0002823

Maddî değerler, Sansar gibi Tayyârzâde’nin de fazla umurunda olmamakla
birlikte burada, “Hikâyet”in tersine, anlatıcı ve birçok diğer karakter yoluyla sürekli
gündeme gelir. Bu karakterlerden biri, Tayyârzâde’nin annesidir. Hüseyin’den aldığı
armağanlar karşılığında oğlunun konakta kalmasına izin veren anne, bohçadaki
hediyeleri yetersiz bulunca “sen ac mısın esbâbın mı yokdır” (13) sözleriyle maddî
konulardaki hassasiyetini dile getirir. Hüseyin’in hizmetkârı Deli Mehmet için maddiyat,
efendisine sadakatten daha önemlidir. Evden yanlış bohçayla çıkan Mehmet,
“Üsküdar’da bir yana varub bogcayı acub içinde altunları alub bunları bana yedirmezler
bir beygire süvâr olub kandasın sıla deyüb” (15) kaçar. Ancak hikâyede zenginliği ve
paraya düşkünlüğü üzerinde en çok durulan karakter, şüphesiz Gevherli’dir. Padişah
sarayını aratmayan bir saraya ve muhteşem hazinelere sahip olan Gevherli, batakçılıkla
kazandığı servetini Tayyârzâde’ye karşı “oglum böyle meclisde hic bulundın mı” (39)
gibi ifadelerle sürekli vurgulamaktadır.
Özetleyecek olursak, Tayyârzâde’nin de Sansar gibi mertliğe paradan çok daha
fazla önem veren bir kahraman olduğu, ancak “Tayyârzâde Hikâyesi”nde, “Hikâyet”in
tersine, maddiyata yapılan vurgunun bir hayli baskın bir hâl almış olduğu söylenebilir.
Bunun dışında, sorun çözmek ve beğeni kazanmak için bir araç okarak kaba kuvvetin,
artık yerini kurnazlığa bırakmış olduğunu da görürüz. Ne var ki bu kurnazlık, sadece
kötü amaçlı kişilere karşı kullanılmaktadır. Dostlar arasında dürüstlük ve vefa
egemendir.
Letâ’ifnâme ve Hançerli Hikâye-i Garîbesi’yle birlikte Tıflî hikâyelerine yeni bir
kahraman tipi girer. Bu tip, mirasyedidir ve beraberinde, para kaygısının hikâyelerde
merkeze yaklaşmasını getirir. Birçok araştırmacı, mirasyedi tipini tüm Tıflî hikâyelerinin
kahramanlarını kapsarmış gibi ele almıştır. Örneğin, Özdemir Nutku’ya göre hikâye
125