüfle göre Bohjalian, 

Oprah’n›n korkusuz bir savunucusu: “Franzen’›n ki- 

tap kapa¤›na Oprah Kitap Kulübü logosu konulmas›na itiraz 

etmesini de anlam›yorum. Sonuçta bu Smirnoff logosu de¤il 

ki. Hem ayr›ca bu gezegende daha çok kitap okunmas› için 

kimse Oprah kadar çaba göstermemifltir.” 

Ard›ndan “Olup bitenler beni mutlu etmedi tabii ki,” diyen 

Franzen’›n ajan› Susan Golomb da birtak›m aç›klamalar 

yapt›: “Franzen hiçbir zaman o programa kat›lmak istemedi- 

¤ini söylemedi ki. Hatta program için d›fl çekimler yap›lm›flt› 

bile. Ancak onun seçici bir okuyucu kitlesi var ve kitab›n kapa¤›nda 

bir Oprah logosu bulunacak olmas›n›n entelektüel 

okuyucuyu so¤utaca¤›n› düflünmüfl olabilir.” Franzen’› destekleyenler 

de oldu flüphesiz. Washington’daki ba¤›ms›z bir 

kitabevi olan Politics and Prose’un sahiplerinden Carla Cohen 

‘iyi edebiyat’ denen fleyle Oprah’n›n program›n›n pek de 

örtüflmedi¤ini belirtti. Oprah’n›n bir dan›flman›ndan gelen 

aç›klamaysa fluydu: “San›r›m art›k bir FSG kitab› seçerken iki 

kere düflünece¤iz.” Sonuçta kraliçe özürlere ald›rmad›; teklifini 

geri çekerek ve her ay seçti¤i yazar için verdi¤i geleneksel 

akflam yeme¤i davetiyelerini iptal ederek gidiflata son 

noktay› koydu. Franzen bunu ‘beklenmedik bir flok’ diye niteledi 

ve Oprah’ya bir özür mektubu yollad› ama tabii herhangi 

bir cevap alamad›. Sonuç: Tantana birkaç ay içinde 

bitti, olaylar duruldu ve ayn› y›l içinde Franzen, Aile S›rlar›’yla 

10 bin dolarl›k National Book Award’un sahibi oldu. 

47

48 

s 

kitap 

Hat›ralar fliirde baflka bir fleye dönüflüyor 

‹lk fliir kitab› YKY’den ç›kan aktris Pelin Batu’yla fliir ve edebiyat üzerine konufltuk. 

Glass / Cam ad›n› tafl›yan kitapta Batu’nun ‹ngilizce yazd›¤› fliirler ve onlar›n Güven 

Turan, Nazmi A¤›l ve Zafer Ild›z taraf›ndan yap›lm›fl çevirileri yer al›yor. 

Bir flaire fliirleriyle ne anlatmak istedi¤ini 

sormak anlams›z. The Love 

Song of Mr. J. Alfred Prufrock'ta ne 

anlatt›¤› sorulunca, fliiri en bafltan, 

tekrar okuyan T.S. Eliot anekdotunu 

hat›rlat›yor bana. Size, neden fliir 

yazd›¤›n›z› soraca¤›m. 

Neden fliir yazd›¤›m› hiç düflünmedim, 

kendimi bildim bileli yaz›yorum. Düflündüklerimi, 

hissettiklerimi yazmay›nca, 

sanki hayat›mda bir boflluk olufluyor. 

Yaflayamad›¤›m fleyleri de yazarak 

yaflam›fl gibi oluyorum. Ama bu bir 

kaç›fl de¤il, hayat› alg›lay›fl biçimi. Öte 

yandan, fliir bir oyun gibi; zaman› k›rma, 

renkleri kar›flt›rma, soyutlaflt›rma, 

matlaflt›rma, saydamlaflt›rma oyunu ve 

ben bu oyunu seviyorum. 

‘Memory could be cruel,’ (Hat›ralar 

ac›t›c› olabilir) diyorsunuz bir fliirinizde. 

fiiir yazarken kendinize eziyet 

etti¤inizi düflündünüz mü hiç? 

Yazarken bazen huzursuz oluyorum 

ama bu daha çok yazmak eyleminin 

kendisiyle ilgili bir durum. Yazmaya 

bafllad›¤›m andan itibaren, beni düflündüren, 

dürtükleyen, hareket noktam 

olan o ‘özne’ veya ‘nesne’den 

uzaklaflm›fl oluyorum. Hat›ralar ac›t›c› 

olabilir, ama fliirde onlar baflka bir fleye 

dönüflüyorlar. 

‹ngiliz fliir gelene¤indeki gibi, bitti- 

¤inde bütün bir hikâyeyi 'canland›ran' 

fliirleriniz var. Bunlar, ayn› zamanda 

filmatik fleyler. 

Bu, okuyucunun ‘okumas›yla’ ilgili olabilir. 

fiiir tabii ki baz› ipuçlar› verir, yap›s› 

itibar›yla okuyucuyu yönlendirir. 

