Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Платиналык металдардың жалпы сипаттамасы<br />
79-кесте<br />
Элемент Рутений Родий Палладий Осмий Иридий Платина<br />
Белгісі Ru Rh Pd Os Іг pt<br />
Атомдык массасы 101,07 102,9 106,4 190,2 192,2 195,09<br />
Изотоптары<br />
QQ.<br />
98— І 04<br />
103 102;<br />
104— 106<br />
108; 110<br />
184;<br />
186—190;<br />
192<br />
191; 193 190; 192;<br />
194—196;<br />
198<br />
Рет нѳмірі 44 45 46 76 77 78<br />
Валенттік<br />
электрондары<br />
4rf75s' 4 /5 s ' 4 d'° 5d66s2 5d76s2 5rf96s'<br />
Ашылу жылы,<br />
авторы<br />
1844<br />
Клаус<br />
1803<br />
Волластон<br />
1803<br />
Волластон<br />
1803<br />
Теннант<br />
1804<br />
Теннант<br />
1735<br />
Жер кыртыс.<br />
мѳл. (масс.%) 5 - 10~7 1■IO“ 7 1■Ю^6 5 -10~6 Ы О ^ 7 5 - 10~7<br />
Т ЫҒЫЗДЫҒЫ<br />
(р), r/CMJ<br />
12,8 12,42 12,03 22,7 22,65 21,45<br />
te,°c 2400 1966 1555 — 2700 2454 1774<br />
и о<br />
— 4200 ~ 3900 — 3170 -4 6 0 0 -4 5 0 0 — 3800<br />
Атом радиусы, нм 0,132 0,134 0,137 0,133 0,135 0,138<br />
Рутений калыпты жағдайда оксид кабыршағымен капталып,<br />
эрі карай тотыкпайды. Ұнтак түрде 1 0 0 °-та тотығып Ru0 2 ,<br />
1000°-тан жоғарыда R u0 4 айналады. Осмий рутений сиякты,<br />
бірак активтірек, ұнтақ түрде калыпты жағдайда тотығып 0 s0 4<br />
түзеді.<br />
Родий 600° бастап тотығып Rh20 3 қабыршағын түзеді, ал иридий<br />
бұл жағдайда 1г0 2 айналады.<br />
Палладий 700° С бастап PdO түзеді. Балқыған палладий өз<br />
іші-нде оттекті еріте алады.<br />
Платина оттек әрекетіне берік. Тұтас күйде ол реакцияласпайды,<br />
ұнтак платина ғана 450° С PtO түзеді.<br />
Платиналык металдардыц оксидтері жоғары температурада<br />
тұраксыз, мысалы, Ru0 4—»Ru0 2 + 0 2, 0 s 0 4— ұшкыш жэне диспропорциялана<br />
бастайды:<br />
2 0 s0 2 = 0 s0 4 + 0 s<br />
21г20 з = 3 1 г 0 2 + 1г<br />
Осмий мен рутенийдің ұшкыш оксидтері ѳте улы. Кейбір<br />
оксидтері кыздырғанда металға дейін айрылады, мысалы:<br />
:>Н2