0002823

Farklı araştırmacıların Tıflî hikâyeleri hakkında bulundukları tikel gözlemler,
çalışmamızın bundan sonraki üç bölümünde, hikâye incelemelerimiz bağlamında
değerlendirilecektir. Bu bölümün ikinci alt bölümünde ise, “Tanımlama Girişimleri”
başlığı altında, araştırmacıların bu gözlemlerden çıkarsadıkları genel sonuçlarla, yani
Tıflî hikâyelerini tanımlama girişimleriyle ilgileneceğiz. Tıflî hikâyeleri, farklı
bağlamlarda üç belli başlı edebî geleneğin uzantıları olarak tanımlanmıştır. Bu
gelenekler, meddah geleneği, sözlü halk edebiyatı geleneği ve yazma hikâye geleneğidir.
Bunun dışında, Tıflî hikâyelerinin Tıflî Ahmet Çelebi adlı tarihsel kişiliğin ürünleri
olduğunu da sıklıkla ortaya atılmış bir iddiadır. Burada, önce bu iddia, ardından ise Tıflî
hikâyelerinin meddah, sözlü halk edebiyatı ve yazma hikâye gelenekleriyle ilişkileri
incelenecektir. Bölümün sonunda ise, farklı edebî geleneklerin Tıflî hikâyelerini
etkilemiş olmasıyla, Tıflî hikâyelerinin bu geleneklerin bir parçası olması arasındaki fark
irdelenecek ve bu olasılıklardan hangisinin gerçeğe daha yakın olduğu üzerinde
durulacaktır.
A. Yapıtlar
“Bursalı’nın Kahvehanesi”, Reşad Ekrem Koçu tarafından yazılıp 1971 yılında
Tercüman gazetesinde tefrika olarak yayımlanmış bir hikâyedir. Bu hikâye, Koçu’nun
Doğan Kitapçılık tarafından 2002 yılında yayımlanan Aşk Yolunda İstanbul’da Neler
Olmuş adlı yapıtına dahil edilmiştir. Bu çalışmada, Doğan Kitapçılık yayınından yola
çıkılacaktır. “Bursalı’nın Kahvehanesi”, aşağıda ele alacağımız Hikâye-i Cevrî
Çelebi’nin, ayrı bir yapıt olarak değerlendirilmeyi gerekli kılacak kadar büyük
farklılıklar gösteren bir versiyonudur. Bu hikâyeyle ilgili yapılmış herhangi bir
akademik çalışmaya rastlamış değiliz.
8