ALEVİLİK NEDİR? Doç. Dr. Ġbrahim ARSLANOĞLU G.Ü. Gazi ...

f. Nusayrilik:Batıni gruplarından olup, Ebu ġuayb Muhammed bin Nesir El-Basri‟nin ekolündendir.
Nusayrilere göre Ali‟nin vücudunda Allah‟ın ruhaniyeti vardır (Tai,1998/6:151,152). Nusayrilerin
görüĢlerinin temelini Hz. Ali‟nin ilahlaĢtırılması teĢkil eder. Onların bütün kollarına göre Ali,
mabuttur, Tanrıdır. Ali ne doğurdu ne de doğruldu, ölümsüzdür, her zaman vardır. Zatı yıldızlara
hakim olan nurdur. Ali yerlerin ve göklerin yaratılmasından önce de vardı. O görünüĢte imam ise de
batıni olarak Allah‟tır. Ali Allah‟tır ve nurundan Muhammed‟i yaratmıĢtır. Ali manadır, Muhammed
ise isimdir. Muhammed, Selman-ı Farisi‟yi yaratmıĢtır (Tercüman,1987:160-161).
Nusayriliğe göre, gök gürültüsü ve ĢimĢek çakması Ali‟nin adının anılmasıdır. Üzüm çubuğu
kutsaldır. Nusayriler onu bir nur gibi görürler. Ruh göçüne inanırlar. Ġyi insanların ruhları öldükten
sonra güneĢin etrafında dönen gezegenlere intikal ederler. Kötü ruhlar ise pis sayılan hayvanların
cesedine geçer. Nusayriler inançlarını kadınlara bildirmezler, çünkü onlar sır saklayamazlar. Erkeklere
bu inançlar, 19 yaĢında öğretilir. Bundan sonra öldürülseler bile bu sırrı kimseye söylemeyeceklerine
yemin ederler (Tai,1998/6:151).
Nusayriler, kadınların ruhu olmadığına inanırlar. Onlara göre Ģeytanlar insanların günahlarından,
kadınlar da Ģeytanların günahlarından yaratılmıĢtır. Bu bakımdan kadınlar hor ve hakir görülmeye
layıktırlar. Bu sebeple mezhebin sırları verilmemelidir. Sırf bu yüzden masum olarak gördükleri
Fatıma‟nın adını kullanmaktan kaçınıp, bunun erkeği olan Fatır‟ı kullanırlar. Nusayrilere göre
Ebubekir, Ömer, Osman, Talha, Sa‟d, Muaviye, Yezid, Ahmet Rifai ve Abdülkadir Geylani Ģeytanın
sembolleridir (Tercüman,1987:160-161).
Nusayrilere göre Hz. Ali ve Hz. Hüseyin öldürülmemiĢ, Allah tarafından göklere çekilmiĢtir. Onların
yerine Handala b. Esat ve Abdurrahman b. Mülcem öldürülmüĢtür. Onun için bu ikisi Ģeyh ve kutsal
insanlardır, çünkü kendilerini feda ederek Ali ve Hüseyin‟i korumuĢlardır (Tai,1998/6:153).
Nusayriler, Hıristiyanların bayramlarında bayram yaparlar. Namaz kılmaz oruç tutmazlar ve cünüp
olduklarında boy abdesti almazlar. Onlara göre Ali, Hasan, Hüseyin ve Fatır (Fatıma) isimlerini anmak
beĢ vakit namaz sayılır. Bir mümin imanında yükselirse esfiya mertebesine yükselir. Bu mertebe
peygamberlerden bile yüksek mertebedir. Bu mertebeye ulaĢtıktan sonra ibadet etmeye gerek yoktur.
Cennet cehennem iki iĢarettir. Ġmamlar ölüleri diriltir ve gayb ilmini bilirler (a.g.y:151).
Görüldüğü gibi Ali taraftarlığının çok çeĢitli biçimleri bulunmaktadır. Bunların hemen hepsi Anadolu
Aleviliği ile her konuda aynı inanç ve itikadı benimsemezler. Ancak hepsinin ortak noktası Hz. Ali‟nin
üstün insan olduğudur. Fakat bunların bir kısmı Hz. Ali‟yi insanüstü Tanrısal bir varlık olarak kabul
ederken bazıları Peygamberden sonra üstün sahabe, onun damadı, gerek imamlık ve gerekse
halifeliğin onun hakkı olduğuna inanmaktadırlar.