Ama gelifligüzel serpifltirilmifl kelimeler 

bile, uyand›rd›¤› ça¤r›fl›mlardan dolay›, 

film gibi okunabilir. 

Oyunculuk ve flairlik aras›nda, hayaldeki 

bir dünyay› görülebilir k›labilmek 

d›fl›nda benzerlik var m›? 

Oyunculuk, sizin de dedi¤iniz gibi, hayal 

dünyas›n› görsel olarak yans›tmak- 

t›r; fliir ise, kelimeleri kullanarak o dünyay› 

ka¤›da dökme ifli... Ama fliirde her 

okuyucunun kendi tarihi ve bak›fl› ‘o 

sunulan dünyayla’ birleflir ve böylece 

fliir, yaln›zca fliir olmaktan ç›kar, bambaflka 

bir ‘fley’ olur. fiiir, aktif bir biçimde 

görsellefltirilemedi¤i için, sinemada 

ya da tiyatroda oldu¤u gibi belirli bir 

bak›fl empoze etmez. Elbette görsel 

sanatlarda da farkl› ‘okumalara’ yer var 

ama bu, edebiyat›n sundu¤u esneklikle 

karfl›laflt›r›lamaz bile. 

Çevirilerde sizin de onay›n›z›n al›nd›- 

¤›n› söylemiflsiniz. Ama baz›lar›n›n 

çevirisi, orijinalinden farkl›. ‘Baptise 

me with your voice’ dizesinin ‘Sesin’ 

haline gelmesi gibi. Niçin? 

Çevirilerde, orjinallerine olabildi¤ince 

sad›k kal›nd›. Ama baz› dize ya da kelimeler 

bire bir çevrilemiyor. Bu yüzden 

fliirin bütünlü¤ü, ritmi ve rengi göz 

önünde bulundurularak de¤ifliklikler 

yap›ld›. Bir çeviride, orijinale sad›k kal›nmas› 

önemli, ama bu, fliirselli¤in feda 

edilmesi pahas›na olmamal›. fiiir 

hiçbir zaman tam çevrilemez, gene de 

çok güzel çeviriler yap›labilir. Bu yüzden 

kitab›n ‘bilingual’ olmas› benim 

için çok önemli. Ama orijinaller olmasayd›, 

benim kitab›m olmazd›. 

Sevdi¤iniz flairler kimler? 

Herrick, Donne, Keats, Rimbaud, 

Thomas Hardy, Eliot, Moore, Rilke, 

Oktay Rifat, Ece Ayhan, Edip Cansever, 

Cemal Süreyya... 

Glass / Cam 

Glass / Cam, 

Pelin Batu, Çevirenler: 

Güven Turan, Nazmi 

A¤›l, Zafer Ild›z, 

Resimler: Pelin Batu, 

YKY, 113 sayfa.

Vazolar, duvar tabaklar›, fincanlar gibi kullan›m eflyas›yla ve 

duvar süslemelerinde kullan›lan ‹znik çinileri, iki giriflimci kad›n›n 

ortak çabas›yla bambaflka bir alanda yeniden hayat 

buluyor. 

An› Tasar›m’›n sahibi Nejla An›l ile ‹znik Yerel Gündem 21 

Genel Sekreteri Sevinç Öztürk, ‹znik’e sanat tarihindeki özel 

yerini kazand›ran çini sanat›n› canland›rmak için bir araya 

50 

tak› Haluk Kalafat 

‹znik çinileri tak›larda hayat buldu 

Osmanl› ‹mparatorlu¤u’nun çini merkezi olan ‹znik’te üretilen çini, 

Süleyman Pafla Medresesi’nin restorasyonu çal›flmalar›n›n ard›ndan farkl› bir 

alanda de¤erlendiriliyor. ‘Harem Serisi’ ad› verilen tak› koleksiyonunda ‹znik 

çinisi kolye, bilezik, kol dü¤mesi gibi tak›larda kullan›l›yor. 

Foto¤raf:Uluç Özcü 

gelmifller. Çini sanat›n›n yaflat›lmas›n›n hepimizin sorumlulu- 

¤u oldu¤u inanc›yla ç›k›lan bu yolculuk, onlar› ‘Harem Serisi’ 

olarak adland›r›lan bir koleksiyona ulaflt›rm›fl. 

Harem Serisi’nin yarat›lmas›na neden olan çal›flma, ‹znik’in 

ve Osmanl› tarihinin en önemli eserlerinden biri olan 

Süleyman Pafla Medresesi’nin restorasyon çal›flmalar›yla 

bafllam›fl. Süleyman Pafla Medresesi’nin önemi Osmanl› mi-

marisinin ilk örneklerinden biri olmas›ndan kaynaklan›yor. ‹znik, 

Osmanl› beyli¤inin ilk yerleflti¤i yer. Kentin fethediliflinden 

bir y›l sonra Orhan Gazi’nin o¤lu Süleyman fiah taraf›ndan 

1332 y›l›nda yapt›r›lan medrese, devletleflme yolundaki 

genç Osmanl› beyli¤inin ilk tafl yap›lar›ndan biri. 

