0002823

(Meddahlık ve Meddah… 91). Geleneksel Türk Tiyatrosu yapıtında bu hikâyeyi
özetleyen Metin And’a göre bu macerada padişah tarafından İran’a gönderilen Tıflî, bir
hizmetçi yoluyla İstanbul’a bir armağan gönderir. Maceranın gerisi, hizmetçinin
İstanbul’da yaşadığı komik olayları işler (78). İkinci hikâye, Georg Jacob tarafından
Vorträge Türkischer Meddah’s yapıtında “Meşhur Meddah Kız Ahmet Tarafından
Aktarılmış Lüleci Ahmed’in Hikâyesi” (99) adı altında kısmen Almancaya çevrilmiştir.
İstanbullu Lüleci Ahmet, sağır bir sabuncuyla ve yapışkan bir dilenciyle yaşadığı
maceraların yanı sıra Tıflî’yle da karşılaşır. Tıflî, Ahmet’i görmezden gelince Ahmet, bir
arzuhalciye uğrayıp padişaha Tıflî’yi karalayan bir mektup yazdırır. Jacob, anlatıyı
Tıflî’nin tekrar belirip belirmeyeceğini kestiremediğimiz bir noktada keser (99-119).
Özdemir Nutku’nun “Eski Bir Yazmadaki Meddah Hikâyeleri” makalesinde
incelediği 18. yüzyıl meddah senaryolarından “Celâl-Cemâl”, Tıflî’nin birbirine âşık iki
genci birleştirme çabalarını işler (707-08) ve hem içerik hem olay örgüsü bakımından
Tıflî hikâyelerine, Kız Ahmet’in anlatılarından daha yakındır. “Acebnûş, Karakollukcu
Kürd, Kürd Odabaşı” adlı yarım kalmış senaryo ise, elimize geçen bölümde dalkavuklar
yardımıyla baba mirasını tüketen bir gençten bahseder ve bu açıdan Tıflî hikâyelerine
çok yakındır (712). İki senaryo da, Tıflî hikâyeleri gibi IV. Murat döneminde geçer.
Nutku’nun dikkat çektiği senaryolardaki adlarla Tıflî hikâyelerindekiler arasında da
örtüşmeler vardır. Acebnûş, Şükrü Elçin’e göre “Süleymanşah” hikâyesindeki baş
karakterlerden birinin adıdır (111). Diğer bir senaryo adı olan “Beş Boynuz” (700), hem
Meşhûr Tıflî Efendi ile Kanlı Bektâş’ın Hikâyesi, hem de “Tıflî Efendi Hikâyesi” adlı
Tıflî hikâyelerinde rol alan azılı katilin adıdır. Bir üçüncü senaryo adı olan “Kazzazbaşı-
zâde” (700) ise, İki Birâderler Hikâyesi’ndeki “kötü adam”ın adına yakındır.
37