0002823
0002823 0002823
20. yüzyıl yapıtlarında da dışsal ve dilsel açıdan standartlaşmaya tanık oluruz, ancak buradaki standart, 19. yüzyıl hurufat yapıtlarınınkine göre her açıdan çok değişiktir. Bu aşama, eski yazılı dilin tümüyle reddedildiği, sözlü dilin hem konuşma dili hem yazı dili olarak kabul edildiği, ancak bu dile yazıda tümüyle yazılı kültür öğelerinin egemen olduğu bir aşamadır. Dolayısıyla, dışsal ve dilsel özelliklerin incelenmesi sonucunda, Tıflî hikâyelerini, yazma ve litografya yapıtlar, 19. yüzyıl hurufat yapıtları ve 20. yüzyıl yapıtları olmak üzere üç aşamaya ayırmak mantıklı görünmektedir. 89
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM DÜNYA GÖRÜŞÜ Tıflî hikâyelerini değerlendiren Hasan Kavruk’a göre, “Halkın yaşayış tarzı, gelenek görenek örf ve âdetleri, giyim, kuşam, kadın erkek ilişkileri, cemiyetin sosyal bozuklukları, çeşitli meslekler, çağının insanının düşünce tarzı, iyi kötü bütün yönleriyle hikâyelere aksetmiştir” (84). Peki bu yönler nelerdir ve tüm hikâyelerde aynı biçimde mi ele alınır? Üç kısımlık hikâye incelememizin ikinci kısmı, Tıflî hikâyelerinde ortaya çıkan dünya görüşünün farklı boyutlarıyla ilgilenecektir. Bu farklı boyutlar, “Toplumsal Hayat”, “Erkek ve Kadın” ve “Erdem Anlayışı” başlıkları altında ele alınacaktır. İlk başlığın altında, bir yandan farklı Tıflî hikâyelerinde karşımıza çıkan meslekler ve sınıflar, diğer yandan da hikâyelerde bulduğumuz değişik eğlence türleri incelenecektir. Bu bilgiler, Osmanlı tarihiyle ilgili verilerle birlikte ele alındığında, farklı Tıflî hikâyelerinin farklı tarihsel ve toplumsal dönemleri yansıttığı ve hikâyeleri buna göre aşamalara ayırmanın mümkün olduğu netlik kazanacaktır. İkinci başlığın altında, Tıflî hikâyelerinin sunduğu erkek-erkek ve erkek-kadın ilişkileri, farklı hikâyelerde kadının rolüyle ilgili bulduğumuz değişimler ve hikâyelerin cinsellik, duygusallık ve evlilik olgularına yaklaşımları ele alınacaktır. Burada da, hikâyeleri bu verilere göre aşamalara ayırma olasılığı üzerinde durulacaktır. Son başlığın altında, kaba kuvvet, zekâ, mertlik, çıkarcılık ve paranın önemi gibi kıstaslar ışığında, hikâyelerde karşımıza çıkan farklı kahramanlar ve toplumlar tarafından temsil edilen erdem anlayışları ele alınacaktır. Her hikâyenin belli bir ölçüde 90
- Page 47 and 48: Bunun dışında, özellikle gerçe
- Page 49 and 50: kullanılmış olması, meddahlığ
- Page 51 and 52: Farklı araştırmacılar, Tıflî
- Page 53 and 54: gerekliliği, özellikle Hasan Kavr
- Page 55 and 56: ir geleneğin kötü kopyaları gib
- Page 57 and 58: Elbette ki Cenânî, Nergisî ve At
- Page 59 and 60: “Hikâyet”-i Sipâhî Şâdân
- Page 61 and 62: Tıflî hikâyeleri külliyatı, sa
- Page 63 and 64: yararlandığını öne sürmüşt
- Page 65 and 66: edilmektedir. Yeni harf sistemine g
- Page 67 and 68: yapıttan biri dışında hepsi ise
- Page 69 and 70: anda kesin olarak saptayabildiğimi
- Page 71 and 72: Hançerli Hanım ve Tayyârzâde ve
- Page 73 and 74: “Meşhûr Tıflî Efendi ile Kanl
- Page 75 and 76: “Yeni Câmi‘i havlîsinde sergi
- Page 77 and 78: Litografya yapıtların kendi arala
- Page 79 and 80: akmalarıdır” (30) gibi alt baş
- Page 81 and 82: dönem, 20. yüzyıl yapıtlarını
- Page 83 and 84: saâdetimde kimin ne zehresi ola bu
- Page 85 and 86: (43). Hançerli Hikâye-i Garîbesi