ÜÇ ASIR SONRA CANLANDI 

Medrese, ortas› avlulu, 11 hücreden oluflan bir yap›. Osmanl› 

Mimarisinin önemli örneklerinden biri olan bu yap› ‹znik 

Yerel Gündem 21 ile Bülent Eczac›bafl›’n›n katk›lar›yla 

restore edildi. Restore edilen bina, art›k hem çiniciler çarfl›s› 

hem de e¤itim kurumu olarak hizmet görüyor. Yerel Gündem 

21 Giriflimi bu projeyle ‹znik’i ve çinicili¤i tüm dünyaya tan›tmay› 

amaçl›yor. 

17. Yüzy›l’da tamamen ortadan kalkan ve ard›nda pek az 

belge ve bilgi kalan ‹znik çinicili¤i, 19 y›l önce çini ustas› 

Faik K›r›ml›’n›n ‹znik’e gelmesiyle yeniden hayat bulmufltu. 

Bu y›llara kadar ‹znik çinicili¤i bir ölçüde Kütahya’da sürdürülüyordu. 

Eflref Ero¤lu ve Rasih Kocaman’›n Faik K›r›ml› 

ile iflbirli¤iyle çini denemeleri bafllad›. ‹znik’te çinicilik e¤itimi 

veren ustalar ve 1993 y›l›nda kurulan ‹znik E¤itim ve Ö¤retim 

Vakf›’n›n çal›flmalar›yla kentte yeni çini ustalar› yetiflti. Böylece 

‹znik çinicil¤inin yaklafl›k üç yüz y›l süren duraklama dönemi 

sona ermifl oldu. 

ELDE ÜRET‹L‹YOR 

‹znik’te Sevinç Öztürk’ün destek verdi¤i ‹znikli sanatç›lar, 

Nejla An›l’›n tasar›mlar›n› tümüyle elde üretiyor. Tak›larda 

kullan›lan desenler, tarihi ‹znik çini motiflerinden olufluyor. 

Tak› için üretilen çini örneklerinin gümüfl tasar›m› ise ayr›ca 

yap›l›yor. 

Medresede ise çeflitli illerden gelenlere çini dersleri veriliyor. 

E¤itim amac›yla 14. yüzy›lda kurulan Süleyman Pafla 

Medresesi bugün tekrar bir e¤itim kurumu olarak kullan›l›yor. 

Kuars, mücevher yap›m›nda da % 82 oran›nda kullan›lan 

ve yurdumuzda ‹znik çevresinden elde edilen yar› de¤erli bir 

maden. 925 ayar gümüfl kullan›larak üretilen tak›lar, çininin 

tenle temas›nda negatif enerjiyi yok edici özelli¤i nedeniyleyle 

de tercih ediliyor. 

Sevinç Öztürk (yanda) ve 

Nejla An›l (yukar›da) 

yapt›klar› tak› 

tasar›mlar›yla ‹znik çinileri 

için yeni bir kullan›m alan› 

yaratm›fllar. 

Tasar›m dünyas›na apayr› bir boyut getiren çiniler, ilk kez 

mobilya ve aksesuar olarak ç›k›yor karfl›m›za. Harem 

Serisi’ndeki kolye, yüzük, anahtarl›k, kol dü¤mesi, kravat i¤nesi 

gibi ürünlerin tümü, Osmanl› kad›n adlar›n› tafl›yor. 

Çinili ev dekorasyonu ve hediyelik ürünler olmak üzere iki 

alanda çal›flmalar›n› sürdüren An› Tasar›m’›n ‹znik çinili tak›lar›n›n 

d›fl›nda çini yumurtalar, çinili çerçeve ve kutularda 

çiniyle ahflab›n birleflti¤i ürünleri özel ve de¤erli hediye 

seçenekleri oluflturuyor. 

Çinicilik tümüyle el iflçili¤ine dayan›yor. Üretim 

kuars tozundan hamur elde 

edilmesiyle bafll›yor. Elde flekillendirilen 

hamur, tabla haline getiriliyor ve 

z›mparalan›yor. Sonras›nda çini sanatç›lar› 

taraf›ndan motif iflleniyor ve renklendiriliyor. 

51

52 

internet 

‹nternet kitapç›l›¤›nda yeni bir sayfa 

‹nternette kitap satan 

siteler aras›nda genifl 

içeri¤i ve h›z›yla dikkat 

çeken yenisayfa.com 

Türkiye Yay›nc›lar 

Birli¤i’nin ‹nternet Emek 

Ödülü’ne lay›k görüldü. 

‹nternet kullan›m›n›n dünyada yayg›nlaflmaya 

bafllad›¤› y›llarda, ticaretin 

gün gelip de ‘sanal’laflaca¤› akla gelmiyordu. 

1990’lar›n ortalar›nda sanal ticaret 

kavram› telâffuz edilmeye baflland›¤›nda 

amazon.com adl› bir firman›n 

ad› duyulmaya bafllad›. Amazon kitap 

sat›yordu. Amazon’un baflar›s› sayesinde, 

internet üzerinden sat›lmas›nda 

genel bir baflar› sa¤lanan ilk ürün 

kitap oldu. Daha sonra elektronik eflyadan 

sebze-meyveye kadar her fley online 

sat›lmaya baflland›. 

