Студија за развојна преносната мрежа на ... - мепсо а.д.

Студија за развој на преносната мрежа на Република Македонија во периодот 2010 – 2020 година1. ВОВЕД1.1. ПРЕСТРУКТУИРАЊЕ НА ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИОТ СЕКТОРИнтегрираниот електроенергетски систем како најкомплексно создадена машина одстрана на човекот над еден век успешно ја извршува основната функција – задоволување напотрошувачите со потребните количини и квалитет на електрична енергија. И покрај огромнитечекори што електроенергетиката во светот ги оствари во едновековниот развој, во последнитенеколку децении од минатиот век се судри со многу проблеми. Постојат најмалку три причиништо диктираа да се размислува за реформи во електроенергетските системи:Енергетските ресурси од кои се добива електрична енергија се со ограничен век натраење. Истовремено тие се географски и геополитички неправилно разместени.Постои хроничен дефицит на електрична енергија во светски рамки.Состојбата со загадувањето на човековата животна средина е алармантна. Воогромен дел ваквата состојба се должи на електроенергетските конвенционалнипроизводни објекти.Поради решавање на проблемите исправени пред светската електроенергетика започнапроцес на реформи. Тие содржат институционални, законодавни и технолошки промени. Сеработи за процес на дерегулација, односно за преиспитување и промена на постојната ивоспоставување на нова законска подлога врз која што ќе се развива електроенергетиката вонаредниот период. Во основа, новите законски решенија се насочени кон преструктуирање наголемите, сега веќе инертни, електроенергетски системи, со воведување на пазарни механизми иконкуренција во електроенергетската дејност.До 1988 година скоро сите светски електроенергетски компании имаа вертикаленорганизационен модел. Во одредено географско подрачје управувањето со производството,преносот и дистрибуцијата на ЕЕ се изведуваше од еден центар. Генерално, одговорноста зауправување беше поделена меѓу националниот диспечерски центар (производство и пренос) илокалните дистрибуциски центри на управување (дистрибуција).Дерегулацијата на електроенергетскиот сектор во светот започнува во 80-тите години, апрвите земји во Европа (Англија, Велс, Норвешка) го започнаа овој процес во почетокот на90-тите години. Во САД процесот на дерегулација започнува во 1992 година.Сè до 1990 година преносните систем-оператори се дел од вертикално интегрираникомпании кои во себе ги вклучуваат сите делови од електроенергетскиот сектор: производство,пренос и дистрибуција на електрична енергија. Во 1990 година, со бранот на реструктуирање иприватизација во енергетскиот сектор, во Велика Британија се формира првиот независенпреносен систем-оператор. Преносните систем-оператори стануваат одговорни за:пренос на електрична енергија преку високонапонските мрежи,пристап до својата мрежа на секој учесник на пазарот, според недискриминаторни итранспарентни правила: производствените компании, трговци, снабдувачи,дистрибутери и директни потрошувачи,сигурност во снабдувањето и загарантирана сигурна работа и управување насистемот,планирање и развој на преносната инфраструктура.Основата за преземањето на реформи во електроенергетскиот сектор во Европа сенаоѓа во директивата 96/92/EC на Европската Унија. Со неа се наложува реструктуирање на7