0002823

BİRİNCİ BÖLÜM
YAPITLAR VE TANIMLAMA GİRİŞİMLERİ
Tıflî hikâyeleri hakkında doğru varsayımlarda bulunabilmek için mümkün
olduğu kadar çok hikâyeyi bir arada incelememiz gerektiği açıktır. Bu çalışmanın
temelini, bu bölümün “Yapıtlar” adını taşıyan ilk alt bölümünde kısaca tanıtılacak 17
farklı Tıflî hikâyesi metni oluşturmaktadır. Bu metinleri, yukarıda saydığımız dokuz ana
metnin, yani “Bursalı’nın Kahvehanesi”, Hançerli Hikâye-i Garîbesi, Hikâye-i Cevrî
Çelebi, Hikâye-i Tayyârzâde, “Hikâyet” (Sansar Mustafa hikâyesi), İki Birâderler
Hikâyesi, Letâ’ifnâme, Meşhûr Tıflî Efendi ile Kanlı Bektâş’ın Hikâyesi ve “Tıflî Efendi
Hikâyesi” metinlerinin etrafında örgütlememiz mümkündür. Bunlar dışında elimizde
bulunan sekiz metinden üçü, Hançerli Hikâye-i Garîbesi’nin, beşi ise Hikâye-i
Tayyârzâde’nin versiyonlarıdır ve aşağıda bu iki hikâye bağlamında ele alınacaktır.
Ana metinler, aşağıda alfabetik sıraya göre, versiyonlar ise kronolojik sıraya göre
tanıtılacaktır. Her hikâye hakkında ad, yazılış tarihi, yazar, basımevi, baskı tekniği ve
bazı diğer yapıt özelliklerine dair bilgiler verilecek, hikâyelerle ilgili akademik
değerlendirmelerin durumuna kısaca değinilecek ve çevriyazıların kaynakları üzerinde
durulacaktır. Dokuz ana metnin bilinen tüm versiyonlarını incelememiz mümkün
olmamıştır. Farklı kaynaklarda değinilip bu çalışmaya katılamamış versiyonlarla ilgili
mevcut bilgileri, başka araştırmacıların bunlardan faydalanabilmesi ümidiyle bu
bölümde vermiş bulunmaktayız. Her hikâye tanıtımının sonunda ayrıca hikâyenin özeti
verilecektir.
7