‹lk sanal kitapç›n›n gerçek bir kitabevi 

yoktu. Yani kitap satma ifline internetle 

bafllam›flt›. Amazon.com’un baflar›s› 

dünyan›n büyük kitabevlerini bu alana 

yöneltti. Türkiye’de de benzer bir geliflme 

yafland›. ‹nternette ticaret kitap sat›fl›yla 

bafllad› denebilir. 1999 y›l›nda 

online olan Pandora, ‹déefixe gibi kitap 

satan siteler, alan›n ilkleri oldular. 

Bir alan›n ilki olmak her zaman 

avantajd›r. Sektörün ilklerinden olma 

f›rsat›n› kaç›ran yenisayfa.com ise baflka 

bir avantaj› kulland›. T›pk› Barnes&Noble 

gibi yay›n dünyas›ndaki 

uzun y›llar›n birikimini yeni bir mecraya 

tafl›d›. Yenisayfa.com, internet üzerinden 

online al›flverifl yap›lan siteler aras›nda 

avantajl› bir konuma sahip. Çünkü 

yenisayfa.com yay›nc›l›k ve da¤›t›m 

dünyas›nda 10 y›ll›k bir tecrübeye sahip 

olan Yeni Çizgi Yay›n Da¤›t›m flirketinin 

internet ortam›ndaki uzant›s›. 

Yeni Çizgi Da¤›t›m flirketi 1993 y›l›nda 

Ömer Yenici ve Adnan Ademir ortakl›- 

¤›nda kurulmufltu. 

yenisayfa.com 2001 y›l›n›n fiubat 

ay›nda online oldu. Online olmas›ndan 

önce 20 ayl›k yo¤un bir haz›rl›k çal›flmas›n›n 

ard›ndan tamamlanan site, 

bugün yay›nlanan her kitab›, daha kitapç› 

raflar›na yerleflmeden, hatta bazen 

de bas›lmadan önce, veritaban›na 

(database) ekleyebilme h›z›na sahip. 

yenisayfa.com, yeni yay›nlar› günü 

gününe izleyerek okurlar›, sadece kitaplarla 

de¤il, yazarlarla ve di¤er ilgili 

konularla da buluflturmay› amaçl›yor. 

Türkiye için yeni bir alanda 2,5 y›l gibi 

k›sa bir sürede elde edilen bu baflar›, 

Türkiye Yay›nc›lar Birli¤i’nin verdi¤i 

ödülle geçti¤imiz ay belgelendi. Birlik 

yenisayfa.com’u ‘2003 ‹nternet Emek 

Ödülü’ne lây›k buldu. Ödül 10-19 Ekim 

tarihleri aras›nda yap›lan CNR Fuar 

Merkezi’nde düzenlenen 2. ‹stanbul 

Uluslararas› Kitap Fuar›’nda verildi. 

Avantaj› çok 

Yay›nc›lar Birli¤i ‹nternet Emek Ödülü’nü 

yenisayfa.com ad›na Adnan Ademir (solda) ald›. 

Online sat›fllarda çekici olan birkaç özellik var. Kitap, müzik ve DVD-VCD gibi ürünlerde detayl› bilgi, yorulmadan 

benzer ürünlere ulaflabilme ve en önemlisi indirim. yenisayfa.com’da kitaplarda yüzde 25’e varan 

indirimler oluyor. Kelepir adl› bölümde ise yüzde 50 indirimli kitaplar sat›l›yor. Bir baflka hizmet ise 

son ç›kan kitaplar ve en çok satan kitaplar listelerinin elinizin alt›nda olmas›. Benzer olarak kitaplar› türlerine 

göre ay›ran listeler de var. Tabii yenisayfa.com’un yay›nevi, kitap, yazar ve orijinal isim kriterlerine 

göre yap›labilen ‘arama’ seçene¤ini de unutmamak lâz›m. Yani arad›¤›n›z kitab› bulmak kolay. Sitenin en 

güzel özelliklerinden bir di¤eri ise yazarlara not b›rak›labilmesi. Üstelik kitaplar hakk›nda da yorum yazabiliyorsunuz.

Haz›rlayan: Ersin Tezcan 

Ünlü bir aktri- ‘ 

stimiz 

‹laç bilimi 

‘ 

“...Campbell” ‘ 

(Top model) 

K›sa 

çizme 

‘ 

‘ ‘‘ 

‘ 

Genifllik 

Topluluk, 

zümre 

Sulu fley 

kab› 

Anton 

Çehov’un bir 

oyunu 

‘ 

Briçte bir 

terim 

Lisan 

‘ 

17 

Bir onaylama 

sözü 

Anahtar sözcük: 

Zweig ‘ 

roman› 

Otizm konulu 

film 

‘ 

7 

Süreyya Duru‘ 

filmi 

‹spanyol 

sevinci 

11 

‘ 

‘ 

“... Sam” 

(flark›c›) 

Rusça’da 

evet 

Sedir ‘ 

“Evet .....” 

