APNE-HİPOPNE İNDEKSİ İLE AKCİĞER VOLÜMLERİ VE HAVA ...

OUAS da en önemli patofizyolojik olay üst hava yolunun tam veya kısmi
tıkanması ile hava akışının sağlanamamasıdır. Bu daralma aynı anda farklı seviyelerde
olabileceği gibi en sık retropalatal ve retroglassal bölgelerde olmaktadır 4 .
Üst solunum yollarındaki bir obstrüksiyon, inspirasyon için daha fazla negatif
basınç oluşmasını gerektirir. Özellikle inspirasyon sırasında üst solunum yollarında
oluşan negatif basıncın hava yollarında kollaps oluşturması, faringeal kasların tonusu
sayesinde önlenir. Derin uykuya dalma ile birlikte kas tonusunun iyice kaybolması
sonrasında, hava akımının dar bir bölgeden geçerken hız kazanması olarak tanımlanan
venturi prensibi ile geçen hava, havayolu çeperine daha fazla negatif basınç
oluşturmakta (Bernoulli İlkesi) ve bu emme kuvveti hava yolunu açık tutmaya çalışan
kas tonusunu aşınca, o bölgede havayolu kollobe olmakta, sonuçta apne gelişmektedir.
İnspiratuar hava akımı uyarıldığında, venturi etkisi ile daralmış alanda intraluminal
basınç aniden düşer ve havayolu uyum sağlar. İnspirasyon sırasında hava yolu açıklığını
korumak için fizyolojik mekanizma ile farengeal dilatatör kasların tonusunu arttırır.
Uyku apneli hastalar, uykuya daldıkları zaman, solunumun inspiratuar siklusunda ve
kas aktivitelerinde azalma olur.
15
Üst solunum yolu açıklığı (ÜSY), inspirasyon sırasında oluşan negatif
intraluminal basıncın kollabe edici etkisine karşı, üst solunum yolu dilatatör kas
aktivitesi arasındaki denge ile belirlenmektedir ve bu olay anatomik, mekanik,
nöromüsküler, santral vb. birçok faktörden etkilenmektedir 4 .
Tüm bu karmaşık tablonun patogenezinde anahtar rol oynayan faktörler
"subatmosferik intraluminal basınç", "ekspiratuar daralma", "azalmış ventilatuar motor
output" ve "Starling rezistansı" olarak sayılabilir. Bu faktörlerin ortak sonucu ile tablo
2’de özetlenen birleşik teori tanımlaması ortaya çıkmıştır 4 . Sonuç olarak üst solunum
yolu obstrüksiyonu pek çok faktörün etkileşimi sonucu gelişir. Ancak temel özellikler
küçük farengeal lümen ve transmural basınçtır 4 .
Obstrüksiyon üst solunum yolunda gelişmesine rağmen, üst solunum yolundaki
olayların aslında bir neden değil sonuç olduğu ve tetiği çeken faktörün santral kaynaklı
olduğu görüşü her geçen gün önem kazanmaktadır 27