0002823

olarak verilirken Hikâye-i Tayyârzâde’de Tayyârzâde, “Sahbâ ile nikâh” (48) kıyar. İki
Birâderler Hikâyesi’nin sonunda padişah, adsız “kızı Hasan Aga’ya tezvîc ü tenkîh”
(14) eder. Hikâye-i Cevrî Çelebi’de ise aşk evliliği ve statü evliliği yan yana yaşanır.
Abdi ve Rukiye, Sultan Murat tarafından “kutı kapagın bulmış” ifadesiyle
evlendirilirken Cevrî de, “içerden bir serâylı” (32) ile evlendirilir.
20. yüzyılda Tıflî hikâyeleri külliyatına özgün hikâyeler eklenmemiş olduğundan
bu dönemde cinsellik, duygusallık ve evlilik konusunda da yaşanmış büyük değişimlere
rastlamayız. Ancak cinselliğe getirilen tabunun, 1937’de basılmış Hançerli Hanım
Hikâyesi’ne de yansıması dikkat çekicidir. Eski versiyonda saki sevgilisini
dudaklarından öpen Süleyman, burada çengi kızın “yanaklarına bir puse” (23)
kondurmakla yetinir. Ortaköy’de ziyaret edilen fahişeler, burada “uygunsuz kadınlar”
(28) olarak adlandırılır. Süleyman ve Hürmüz, yalı safaları sırasında cinsel birleşmeye
ulaşamazlar: “Süleymanın içkiden dumanlanan başı ağırlaşarak hanımın kucağına düştü”
(44). Süleyman, Kamer ve Hürmüz üçlüsü, ancak gerdek gecelerinde “muratlarına”
ererler (110). Bu hikâyede hem eşcinselliğe hem de genel olarak cinselliğe getirilen
sansüre karşın çokeşliliğin yaşamını sürdürebilmesi, yazarın, sansürlemeyi uygun
gördüğü toplumsal gelenekler konusunda belli bir keyfîlik gösterdiğine işaret eder.
Çokeşlilik, Reşad Ekrem Koçu’nun bir Tıflî hikâyesinde de üzerinde durulan bir
konudur. Hikâye-i Tayyârzâde’de tek bir eşi olan Hüseyin’in, Binbirdirek Batakhanesi
Cevahirli Hanımsultan’da tam “dört karısı” vardır (71). Hikâyenin yan karakterlerinden
birinin de, “Dört karısı, üç oğlu ve beş torunu vardı[r]” (97). Koçu’nun bu konudaki
vurgusu, bir kez daha, belli bir dönemin tarihsel yaşantısını yansıtma isteğine
bağlanabilir. Ancak Koçu’nun, çokeşliliğin önemi konusunda tarihsel bir romantizme
kaymış olduğunu söylemek mümkündür. Suraiya Faroqhi’nin belirttiği ve en erken Tıflî
119