(‹smet Özel 

fliiri) 

Kapital, 

anamal 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

Karakterize 

etme 

Ünlü bir 

müzikal 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

ödüllü bulmaca 

‹skambilde ‘ 

bir ka¤›t 

S›cakl›¤› ‘ 

yüksek ya da 

Casus ‘‘ 

Bilinç 

‘ 

Amerikyum 

un simgesi 

düflük 

olmayan yer 

Nispet 

Vilayet 

1 18 

Yabanc› bir ‘ 

haber ajans› 

O¤uzhan 

(.....) flair 

14 

‘ 15 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

Bir kürk 

hayvan› 

Y›rt›l›p 

aç›lma 

‘ 

5 

“Burak ...” 

(flark›c›) 

Bir kufl 

‘ 

2 13 

10 

“.... Marks” ‘ 

(filozof, yazar) 

Baryumun 

simgesi 

Küçük 

ma¤ara 

‘ 

“... E”(Sinan ‘ 

Çetin filmi) 

Bir hitap 

“.... A¤ao¤lu” 

Uygun 

ünlemi 

3 

(yazar) 

‘ 

Ali Özgentürk 

filmi 

‹sim 

durum, flart 

4 Bir makyaj ‘ 

malzemesi 

Atefl durumuna 

geçme, tutuflma 6 

‹laç, çare 

‘ 

Ünlü bir 

‹spanyol 

ressam 

Logos 

‘ 

‹flaret için yere ‘ 

dikilen çubuk 

12 

‹leri at›lm›fl, ‘ 

ortaya ç›kar›lm›fl 

Tavlada bir 

say› 

‘ 

16 

Hicap 

8 

‹lave 

9 ? 

‘ 

Çevik 

‘ 

‘ 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 

Bulmacam›zdaki anahtar sözcü¤ü bulup, yan›t›n› mercanada@mn.com.tr adresine gönderen ilk 7 hekimimize, EPS‹LON 

Yay›nevi taraf›ndan yay›na haz›rlanan bestseller dizisinin alt› kitab› Mustafa Nevzat ‹laç San. A.fi. taraf›ndan arma¤an 

edilecektir. 

Geçen ay›n kazananlar›: 

Dr. ‹lkay De¤erli - Ac›badem Hastanesi – Kad›köy, Dr. Elif 

Kaya - Bahçeflehir Sa¤l›k Oca¤› –‹stanbul, Dr. Bülent 

Topako¤lu – Fenerbahçe – ‹stanbul, Dr. Tamer Görgülü - 

‹fl Bankas› Kurum Hekimi – ‹stanbul, Dr. E. Yarser Turguç 

- K›z›lay Bursa T›p Merkezi, Dr. Erol Öztürk - Fatih Sa¤l›k 

Oca¤› – Bursa, Dr. Umran ‹fller - Defterdarl›k Hekimi – 

Bolu, Dr. Yasemin Cihan - Erciyes Üniversitesi – Kayseri, 

Dr. Mehmet Kocaman - Ça¤›rgan Sagl›k Oca¤› – Denizli, 

Dr. Gülçin Bozgan - ACS Merkezi - Bingöl 

Bir flairimiz ‘ 

Godot’yu 

beklerken 

yazar› 

‘ 

Kazancakis ‘ 

roman› 

Bir soru 

eki 

‘ ‘ ‘‘ 

fiarap, ‘ 

içki 

“Aldatmak” 

yazar› 

Niflan, 

alâmet 

Ka¤›t 

oymac›l›¤› 

‹laç, 

çare 

‘ 

Bir erkek 

flark›c›m›z 

“... Getz” 

(cazc›) 

Anahtar sözcük: 

‘ 

‘ 

Geçen say›n›n çözümü 

N S P C A A 

S A 

Z 

M U E L 

M I 

M 

‹ R S N N S A 

A H M E T 

‘ 

‹ M O N A M U S U L 

E 

‘ 

K 

M 

E 

O M E R A 

S T A N fi E B N E M 

‘ 1 

‹lhan Berk 

fliir kitab› G 

Asya’da bir ‘ 

ülke 

Molibden 

(simge) 

Yat›r›m 

Bulut 

‘ ‘ 

“... Y›lmaz” 

(flovmen) 

“Behiç...” 

(çizer) 

“...Yücel” 

(flair) 

‹talya’da 

bir 

yanarda¤ 

Uzakl›k 

anlatan bir 

sözcük 

Eski 

Türkler’de 

hekime 

verilen ad 

12 

B E C K E T T Bir gazete 

yaz›s› türü 

3 

O R B A 

Su ‘ 

Müslümanl›k 

M A 

Yemek, ‘ 

yiyecek 

Göz T A A M 

Kal›tsal 

‘ 

Madame 

Bovary’nin 

‹ ön ad› 

11 

5 Bir üniversite ‘ 

(k›sa) 

E Y “...Karaca” M S 

(aktris) 

