0002823

tarafından oluşturulan ilişki üçgeninde tümüyle değişmiştir. Cevrî, Abdi ve Rukiye’yi
konuşurken gösteren aşağıdaki alıntı, bu değişikliği belgeler:
ba‘zı şaka ve latîfeden sonra Rukiye bânû didi Cevrî Çelebi Çavuşzâde
[Abdi]’yi çok sever misin didi Cevrî Çelebi hic cevâb virmedi Rukiye
bânû ise musirr oldı cânım söyle Çavuşzâde’yi çok sever misin Cevrî
Çelebi cevâbında efendim Çavuşzâde’yi pek ziyâde severim ya‘ni bu
İstanbul’da oldıkca Cevrî Çelebi ‘ârifdir deyü ‘âlemin hüsn-i nazarı
vardır erkekde Çavuşzâde ve nisâda efendim gibi güzel görmedim ammâ
bendeniz Çavuşzâde’ye ‘âşık oldıgım cihetle Çavuşzâde’nin bir kılın
sencileyin on kıza değişmem deyince Çavuşzâde bozıldı ammâ Rukiye
bânû aldırmadı hazz eyledi âferîn Cevrî Çelebi ‘âşık olınca böyle
gerekdir deyüb tahsîn eyledi (21)
Rukiye, Hüseyin’in karısının tersine, erkekler arasındaki aşkı ve ilişkiyi bir tehdit olarak
görmeyecek derecede kendinden emin ve iki erkeğin de hislerini yönlendirebilecek
kadar duruma egemendir.
Tıflî hikâyeleri topluca değerlendirildiğinde, en erken hikâyelerde, Pertev Naili
Boratav’ın “gulâmperestlik” (Halk Hikâyeleri ve... 124) sözcüğüyle tanımladığı erkek-
erkek ilişkisinin olumlanıp erkek-kadın ilişkisinin olumsuzlandığı bir dünya görüşünün
savunulduğunu görürüz. Reşad Ekrem Koçu’nun Kızlarağasının Piçi adlı yapıtına göre,
Sultan IV. Murat’ın kendisi, bu dünya görüşünün en iyi örneklerindendi: “IV. Murad
kadından nefret ediyordu. Onun sevdiği iki şey vardı: mey ve mahbub” (14). Tıflî
hikâyelerinin tarihsel gelişimi içinde, bu anlayıştan, bunun tam tersini savunan bir dünya
görüşüne doğru adım adım ilerlemekte olduğumuz açıktır. Bu değişim, çalışmamızın
ikinci bölümünde saptamış olduğumuz üç aşamayla da belli bir ilişki içindedir.
108