2 не

2 2 7 Д 2 2 3 p , 4 Н
8 9 87 ' 2
Одан кейін 1940 ж. висмутты а-бѳлшектерімен аткылап астат
алынды.
2 < . At
1947 ж. уран ыдырағанда түзілетін заттар ішінен 61- элемент
прометий табылды. Сөйтіп уранға дейінгі 92 элемент түгелденді.
Осыдан кейін ураннан сон, орналасуға тиісті элементтер синтез!
басталды. Олардын ішінен ен алдымен 1950 жылы нептуний
(Np) алынды. Уран-238-ді нейтронмен атқылағанда, ол оны сіціріп
алып тұрақсыз ß-радиоактивтік қасиеті бар уран-239-ға
айналады, оның жартылай ыдырау мерзімі 23 минут. Уран-239
ß-бөлшегін қайта бѳліп, рет нѳмірі, 93, жана элементке айналады,
соны нептуний деп атаған. Мүндағы реакцияларды мына
тецдеулермен жазуға болады:
238 . , . 1 239 ,
92 U + 0 П = 92 U
239 , , 239 м I —
92 U = 92 N р -|- е
Сонымен нептуний де ß-радиактивтік касиетті екендігі аныкталды.
Ол ыдырап, рет нѳмірі 94- элементке айналады, оны
плутоний (Pu) деп атады.
239 , — 239 п . _
92. . Р I 94 Р Ц + g
Міне, осы эдістермен Д. И. Менделеев кестесінде орны бос
тұрған № 43, 61, 85, 87 элементтер алынып, касиеттері зерттеліп
қатарға косылды. Сонан соц трансуран элементтері деп аталатын,
ураннан соңғы № 93— 104 элементтер де осы айтылған
әдіспен алынды.
1945 жылы № 95—96 америций (Am) жэне кюрий (Cm)
элементтері ашылды. Оларды алу реакциялары мынадай:
29328 U + 2 Не = 294 4 Pu + in
294] P u = 294 Am + e -
239 n I 4 u 242 ^ , 1
94 P u 2 H e = ge Cm + о n
1950 жылы америций мен кюрийді а-бѳлшектерімен аткылау
аркылы № 97—98 элементтер — берклий (Bk) жэне калифорний
(Cf) алынды.
Содан кейін 1954 жылы № 99— 1 0 0 э й н ш т е й н и й (Es) мен
фермий (Fm) алынды, 1955 жылы № 101 менделевий
(Md), 1957 жылы № 102 нобелий (No), 1961 жылы № 103
лоуренсий (Lr) алынды.
Г)04