6 

A L 

‘ 

Tasvip 

Bo¤a gürefli 

alan› 

Ekmek ‘ 

Nazi Hücum 

‘ 

Oyunda, 

k›tas› 

kumarda 

So¤urma, 

yenme 

8 A 

emme 

Bir iflteki 

‘ 

yard›mc› 

Ü erkek Y A M A ‹sviçre nehri 

Cemal ‘ 

10 

Gürsel’in 

T A N lakab› A G 

Varma, gelme 

2 

‘ 

Yol, yöntem 

‹lk yapay A uydu 

K 

A 

A A 

‘ 

Alkollü bir 

9 

içki 

Gülüt R 

T 

“...O¤uz” ‘ 

(aktris) 

Kor tutma M E R arac› 

‘ 

Otlar 

‹yi duyalan 

Kal›n ve kaba 

ses 

kumafl 

A L 

‘ 

Bir soru 

sözü N E 

G E 

‘ 

Maksim 

Gorki 

roman› A N A Meslek 

‘ 

‹ 

4 

fi 

‘ 7 

“...‹fligüzel 

(yazar) 

‘ 

‘ ‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

Bir nota 

A L A T A L A 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

‘‘ 

G A Z ‹ Y A fi A R G ‹ L 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

‘ 

53

54 

satranç 

� DÜNYADAN HABERLER � SATRANÇ ÖZDEY‹fiLER‹ 

4 Kasparov, Fritz’in X3D versiyonu 

ile New York’da 11-19 

Kas›m tarihlerinde 4 oyunluk 

bir maç yapt›. Birinci oyun berabere 

bitti. ‹kinci oyunda Kasparov 

hata yapt› ve kaybetti. 

Üçüncü oyunda Kasparov oyunu bafltan sona kontrol 

ederek oynad›, bilgisayara hiç flans vermedi ve oyunu kazand›. 

Dördüncü oyun berabere bitince, Kasparov maçtan 

175 bin dolar ald›. Kazansayd› 2 yüz bin, kaybetseydi 

150 bin alacakt›. Uzmanlara göre X3D sanal gerçek yaz›l›m› 

ve Alman yap›m› X3D Fritz yaz›l›m› kombinezonu bilgisayar 

sa¤lam bir GM kadar iyi satranç oynuyor. X3D 

Fritz gibi satranç programlar› her pozisyona bakabilir ve 

gelece¤i mümkün oldu¤u kadar araflt›rarak en iyi hamleyi 

de¤erlendirebilir. Intel dörtlü Xeon 2.8 GHz üzerinde çal›flan 

X3D Fritz gibi bir güç santral› yirmi kat ileriyi görebilir, 

saniyede dört milyon hamleyi araflt›rabilir. Tipik bir oyun 

ortas› pozisyonunda bir taraf için 20 olas› hamle olabilir. 

Sonra di¤er taraf›n 20, sonra di¤er taraf›n 20... Olas›l›klar 

h›zla yüz milyonlara ç›kar. Tabii bu hamlelerden ço¤u iyi 

hamle de¤ildir, onun için X3D Fritz'in zeka program› en iyi 

hamleleri arar ve onlar üzerine odaklan›r. 

1 SATRANÇ ANEKDOTLARI 

4 George Koltanowksi satranç tahtas›na bakmadan ayn› 

anda 34 kifliye karfl› körleme satranç oynay›p yenerek 

dünya rekoru k›rd›.(1937) Koltanowksi öldükten sonra 

The New York Times’da flu haber ç›kt›: Bay Koltanowksi’nin 

kar›s› Leah hiçbir zaman satranç oynamay› ö¤renemedi. 

Leah ço¤u zaman kocas›n›n bakkaldan eve ekmek 

getirmeyi unuttu¤unu söylerdi. 

4 Trotsky Birinci Dünya Savafl› s›ras›nda vaktinin ço¤unu 

Viyana’da Café Central da satranç oynayarak geçirirdi. 

Tan›d›klar› onu basit, zarars›z, hatta biraz patetik bulurlard›. 

1917 Mart ay›nda Avusturya D›fliflleri Bakan› Rusya’da 

ihtilal oldu¤u haberini ald›¤›nda “Rusya ihtilallerin 

oldu¤u bir ülke de¤il,” diye flüpheyle homurdand›. “Ayr›ca 

Rusya da kim ihtilal yapacak? Café Central’dan Herr 

Trotsky mi?” demiflti. 

4 Robert James Fischer (1943- ) 15 yafl›nda GM unvan›n› 

kazand›. 1972’de Boris Spassky’i yenerek dünya 

flampiyonu oldu. Oynad›¤› bütün U.S. turnuvalar›n› kazand›. 

Ola¤anüstü bir haf›zas› vard›, hiç konuflmad›¤› bir 

lisandaki birkaç dakikal›k diyaloglar› ezberleyebilirdi. 

“Satranç güzel bir metrestir. “ 

BENT LARSEN 

“Satranç hayat›n minyatürüdür.” 

KASPAROV 

“Satranç iradelerin s›nav›d›r.” 

PAUL KERES 

“Satranç mant›k ilmini dile getiren bir sanatt›r.” 

MIKHAEL BOTV‹NN‹K 

“Satranç için hayat›n yeteri kadar uzun olmad›¤› söylenir, 

fakat bu satranc›n de¤il, hayat›n hatas›d›r.” 