- Page 87 and 88: yelpazesinden yararlanan Letâ’if
- Page 89 and 90: hikâyeler tarafından temsil edile
- Page 91 and 92: Hikâyesi ise, cümle arası boşlu
- Page 93 and 94: (1937) de, inşa dili “uygunsuz
- Page 95 and 96: 20. yüzyıl hikâyelerinde sözlü
- Page 97: eddedildiğini görürüz. Eski yaz
- Page 101 and 102: Meslek çarşılarının sonu, eski
- Page 103 and 104: yalısından aşağı kalır bir ta
- Page 105 and 106: göre “varlıklı esnaf, para ve
- Page 107 and 108: iner ve kimi biner ve zenne tâ’i
- Page 109 and 110: eğlence yerleri Tanzimat’tan son
- Page 111 and 112: Hançerli Hikâye-i Garîbesi’nde
- Page 113 and 114: toplumunda son derece yaygın oldu
- Page 115 and 116: hikâyeden kaybolmuştur; Tıflî
- Page 117 and 118: tarafından oluşturulan ilişki ü
- Page 119 and 120: Tıflî hikâyelerinde kadınlara v
- Page 121 and 122: ve Cevrî’yi, kısacası hikâyed
- Page 123 and 124: eri ilk kez, Tayyârzâde’ye yard
- Page 125 and 126: pornografik biçimde betimlenmişti
- Page 127 and 128: Çavuşzâde’nin başından yaşm
- Page 129 and 130: hikâyelerinin tasdik ettiği gibi,
- Page 131 and 132: sürdük hâlimizce yiğitlik eyled
- Page 133 and 134: kadar ciddiye alınmaması gerekti
- Page 135 and 136: kahramanları, genellikle “zengin
- Page 137 and 138: hic benden havf itmedin mi kızlar
- Page 139 and 140: Garîbesi tarafından gözler önü
- Page 141 and 142: ir zamanlar ikram etmiş olduğu
- Page 143 and 144: kahramanı Cevrî, şimdiye dek ras
- Page 145 and 146: kaygısında olmamasını ilk iki k
- Page 147 and 148: Bu genel dünya görüşü çerçev
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM<br />
DÜNYA GÖRÜŞÜ<br />
Tıflî hikâyelerini değerlendiren Hasan Kavruk’a göre, “Halkın yaşayış tarzı,<br />
gelenek görenek örf ve âdetleri, giyim, kuşam, kadın erkek ilişkileri, cemiyetin sosyal<br />
bozuklukları, çeşitli meslekler, çağının insanının düşünce tarzı, iyi kötü bütün yönleriyle<br />
hikâyelere aksetmiştir” (84). Peki bu yönler nelerdir ve tüm hikâyelerde aynı biçimde mi<br />
ele alınır? Üç kısımlık hikâye incelememizin ikinci kısmı, Tıflî hikâyelerinde ortaya<br />
çıkan dünya görüşünün farklı boyutlarıyla ilgilenecektir. Bu farklı boyutlar, “Toplumsal<br />
Hayat”, “Erkek ve Kadın” ve “Erdem Anlayışı” başlıkları altında ele alınacaktır.<br />
İlk başlığın altında, bir yandan farklı Tıflî hikâyelerinde karşımıza çıkan<br />
meslekler ve sınıflar, diğer yandan da hikâyelerde bulduğumuz değişik eğlence türleri<br />
incelenecektir. Bu bilgiler, Osmanlı tarihiyle ilgili verilerle birlikte ele alındığında, farklı<br />
Tıflî hikâyelerinin farklı tarihsel ve toplumsal dönemleri yansıttığı ve hikâyeleri buna<br />
göre aşamalara ayırmanın mümkün olduğu netlik kazanacaktır.<br />
İkinci başlığın altında, Tıflî hikâyelerinin sunduğu erkek-erkek ve erkek-kadın<br />
ilişkileri, farklı hikâyelerde kadının rolüyle ilgili bulduğumuz değişimler ve hikâyelerin<br />
cinsellik, duygusallık ve evlilik olgularına yaklaşımları ele alınacaktır. Burada da,<br />
hikâyeleri bu verilere göre aşamalara ayırma olasılığı üzerinde durulacaktır.<br />
Son başlığın altında, kaba kuvvet, zekâ, mertlik, çıkarcılık ve paranın önemi gibi<br />
kıstaslar ışığında, hikâyelerde karşımıza çıkan farklı kahramanlar ve toplumlar<br />
tarafından temsil edilen erdem anlayışları ele alınacaktır. Her hikâyenin belli bir ölçüde<br />
90