0002823

ve şekli değiştirilerek ve resimli olarak yapılmıştır (1328, 40 s.)” (229). Bu
versiyonlardan çoğunun çalışmamızda yararlandıklarımızla örtüşme olasılığı yüksek olsa
da, biri dışında hepsi çalışmamızdaki beş versiyonla ya ad ya da basım tarihi açısından
farklılıklar gösterdiği için haklarındaki bilgi burada verilmiştir.
Ne yazık ki Sakaoğlu, saydığı versiyonlardan sadece birinin bulunduğu yeri
belirtmiştir. Sakaoğlu’na göre, “Tosun Paşazâde Mehmed Sedad’ın kaleme aldığı
Tayyarzade Binbirdirek Batakhanesi” adlı yapıt, “Nuri Akbayar Koleksiyonu”nda
bulunmaktadır (230). Sakaoğlu, makalesinde bu yapıtın kapağının reprodüksiyonunu da
vermiştir ve kapaktaki başlık ve resim, bizim İkbâl Kütüphanesi tarafından basıldığını
varsaydığımız versiyonla aynıdır. Ancak burada hikâyenin “sâhib ve nâşiri” olarak
“İ‘timâd Kütübhânesi” verilmiştir (230). Nuri Akbayar koleksiyonundaki nüsha ele
alındığı takdirde çalışmamızda incelenen İkbâl nüshasıyla aynı içeriğe sahip olup
olmadığı saptanabilecektir. Kendi çalışmamız kapsamında bunu yapmaya olanak
bulunmadığı için hikâyenin yazarı olduğu öne sürülmüş Tosun Paşazâde Mehmed Sedad
hakkında da bir araştırmaya gidilmemiştir.
Hikâyenin akademik bir kaynakta adı geçen tek yazma versiyonu, “Binbirdirek
Hâdisesi” adını taşımaktadır. Hasan Kavruk’un Agâh Sırrı Levend’den aktardığına göre
bu hikâye de, Hikâye-i Tayyârzâde ile aynı olay örgüsüne sahiptir. Kavruk’a göre,
“Tayyar-zâde’nin Binbirdirek Hâdisesi adlı A. Sırrı Levend’e ait yazma nüshası
Erzurum Atatürk Üniversitesi kütüphanesindedir” (80). Kendi çalışmamızın
tamamlandığı sırada bu yazmaya ulaşamamış olduğumuz için “Binbirdirek Hâdisesi”ni
de değerlendirmemize katamamaktayız.
Pâkize Aytaç, Realist Halk Hikâyelerinden Tayyarzâde Hikâyesi ile Hançerli
Hanım Hikâyesi Üzerine bir Tahlil Denemesi adlı yapıtında Hikâye-i Tayyârzâde’nin
19