IRVING CHERNEV 

"Bir hatan›n bir bölümü her zaman do¤rudur." 

TARTAKOVER 

"Satrançdaki piflmanl›k gibi piflmanl›k yoktur." 

H.G.WELLS 

"Rakibinin adamlar›n› feda etmek her zaman daha iyidir." 

TARTAKOVER 

"Hücumun ilk prensibi: Rakibin geliflmesine izin verme!" 

FINE 

"‹zole piyon satranç tahtas›n›n her taraf›na hüzün yayar." 

TARTAKOVER 

“‹yi bir hamle gördü¤ün zaman bekle, daha iyisini ara." 

EM. LASKER 

� AYIN ‹LG‹NÇ OYUNU 

4 Kasparov,G (2830) - X3D FRITZ [D45] 

X3D Match New York USA (3), 16.11.2003 

1.Af3 Af6 2.c4 e6 

3.Ac3 d5 4.d4 c6 

5.e3 a6 6.c5 Abd7 

7.b4 a5 8.b5 e5 

9.Va4 Vc7 10.Fa3 

e4 11.Ad2 Fe7 

12.b6 Vd8 13.h3 0-0 

14.Ab3 Fd6 15.Kb1 

Fe7 16.Axa5 Ab8 

17.Fb4 Vd7 18.Kb2 

Ve6 19.Vd1 Afd7 20.a3 Vh6 21.Ab3 Fh4 22.Vd2 Af6 

23.fid1 Fe6 24.fic1 Kd8 25.Kc2 Abd7 26.fib2 Af8 27.a4 

Ag6 28.a5 Ae7 29.a6 bxa6 30.Aa5 Kdb8 31.g3 Fg5 

32.Fg2 Vg6 33.fia1 fih8 34.Aa2 Fd7 35.Fc3 Ae8 36.Ab4 

fig8 37.Kb1 Fc8 38.Ka2 Fh6 39.Ff1 Ve6 40.Vd1 Af6 

41.Va4 Fb7 42.Axb7 Kxb7 43.Axa6 Vd7 44.Vc2 fih8 

45.Kb3 1-0 

Haz›rlayan: Cem Pekün

� 

KOÇ (21 Mart-20 Nisan) 

Y›l›n ilk yar›s› sizin için zorlay›c› 

bask›lar olsa bile yenileyici 

olacak. Baz› al›flkanl›klardan kurtulmak 

için uygun f›rsatlarla karfl›laflacaks›n›z. 

Sorumluluk bilincinizin yükselmesine 

neden olabilecek olaylarla karfl›laflabilirsiniz. 

Evlilik, ortakl›k, yeni giriflimler 

ve yaflant›n›zda de¤ifltirmek istedi- 

¤iniz ne varsa bütün bunlar› gerçeklefltirece¤iniz 

bir dönem olacak. 

� 

BO⁄A (21 Nisan-21 May›s) 

Bu y›l sizin için hem zorlay›c› 

hem de kazanç sa¤layabilece¤iniz 

bir y›l olacak. Kariyer 

ve sosyal statünüzü yükseltmek için 

konsantre olabilirsiniz. 3-5 May›s günleri 

do¤mufl olanlar May›s ay›ndan itibaren 

24-26 Nisan günleri do¤anlar da 

Ekim ve Kas›m aylar›ndan itibaren, bu 

y›l de¤iflimlerini bilinçli olarak gerçeklefltirecekleri 

olaylarla karfl›laflacaklar. 

� 

‹K‹ZLER (22 May›s-21 Haziran) 

Sizin için 2004 y›l› kökü de¤ifliklikler 

yapabilece¤iniz bir 

y›l olacak. Mart, Nisan ve May›s aylar› 

son derece hareketli geçecek ve yaflam›n›z› 

de¤ifltiren olaylarla karfl›laflacaks›n›z. 

Baz› olaylar duygular›n›z›n derinleflmesine 

neden olabilir. ‹liflkilerinizle 

ilgili duygu ve düflünceleriniz de¤ifliyor. 

Sürprizlerden etkilenebilirsiniz. 

� 

YENGEÇ (22 Haziran-23 Temmuz) 

Büyük deneyimler y›l› olacak. 

Karfl›n›za ilginç f›rsatlar ç›kacak 

ve bunlar› gerçeklefltirmek 

için çok çal›flacaks›n›z. Bu sene kendinize 

yeni hedefler belirleyebilir ve sizi 

rahats›z eden ne varsa bunlardan kurtulmak 

için harekete geçebilirsiniz. Zaman 

zaman biraz sert duygular içine 

girebilirsiniz. 

56 

Yasemin Boran’la gökyüzü 

2004, hemen her burcun insan› için köklü de¤iflimler y›l›. Bunlar, 

duygusal hayattan ifl hayat›na, sosyal iliflkilerden sa¤l›¤a kadar 

genifl bir yelpazede seyreden de¤iflimler olacak. Ancak ‘de¤iflim’ 

sözcü¤ünden korkmaya hiç gerek yok; astrolojik yorumlara kulak 

verecek olursan›z hayat›n›z›n olumlu yönde etkilenmesi mümkün. 

