Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
тронның басқалардан гөрі ең кеміндебір квант<br />
саны өзгеше болу керек. Бұл прициптен бір орбитальда<br />
болатын 2 электронның спиндері қарама-карсы болуы тиіс деген<br />
тұжырым шығару қиын емес.<br />
Паули принципін пайдаланып алғашқы екі квант кабатында<br />
бола алатын электрондардьщ санын табайық:<br />
п — 1, I — 0 десек, ондағы электрондардьщ тек спиндері ғана<br />
эр түрлі болады:<br />
п I т<br />
1-электрон; 1 0 0 + ү<br />
2-электрон: 1 0 0 — ү<br />
s<br />
Мұнда үшінші электрон болуы мүмкін емес, егер болған жағдайда<br />
онда Паули принципін бұзып, үшінші электрон алғашқы екеуінің<br />
біреуіне үқсап кетер еді.<br />
п = 2 болғанда біріне бірі ұксамайтын 8 электрон бола алады:<br />
п I т s п I т s<br />
2 0 0 + j - 1 1 0 +<br />
2 0 0 - -i-<br />
1<br />
2 1 0 - j<br />
п I т s п I т s<br />
■21-1+} 2 1 + 1 . + }<br />
2 1 — 1 — ү 2 1 + 1 - }<br />
Дэл осылай етіп п = 3 болғандағы максималь электрондар<br />
саны 18, ал п — 4-те 32 болатынын есептеп шығу қиын емес.<br />
Жалпы алғанда бір квант кабатында бола алатын электрондардьщ<br />
максималь саны бас квант санының мәніне тәуелді, яғни<br />
2п2 тең болады. Мұны 11-кестеден де анык кѳруге болады. ■<br />
Бұл кестеден эрбір катпарда бола алатын электрондардьщ ең<br />
жоғары санын да білеміз. s — катпарында 2 электрон (s2), гантель<br />
тәрізді үш р орбитальдардан түратын р — катпарында<br />
6 электрон (р6), сол сиякты d катпарында 10 электрон (d10), f катпарында<br />
14 электрон (f14), бола алады.<br />
Сонымен эр квант кабатындағы электрондар саны 2, 8, 18, 32<br />
болып шығады. Мұндай сандар Д. И. Менделеев системасы<br />
периодтарындагы элементтердін, санына үксайды. Атомдар кұрылысыньщ<br />
бейнесі периодтык системамен тікелей байланысты<br />
екендігі осыдан-ак айкын. Шынында да атом күрылысын зерттеуде<br />
периодтык система ѳне бойы жетекші болып отырғаны аян.<br />
Д. И. Менделеев ѳзі ашкан периодтык заңымен периодтык<br />
80