0002823

eksiksiz bir çevriyazısını vermiştir. Bu versiyonun burada kullanacağımız çevriyazısı,
Aytaç’ın çalışmasından ve yapıtın Millî Kütüphane’deki nüshasından yararlanarak kendi
hazırlamış olduğumuz bir çeviridir. Eski harflerle basılmış diğer üç hikâye versiyonunun
çevirileri yayımlanmamıştır ve buradaki çevriyazılar, hikâyelerin Millî Kütüphane’deki
ve Beyazıt Devlet Kütüphanesi’ndeki nüshaları esas alınarak tarafımızdan hazırlanmış
çevirilerdir.
Elimizdeki altı versiyon arasındaki içeriksel farklar, ayrı hikâye özetleri
gerektirecek kadar büyük değildir. Hikâyenin özeti şöyledir:
Eski defterdar Hüseyin Efendi, hoşlandığı Tayyârzâde adlı genci konağına alır.
Ramazan geldiğinde Tayyârzâde, Hüseyin’den bir hediye bohçasıyla annesini ziyarete
gider. Gencin evde açtığı bohçadan kalitesiz bazı giysiler çıkınca genç darılıp bir daha
Hüseyin’e uğramaz. Aslında bu bohça, Hüseyin’in hizmetçisi Deli Mehmet için
hazırlanmıştır ancak Mehmet, yan yana duran iki bohçadan Tayyârzâde’nin olanını
alarak kaçmış ve gence yanlış bohça verilmiştir. Hüseyin’in hizmetçileri, bu yanlışlığı
anlasalar da bir türlü küskün gence ulaşamazlar.
Bir gün genci aramaya çıkan Hüseyin ortadan kaybolur ve bir adam, konağa
Hüseyin’in yazdığı ve adama bin altın verilmesini emreden bir mektup getirir.
Hüseyin’in hazinedarı bu emre uyar ve adam, her hafta bir mektupla gelmeye başlar.
Hüseyin’in karısı, sonunda Tayyârzâde’yi bulup olaylardan haberdar eder ve genç, yine
gelen adamı görkemli bir saraya kadar gizlice izler. Az süre içinde saraydan Sahba adlı
güzel bir kadın çıkıp Tayyârzâde’yi içeriye davet eder ve sarayın sahibi Gevherli
Hanım’a götürür. Hanım, Tayyârzâde’den çok hoşlanır ve içki meclisinde eğlenirler.
O gece Sahba, gence hanımın öyküsünü anlatır: Gevherli, paşa olan kocası
ölünce sarayını batakhaneye çevirmiştir. Buraya düşen erkekler, bir süre eğlendikten
20