� � 

ASLAN (24 Temmuz-23 A¤ustos) 

Kendinizi yenilemek için güçlü 

arzular duyacaks›n›z. Hayal 

gücünüzü kayg›lanmak yerine yarat›c› 

alanlara yöneltecek olursan›z, hem 

kazanç, hem de baflar› sa¤layabilirsiniz. 

Baz› kay›plar karfl›s›nda çok telâfl 

etmeyin. Çünkü ard›ndan kendinizi yenileyece¤iniz 

ve aflama gerçeklefltirebilece¤iniz 

f›rsatlar ç›kacak. 

� 

BAfiAK (24 A¤ustos-23 Eylül) 

Hayat›n›z sürpriz biçimde de- 

¤ifliyor. ‹lginç f›rsatlar ve de- 

¤iflimin yaratt›¤› gerilim, hareketli 

bir y›l geçirmenize neden olacak. 

‹çinde bulundu¤unuz flartlar› de¤ifltirmeniz 

için sizi zorlayacak olaylarla karfl›laflabilirsiniz. 

Hayat› ve bugüne kadar 

yapt›klar›n›z› sorgularken fazla derinleflmemeye 

çal›fl›n. Nisan - May›s dönemi 

harcamalar›n›za özen göstermeniz 

gerekiyor. 

� 

TERAZ‹ (24 Eylül-23 Ekim) 

Hedefinize ulaflmak için çok 

çal›flaca¤›n›z bir y›l olacak. 

Sizi zorlayan kifliler ve olaylar karfl›s›nda 

direnç göstermeyi baflaracak ve sab›rl› 

davranarak isteklerinize ulaflacaks›n›z. 

Ocak ay›ndaki geriliminiz sizi isteksiz 

yapabilir. Seyahate ç›karak ve 

aç›k havada yürüyüfller yaparak bu dönemi 

geçirebilirsiniz. 

� 

AKREP (24 Ekim-22 Kas›m) 

Baflar›l› çal›flmalar yapabilece¤iniz 

bir y›l olacak. Sahip 

oldu¤unuz de¤erlerin fark›na varacaks›n›z. 

Duygular›n›z ve düflünceleriniz, 

meydana gelen sürpriz olaylar sonucunda 

de¤ifliyor. Alg›laman›z art›yor ve 

içinde bulundu¤unuz koflullar anlam 

kazan›yor. Bu y›l yat›r›ma yönelik f›rsatlarla 

karfl›laflabilirsiniz. 

YAY (23 Kas›m-21 Aral›k) 

De¤iflim rüzgarlar› sizin için 

bu y›l kuvvetli esecek. Hayat›n›za 

yeni bir yön verebilir, duygu ve 

düflüncelerinizi de¤ifltirebilirsiniz. Hatta 

d›fl görünümünüzü dahi de¤ifltirebilir, 

bambaflka konularla ilgilenmeye bafllayabilirsiniz. 

May›s-Haziran döneminde 

duygusal bir derinleflme içine girerek 

iliflkileri ve bugüne kadar yapt›klar›n›z› 

sorgulayabilirsiniz. 

� 

O⁄LAK (22 Aral›k-20 Ocak) 

Ocak ay›ndan itibaren büyük 

beklentiler içinde bulunabilir, 

büyük hedefler belirleyebilirsiniz. Mart 

ay›nda karfl›n›za ç›kan f›rsatlar› anlayacak 

ve de¤erlendirmeyi baflaracaks›n›z. 

Üzerinizde bask› yaratan durumlar, 

sizin aflama yapman›za yard›mc› olacak. 

Sosyal statünüzü yükseltmek isteyeceksiniz. 

Yeni tan›flt›¤›n›z kiflilerin 

yard›mlar›n› alabilirsiniz. 

� 

KOVA (21 Ocak-19 fiubat) 

Hayat›n›z› yeniden düzenlemek 

için gerekli haz›rl›klar› 

yapmaya bafllad›¤›n›z bir sürece giriyorsunuz. 

Endifle yaratan kuruntular›n›zdan 

s›yr›l›p dikkatinizi yarat›c›l›k gerektiren 

alanlara yöneltirseniz baflar›l› 

olacaks›n›z. Mart ay›nda karamsar ve 

kuruntulu bir tutum içine girerek iliflkilerinizi 

sarsmaktan kaç›n›n. 

� 

BALIK (20 fiubat-20 Mart) 

Duygular›n›z›n derinlerine 

inebilece¤iniz ve hayat›n anlam›n›, 

içinde bulundu¤unuz koflullar› 

sorgulaca¤›n›z bir dönemdesiniz. Yaflant›n›zda 

önemli de¤ifliklikler yapman›z› 

gerektiren olaylarla karfl›laflabilirsiniz. 

Büyük bir direnç ve kararl›l›k göstererek 

zor koflullar› kendiniz için f›rsata 

dönüfltürebilirsiniz.

Mercanada - Mustafa Nevzat İlaç Sanayi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?