bölüm 6 sualtı fizyolojisi - adanascuba.com

Dalgıç derinlere indikçe soluduğu havanın mutlak basıncı dolayısıyla
azotun, oksijenin ve diğer gazların da kısmi basınçları artacaktır. Artan
basınç karșısında azot ve diğer gazların insan metabolizması üzerine
etkisi değișmeye bașlar. Çeșitli araștırmalar P (azot) = 3.2 atm'e
ulaștığında bu gazın narkoz (uyușturucu) etkisi yaptığını göstermektedir.
Narkoz belirtileri kendine așırı güvenme, anlamsız ișaretler ve dengesiz
hareketlerle kendisini belli etmeye bașlar Oksijen kısmi basıncı için
durum biraz değișiktir. P (oksijen) = 1.8 atm'e ulaștığında akut oksijen
zehirlenmesi belirtileri bașlayabilir. P (azot) = 3.2 atm'e ulașması için
ortamın 4 atm'lik bir basınçta olması gerekir ki bu da, -30 m'lik derinliğe
karșılık gelir. Bu nedenle, sportif dalgıçların -30 m altına inmeleri
durumunda çok dikkatli olmaları gerekir. Dalgıç, -30 m den itibaren
daha derinlere doğru inerken hem kendisini hem de arkadașını
azot narkozu etkisine karșı kontrol etmelidir. Derin dalıșlarda
azotun narkoz etkisini bertaraf etmek için profesyonel dalgıçlar azot
yerine helyum içeren özel hava karıșımları solurlar. Kısmi basınç
etkilerinin beklenmedik sonuçları diğer gazlar için de görülebilir. Solunan
havanın içerisinde çok az da olsa bulunan CO2, CO gibi gazların kısmi
basınçları arttıkça boğucu ve zehirleyici etkileri de artacaktır.
Henry Kanunu
Bir sıvı ile temas halinde bulunan bir gaz, sıvı içerisinde az veya çok
çözünür. Çözünme derecesi gazın ve sıvının cinsine göre değișir. Sıvı ile
kimyasal reaksiyon veren gazlar doğal olarak daha çok çözünürler.
Reaksiyon vermeyenler ise genelde az çözünürler. Kanun ; "Bir gazın bir
sıvı içerisindeki konsantrasyonu o gazın kısmi basıncı ile doğru
orantılıdır" șeklinde ifade edilir. Yani bir sıvının üzerinde bulunan gazın
kısmi basıncı ne kadar büyükse gaz sıvı içeresinde o kadar çok
çözünecektir (Șekil 9).
Șekil 9. Gazların Çözünürlüğü. Basınç arttıkça gazın sıvı
İçerisindeki çözünürlüğü artar. Basınç azaldıkça sıvı
içerisindeki gaz tekrar açığa çıkar.
27