0002823

“çapkınlık” ve “gulâmperestlik” gibi boyutlarda işler (Halk Hikâyeleri ve… 124). Hasan
Kavruk, bu farklılıklar dışında birçok başka öğeyi daha sayar. Ona göre, halk
hikâyelerindeki “idealizm”in yerine burada “realizm” geçmektedir (75). Ayrıca, “aşk”
ve “kahramanlık” konuları yerine “günlük hayatta her zaman karşılaşılabilecek olaylar”
ele alınmaktadır ve “insanüstü” kahramanların yerini “gerçek hayattan alınan tipler”
almaktadır. Biçimsel farklılıklar da Kavruk’un dikkatini çekmiştir. Böylece, halk
hikâyesindeki “türkü, koşma gibi halk edebiyatı nazım şekilleri” yerine Tıflî
hikâyelerinin şiir kısımlarında “aruz vezni” kullanılır. Bunun dışında, halk hikâyelerinde
bulunan “avamî” dilin tersine bu hikâyelerde “belli bir eğitimden geçmiş, klasik Türk
edebiyatını tanıyan okur yazar kesimin dili”ne rastlarız (76). Hikâye incelememiz
sırasında ayrıntılı biçimde ele alınacak olan tüm bu savlar, yer yer fazla iddialı olmakla
birlikte genel itibarıyla Tıflî hikâyelerini halk hikâyelerinden ayırdeden önemli hususlara
dikkat çekmektedir.
Tıflî hikâyelerinin sözlü gelenekten yazıya aktarılmış yapıtlar olmadığına dair
önemli bir diğer ipucu, bu biçimde aktarılmış yapıtların genellikle sönük ve çarpıcılıktan
uzak olmasında yatımaktadır. Şükrü Elçin’in Boratav’dan alıntıladığı üzere, “Sözlü
gelenekte yaşayan bir sanat kitaba geçince canlılığını ve hususiyetini kaybediyor”.
“Anlatıcının tabii muhit ve havasından uzak” kalan hikâyede “kısalma” ve “ifade
tarzlarının fakirleşmesi” gibi olumsuz gelişmeler görülmektedir (119). Gül Derman da,
yazıya geçmiş versiyonlarda, sıklıkla sözlü anlatıya özgü “özelliklerin tamamen
kaybolduğu ve yayımcının veya derlemecinin anlatımının ağır bastığı” üzerinde
durmuştur (7). Sonuç itibarıyla, “Masal ve hikâyeler yazıya geçtiklerinde içeriklerinden
çok şey kaybederler” (8). Çoğu Tıflî hikâyesinde bulduğumuz sürükleyici anlatım, renkli
içerik ve ifade zenginliği, bu olumsuz tabloya hiç de uymamaktadır. Bu hikâyeler, başka
45