You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
М а р г а н е ц то п ш а с ы н д а ғ ы м е т а л д а р д ы н си п а т т а м а с ы<br />
77-кесте<br />
Элемент М арганец Технеций Рений<br />
Белгісі Мп Те Re<br />
Атомдық массасы ■54,9380 (99) 186,2<br />
Изотоптары 55 185,2<br />
Рет нѳмірі 25 43 75<br />
Валенттік электрондары 3 d 4 s 2 4rf55s2 5d55s2<br />
Ашылу жылы 1774 1937 1925<br />
Жер қыртысындағы<br />
мөлшері (масс. %)<br />
0,01 жок. 1• IO '7<br />
тығыздығы (р), г/см'! 7,21 11,5 20,99<br />
t°6,°C 1247 2127 3175<br />
и О£<br />
О<br />
2146 3927 5760<br />
Атом радиусы, нм 0,129 0,136 0,137<br />
Э2+ ион радиусы, нм 0,052 — 0,072<br />
Э7 + ион « 0,46 0,56 0,56<br />
Иондану энергиясы (эВ) 7,432 7,28 7,87<br />
нитридтер тузеді. Mn5N2, МпзИг, Mn2N, Mn4N. Осылардан баска<br />
аралык косылыстары да болуы мүмкін. Марганец нитридтері<br />
— катты, химиялык түракты заттар. Марганецті болаттардыц<br />
беріктігін арттыруда бүл нитридтердіц мэні зор. Марганец нитридтер!<br />
түзілуде d — катпарындагы электрондар үлкен роль аткарады.<br />
Олардыц кейбіреулері, мысалы, Mn4N ферромагниттік<br />
касиеті бар, эрі электр өткізгіш. Ренийде — Re2N нитриді белгілі.<br />
Көміртекпен марганец балкыган күйінде реакцияласады,<br />
одан — Мп4С, МпзОе, Мп3С, МП5С2, Мп7С3 сиякты косылыстар<br />
түзіледі. Құрылымы хромныц темірдін карбидтері сиякты.<br />
Жаксы зерттелгені Мп3С, цементит (Ғе3С) сияқты, ромбалык<br />
торлы, аса катты зат, болатка марганец араластырганда<br />
каттылыгын арттырады.<br />
Кремни имен марганец — Mn3Si, Mn5Si3, MnSi, MnSi2<br />
рений Re2Si, ReSi, ReSi2, ResSi3 силицидтер түзеді. Силицидтер<br />
металдар сиякты электрѳткізгіштер.<br />
Б о р м ен марганец — Мп4В, Мп2В, МпВ, Мп3В4 сиякты<br />
боридтер түзеді. Бұл боридтер химиялык актив заттар, кышкылдармен,<br />
ыстык сумен де айрылады.<br />
Күкіртпен марганец екі сульфид — MnS, MnS2 түзеді. Хи-<br />
554