0002823

elinde yapı ekleri ve benzer öğeler yoluyla kolaylıkla bütünlüklü olay örgülerini
yitirebileceğini unutmamamız gerekir. Yine de bu senaryolarla Tıflî hikâyeleri
arasındaki içeriksel benzerlikler çarpıcıdır ve dolayısıyla bu senaryolar, Tıflî
hikâyeleriyle meddah geleneği arasında yakın bir bağ olduğunun en iyi kanıtı sayılabilir.
Ancak böyle bir bağın varlığı, Tıflî hikâyelerini “meddah hikâyesi” olarak
sınıflandırmamız için yeterli değildir. Bazı Tıflî hikâyeleri meddahlar tarafından
anlatılmış olsalar bile, elimizdeki yazılı metinlerin sözlü meddah anlatısından birçok
açıdan ayrıldığını görmüş bulunuyoruz. Dolayısıyla, meddah geleneğini Tıflî
hikâyelerinin kaynakları arasında saymak şüphesiz ne kadar doğruysa, bu metinleri
meddah hikâyeleri olarak adlandırmak da o kadar yanlış olacaktır.
Meddah anlatılarını halk edebiyatı geleneğinin bir parçası olarak gören birçok
araştırmacı, Tıflî hikâyelerini de bu geleneğin ürünü olarak ele almaktadır. Pertev Naili
Boratav’a göre 19. yüzyıl meddah hikâyeleri, “gerçekçi halk hikâyeleri” (100 Soruda
Türk… 67) olarak tanımlanabilir. Halk hikâyesinin en belirgin özelliklerinden biri, yazılı
değil sözlü olarak nesilden nesile aktarılması ve böylece “müellifi meçhul, anonim halk
edebiyatı mahsulleri”nden (Halk Hikâyeleri ve… 131) sayılmasıdır. Meddah geleneğinde
de buna benzer bir aktarım sürecinin yaşandığı varsayılmaktadır: Özdemir Nutku’ya
göre, “Meddah hikâyeleri genellikle kuşaktan kuşağa anlatılarak geçmiştir” (87). Bu
nedenle, bu geleneğin ürünleri, halk hikâyeciliğine eklemlenmektedir. Bunun dışında,
Boratav’a göre, Tıflî hikâyelerinin “gerek mevzuları, gerek şekil ve uslûpları
bakımından halk hikâyeciliğiyle sıkı ilgisi” bulunmaktadır (122). Benzer bir biçimde,
Yakup Çelik de, Hançerli Hanım Hikâye-i Garibesi adlı yapıtın önsözünde, Hançerli
Hikâye-i Garîbesi’nden, “sözlü geleneğe bağlı, meddahlar tarafından anlatılan bir halk
hikâyesi” olarak bahsetmektedir (v).
41