0002823

ölümü İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi’nde bulunan eksiksiz Hançerli
Hikâye-i Garîbesi nüshasından tamamlayarak kendi yapmış olduğumuz bir çeviridir.
Hançerli Hanım adlı versiyonun çevriyazısı, Yakup Çelik tarafından yayına
hazırlanmış ve bir önsöz yazılmış olarak 1999 yılında Akçağ Yayınları tarafından
Hançerli Hanım Hikâye-i Garibesi adı altında yayımlanmıştır. Çelik, önsözüne
“Hançerli Hanım Hikâye-i Garibesi, 1851-1852’de Ceride-i Havadis Yayınevi’nde
basılmıştır” (v) sözleriyle başlamıştır. Bu ifade, yapılan çevriyazının Hançerli Hikâye-i
Garîbesi’nden yola çıktığı izlenimini uyandırmaktadır. Bu izlenim yanlıştır. Çelik’in
yapıtında bu belirtilmese de, buradaki çeviri, Cerîde-i Havâdis matbaasında basılmış
Hançerli Hikâye-i Garîbesi’nin değil, İkbâl Kütüphanesi tarafından bastırılmış Hançerli
Hanım’ın bir çevriyazısıdır. Bu çalışmada kullandığımız çevriyazı ise, Çelik’in
yapıtından ve hikâyenin Millî Kütüphane’deki ve Beyazıt Devlet Kütüphanesi’ndeki
nüshalarından yararlanarak kendi hazırlamış olduğumuz bir çeviridir.
Elimizdeki dört versiyon arasındaki içeriksel farklar, ayrı hikâye özetleri
gerektirecek kadar büyük değildir. Hikâyenin özeti şöyledir:
Zengin Bedesten tüccarı Halil Efendi’nin oğlu Süleyman, babasının ölümünden
sonra bazı dalkavukların eline düşer ve bunlarla babasından kalan mirası eğlence
âlemlerinde tüketir. Parası tamamen biten genç, yaşamını meyhane köşelerinde dilenerek
geçirmeye başlar. Bir baba dostu, genci bu hâlden kurtarıp Bedesten’de çalıştırmaya
başlar. Süleyman, bu işi sırasında bir gün bir koçu görür. Koçunun içinde oturan hanım
Süleyman’a, genç ise hanımın cariyesine âşık olur. Hanım, Süleyman’ı Boğaz’daki
yalısına davet edince genç, kabul eder.
Süleyman, bir yandan Hürmüz adlı hanımla, diğer yandan da gizlice Kamer adlı
cariyeyle ilişkiye başlar. Hürmüz, Süleyman’a bir konak dahil birçok değerli hediye
14