You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Бор формуласы кѳмегімен есептелген жэне эксперимент<br />
жүзінде табылған сутек спектрінің толкын ұзындықтарының өте<br />
дэл келуі (7-кесте) Бор постулаттарының негізінің дүрыс екендігін<br />
көрсетті, оған жұрттың ықыласын аударды.<br />
Рентген сәулелерінің түзілу механизмінін жоғарыда қаралып<br />
өткен оптикалық спектрдің түзілу механизмінен әжептәуір айырмашылығы<br />
бар (11-сурет). Рентген сәулелері әдетте 11-элемент<br />
натрийдан басталады. Оның ішкері жатқан кванттык орбиталарының<br />
бірінен сырттан түскен катод сәулелерінің немесе термоэлектрондардың<br />
әсерінен электрон үшып шығады, осыдан барып<br />
натрий атомы ионға айналады. Сыртқа ұшып шыккан электронный<br />
орнына жоғарырақта жатқан орбиталардың бірінен электрон<br />
ауысады. Осы екі электронный, ядромен байланысынын, айырмасына<br />
сай, белгілі бір толкын ұзындығымен сипатталатын рентген<br />
сәулелерінің кванттары шығады.<br />
Егер атомнан ұшып шығатын электрон 1-орбитадан кеткен<br />
болса, оның орнына электрондар 2-, 3-, 4-т. с. с. орбиталардан<br />
орын ауыстырып келетін болса, рентген спектрінін, К сериясынын,<br />
сызықтары шығады. Ал электрон 2-ррбитадан ұшып шығып, онын,<br />
орнына электрондар 3-, 4-, 5-т. с. с. орбиталардан келетін болса,<br />
рентген спектрінін, L сериясынын, сызыктары түзіледі. Әрі карай<br />
да осылай болып кете береді.<br />
Рентген спектрінің оптикалык спектрден тек түзілу механизмі<br />
ғана ѳзгеше болып коймайды. Рентген спектрі өзінің күрылымы<br />
жагынан алғанда карапайымдау болады жэне әрі сол элемент<br />
химиялык косылыстын. кұрамына кірсе де онша көп өзгере коймайды.<br />
Сондыктан рентген спектрін атом және күрделі<br />
заттын, ішкі кұрылымын аныктау үшін кең түрде қолданады.<br />
67
Change language