2 не

Енді бұл формуладағы потенциал энергиядағы г орнына оныц
(6) формуладағы мәнін койсак — е2/ г = —тѵ2 болады, сонда
(9) формула ѳзгеріп мынадай болады:
Е„ = ±-т ѵ2 — тѵ2 = — \ т ѵ 2 (Ю)
енді осы (10) формуладағы ѵ орнына, оныц (7) формуладағы
мәнін койсак:
с 2я2me4 1 , , n
Ä* ~n*7 (11)
Бұл шығарғанымыз алыс орбитаныц энергиясы, осылайша
етіп жакын орбитаныц да энергиясын есептесек, оныц мэні
р _ 2л те
L- Ж--
Һ2 П2 ж
болады.
Енді Еа пен Е ж мэнін (8) формулага койсак:
(12)
V : 2л2те* ( _1 1_ ) гц
Һ3 П2Ж П2а (13)
Сандык мэндерін койсак:
ѵ = 1,0974* 107 ( — — ) гц
П2ж П2а
Бұл формула атомныц электроны бір алыс орбитадан жакын
орбитаға көшкенде шығаратын сәулесі толкыныныц тербеліс
жиілігін есептеуге мүмкіншілік береді.
Бұл формула (13) бізге бұрыннан таныс Бальмердіц формуласы
(2), демек, Бор теориясы сызыкты спектрлердіц мәнін түсіндіреді.
Сонымен кабат Ридберг константасының да физикалык мазмұны
ашылды:
R =
2л2■т-еі
Сутек жэне рентген спектрлерінің түзілу механизмдері. Бор
тецдеуі сутек атомыньщ сызыкты спектрлерініц түзілу механизмін
т.үсіндіріп, оныц тербеліс жиіліктерін күні бүрын есептеп шығаруға
мүмкіндік береді.
Сутек спектрін алыс ультракүлгін және инфракызыл облыстарда
толығырак зерттегенде Бальмер сериясымен коса тағы
да жаца терт сериялар байкалатындығы айқындалып, олар
тапкан авторлардыц атымен (Лайман, Пашен, Брэкет, Пфунд,
Хампфри) аталды (10-сурет). Олардыц бәрі де сутек атомындағы
бір электронный орбиталардан орбиталарға көшіп, орын ауыстыруымен
түсіндіріледі. Ол кез келген алыс орбитадан (па әр түрлі)
бір ғана жакын (гаж түракты) орбитаға келіп отырса спектрдіц
бір сериясы шығады. Демек, алыстағы электрон 1- орбитаға
3 —2065 65
Һ3